Vêråret 2024: «Jakob» var årets namn

I nokre bygder er det liten skilnad på 2023 og 2024 når det gjeld nedbørstala. Andre stader, spesielt Omvikdalen, Uskedalen, Valen og Ølve vart det til slutt ein differanse på nokre hundre millimeter. 2024 vart også våtare enn normalt, og normalt betyr snittet av dei 30 føregåande åra. Hydro Husnes tok i mot 2463,1 millimeter, moooot normalt 2296,5.

Matre er igjen den våtaste bygda, med ein avstand ned til Omvikdalen på 300 millimeter. Den store endringa på lista, er at Uskedalen avanserer frå ein 8. plass i 2023 til 4. plass no.

I Norge sett under eitt, er 2024 tidenes tredje våtaste og tredje varmaste år som Meteorologisk institutt nokon gong har målt. Året enda 1,1 grad over normalen og det falt 15 prosent meir nedbør enn normalt.

Vêråret 2024 – månad for månad

Jammen vart det vêr i 2024 òg. Her er ei lita oppfrisking av korleis kvar einskild månad såg ut når det gjeld sol, regn, snø, vind og temperaturar.

Januar: Mykje snø og kolossal vind

Januar 2024 og januar 2025 ser ut til å ha mykje felles. Også fjorårets utgåve baud på mykje snø, kulde og vind. Men trass dette kunne Kvinnherad nyta opp mot 20 nedbørsfrie døger, i alle fall viss ein budde i Mauranger. Gradstokken bevega seg heilt frå 15,8 plussgrader den 28. januar til minus 11,1 den 17. Og så har vi vinden. Klokka 21.30 onsdag 31. januar vart det målt eit kast på formidable 46,9 meter i sekundet i Skålafjæro i Rosendal.

Februar: Nedbørsrikt igjen

Som i januar falt det mykje regn og snø også i februar. Men det var ein vesentleg skilnad; talet nedbørsfrie døger var minimert. Flest hadde Omvikdalen med ti tørre dagar, medan det i Matre berre var to. Matre fekk i alt 364,7 millimeter nedbør, noko som for så vidt ikkje er skandaløst der i garden. Igjen svinga temperaturen mykje; frå 11 pluss til 11 minus. Vinden var heldigvis meir beskjeden enn i januar.

Mars: Surt, men tørt

Mars var ikkje så godt å bli klok på. Månaden vart nok opplevd som sur, men talet nedbørsfrie døger var ikkje så verst. Spesielt fyrste halvdel av månaden var flott, illustrert med Sunndal og Hatlestrand som berre noterte høvesvis 2,1 og 3,8 millimeter regn dei fyrste 12 dagane. Elles i landet vart det sett mange rekordar; 17 stasjonar for døgnnedbør, 27 stasjonar for høg månadsnedbør, men også 28 stasjonar for låg månadsnedbør.

April: Akseptabelt

Det regna ikkje veldig mykje i april, men samanlikna med 2023 såg det fælt ut. Rett over 100 millimeter i dei fleste bygdene var likevel til å leva med. Temperaturen strekte seg så vidt over 20 grader på månadens siste dag, i alle fall på Hatlestrand og i Mauranger. Alle bygder, bortsett frå Sæbøvik, måtte elles ein tur ned på minussida, men ikkje verre enn 1,9 grader den 5. april, målt i Omvikdalen.

Mai: Fleire overraskingar

Ingen stasjonar meldte om over 100 millimeter nedbør i mai. Høgst uvanleg var Valen våtast med sine 91,8 mm. Like overraskande var det at Eik i Rosendal følgde på plassen bak med 83,5. Sjokkerande nok var korkje Matre eller Omvikdalen på topp 3. Talet døger utan regn varierte frå berre 11 i Matre til fantastiske 25 i Omvikdalen. Ifølgje Meteorologisk institutt var mai ekstremt varm, og det var sett mange rekordar. Men i Kvinnherad var 29,1 grader på Hatlestrand den 26. bestenoteringa.

Juni: Vått og kaldt

Juni er ofte den flottaste sommarmånaden i Kvinnherad, men absolutt ikkje i 2024. Fleire stasjonar passerte 200-grensa for regn, og ingen bygder kom høgare enn 14 nedbørsfrie døger. Vått var det i resten av landet også, og samla sett kom det 40% meir nedbør enn normalt. Mauranger og Uskedal nådde over 30 varmegrader, men snittet for heile månaden var ikkje høgare enn 14 grader.

Juli: Starta dårleg, vart bra

Juli opna med halvanna veke med fuktige dagar, før det snudde. Det snudde såpass mykje at 2024-utgåva av juli vart mykje betre enn året før. I Matre kom det til dømes i alt 142 millimeter med regn, noko som var 200 mindre enn i 2023. Men temperaturen vart aldri heilt det store, sjølv om 29,3 som bestenotering er bra. Lågaste noteringa stod Matre for med 6,5 grader på Venezuela sin sjølvstendedag, som alle veit er 5. juli.

August: Nitrist

Etter ein dårleg juni og middels juli, vona mange at sommaren skulle koma i august. Resultatet? Ikkje i nærleiken! Faktisk vart sommaren 2024 den dårlegaste som er målt (delt med 1964) sidan Meteorologisk institutt byrja å føra statistikk i 1901. Det regna nærast frå start til slutt, og ingen av bygdene i Kvinnherad greidde tosifra tal nedbørsfrie døger. Spesielt frå den 15. og ut var det sørpevêr konstant. Matre toppa galskapen med heile 480 millimeter med regn. Tørrast var Rosendal, sjølv om 221 mm neppe kan kallast veldig tørt. Hydro Husnes målte 326,7 millimeter, og det var berre 30,7 mm frå ny rekord sidan oppstarten deira i 1966.

September: Ganske fin

September retta litt opp i trenden. Faktisk baud månaden på mange fine dagar, og nedbøren som falt konsentrerte seg om nokre få datoar, i hovudsak 4. og 11. Sistnemnde dag tok Ølve i mot 78 millimeter med regn. September starta varm, og Matre nådde faktisk heile 28 grader den 5. På slutten var det derimot så vidt termometeret heldt seg på pluss-sida.

Oktober: «Jakob»

Jaudå, oktober var våt allereie i utgangspunktet, men så kom «Jakob» på besøk på den siste dagen. Rett nok var ikkje «Jakob» på langