44 år som bussjåfør - enno like godt humør

Grenda møter Lars ved bussgarasjen til Tide ein torsdags morgon. Ute regnar det, og på det varme pauserommet duftar det av nytrakta kaffi.

– Det er her vi møtest om morgonen, fortel Lars medan han skjenker oppi ein kopp til besøket.

Nista til ein kollega ligg på bordet, og berre ventar på å bli eten opp.

– Ja, det er Olaven sin det der. Han er ute og vaskar bussen, seier Lars, og flyttar litt på nisteboksen.

Vi set oss til rette i dei litt typiske pauseromsofaene, sånne gode raude som kunne passa inn på kven som helst si hytte. Lars smiler, nesten litt blygt, før han spør;

– Så det har teke heilt av dette her?

Han siktar sjølvsagt til nokre veker sidan, der ein takksam barneskuleelev dediserte dagens ros til Lars, den beste bussjåføren dei visste om.

Velfortent ros

Vi fortel at over 900 har likt innlegget som ligg på Grenda si Facebookside, at 80 har kommentert under, og at dette er langt over statistikken.

– Det er litt stilig. Det er litt ... ikkje akkurat skremmande, men ein blir litt opprørt over kor viktig dei små tinga som å ta kontakt med dei unge faktisk er. Dei er jo så greie og så ærlege òg, det kjem rett frå hjarta alt der, ferdig med det, seier han.

Han er mildt sagt overvelda over at nokon ville gje han ros, berre for å gjere jobben sin.

– Det kan ikkje heilt stemma, seier han og tenkjer seg litt om.

– Samtidig prøvar eg å ta meg litt av desse unge. Eg føler at dei som har litt å snakka om gjerne set seg framme. Dei tek jo opp alt mogleg som skjer både her og der.

– Så du er litt som ein samtalepartner?

– Ja du kan sei det sånn, smiler Lars.

Innlegget der Lars fekk dagens ros har nådd 12 966 menneske, berre nokre hundre under befolkningstalet i Kvinnherad. Under innlegget skriv fleire om si oppleving med bussturar rundt i kommunen med Lars som sjåfør. Det er berre gode ord. Han har òg fått meldingar frå hovudkontoret i Tide.

– Personalsjefen skreiv «tenk om vi kunne kopiert deg, og hatt fleire av deg». Det er litt stas. Men eg er no berre den eg er, eg stressar ikkje med noko, tek det berre som det kjem, seier Lars og hipsar litt brydd på skuldrene.

Ingen anna veg i livet

Då Lars var liten, sat han gjerne i ein sanddunge i Uskedalen, der han vaks opp, og leika med bilar. Bror hans, som er eit år eldre, var høgt og lavt, medan Lars kunne alltid bli funnen i sandkassen.

– Mamma visste alltid kor eg var. Eg sat no der med bilane mine eg, humrar Lars.

Med ei så fokusert interesse for bilar var det ingenting å lura på når Lars skulle velja yrke. Det var bussjåfør, og ingenting anna var godt nok.

– Eg bestemte tidleg. Eg minnest enno dagen eg starta, eg fekk ein frakk å ha på meg, og eg var jo ikkje nedpå i dagavis etterpå, seier Lars, og trekk på smilebandet. Minnet om den fyrste dagen er tydeleg enno eit kjært og godt minne.

– Då eg byrja i 78, lærekøyrde eg med Tormod Myklebust i den gamle HSD-bussen som vi har restaurert no, kan han fortelja.

Lars flytta så til Oslo, der kona fekk jobb som førskulelærar, og der køyrde han buss frå fira om morgonen til ti på føremiddagen.

– Då fekk eg jo lange dagar heime i leilegheita aleine, og det er jo så utruleg keisamt å gå og trø så lenge. Eg treivst ikkje med det. Det var så mange forskjellige rutar òg, og ein fekk ikkje den same kontakten med menneskjer som vi gjer her i Kvinnherad, fortel han.

Ein dag ringte den tidlegare sjefen til Lars, og fortalde at nokon var blitt sjuke heime i Kvinnherad, og spurde om ikkje Lars kunne tenkja seg å byrja på igjen.

– Eg sa «JA!» med ein gong, ler Lars, og legg til;

– Eg sa opp på dagen i Oslo og så var eg tilbake. Det har eg ikkje angra på eit minutt, eg gler meg kvar dag til å gå på jobb.

Viss du kunne gjera noko anna, ville du det då?

– Nei, seier Lars, enkelt og greitt.

Du likar jobben då?

– Å ja, om eg gjer. Her har eg det godt, kunne ikkje tenkt meg noko anna. Det er buss 24/7, heile døgeret, ler Lars.

Køyrd i over 40 år

Lars starta altså sin karriere i 1978, og etter ni månader i Oslo i 1981 kom han heim til Kvinnherad i 1982. Sidan har han ikkje sett seg tilbake.

– Eg har køyrd i 44 år. No er eg 65 år og kunne nok ha pensjonert meg, men så lenge ein likar seg og har det godt så kan ein vel gå på jobb? Eg har i alle fall ikkje noko mål om å pensjonera meg når eg vart 67, seier Lars.

Når bussjåførar blir 70 år, får dei ikkje stå på køyrelistene lenger, men må vere ringevikarar. Når dei blir 75, får dei ikkje køyre meir.

– Eg kvir meg til den dagen eg må slutta av. Einaste positive er at då får eg meir tid til veteranbussane, smilar han.

Lars mekkar nemleg på gamle bussar når han har fri, og ilag med ein god gjeng kameratar har dei restaurert fleire av dei gamle HSD-bussane som gjekk i Kvinnherad. Om sumaren reiser dei på veterantreff og køyrer i bryllaup her heime.

– Vi storkosar oss med det. Eine bussen, som eg heilt tilfeldig fann ståande på Ranavik, brukte vi ti år på å fiksa opp. Det er noko som berre er ekstra kjekt med dei gamle bussane. Så å få meir tid til det gjer ikkje akkurat noko, humrar Lars.

Skuleruta går

Lars inviterer til å bli med på ein tur, og tysdag ettermiddag møter Grenda opp utanfor Malmanger skule, og ser Lars køyra bussen inn på plassen. Han opnar dørene og ber meg komma innanfor, det er kaldt ute. Han fortel om kva ruta vi skal køyre, ein ganske kort ein, ungdomsskuleelevane skal heim rundt 14.20. Fleire bussar kjem til på plassen, ein til Åkra, ein til Odda og ein såkalla spesialbuss.

– Er dette bussen til Dimmelsvik?, spør ein elev medan han entrar bussen.

– Det er det, seier Lars og smiler før han seier;

– Vil du heim no altså? Heim til pusekatten?, spør han, og seier så til meg;

– Han her, han blir fylgt til bussen av pusen kvar dag, det er så koseleg. Han snur seg så mot ungdommen og spør; «Kor mange kattar har du heime?»

– Eg har to, og dei er brør, seier eleven David, som set seg framme med oss medan vi preikar.

Resten av ungdommane kjem tutlande litt etter litt, og Lars skjemtar med dei alle.

– Eg har med meg VG i dag, så pass på, elles blir du kjendis!, seier han til nokon.

– Er du trøtt? Du ser litt segen ut i dag? På tide å koma seg heim og kvila då, seier han til ei anna.

Vi står her litt og ventar, og før bussen kan gå frir eg til ungdommane; kan eg vera så snill å få ta eit bilete av dykk ilag med han Lars? Heile gjengen reiser seg opp med ein einaste gong, og fyller opp dei fremste setene, klare for å smila til fotografen. Kor glade er vi for å ha Lars som bussjåfør, spør eg?, og dei hoiar og stikk armane i vêret.

Når biletet er teke, set dei seg bakerst igjen, og det knakkar på døra. Tre litt andpustne gutar kjem om bord og er takksame for at vi venta.

– Eg elskar deg Lars, seier ein av dei.

Det verker vera ein klar konsensus – Lars er godt likt av alle ungdommane, og som vi alle veit, er dei vanskelege å gle.

Etter kvart som ungane går av, ropar dei alle «Ha det Lars, takk for turen!» og Lars ropar tilbake «Ha det bra!» medan han vinkar. På ei lita skjerm framme kan han sjå at dei får gått av før han lukkar døra og køyrer vidare til neste stopp.

Runden i Omvikdalen går raskt og når vi når bensinstasjonen har alle ungdommane gått av. Turen inn til Rosendal igjen går til å snakka om kor kjekke ungdommane i Kvinnherad er, alle saman, og at det er fint å sjå dei både morgon og ettermiddag.

– Om morgonen er dei ofte litt meir sletne og seier berre roleg hei. Men når skulen er slutt og ein skal på heim er alt mykje kjekkare, fortel Lars.

Vi køyrer forbi skulen igjen og Lars slepp meg av ved rådhuset. Eg må tilbake til bladstova og han skal vidare til Årsnes og så til Husnes, Sunde og Utåker. Eg ynskjer han god tur og han vinkar og køyrer av garde for å fortsetta med det han likar best.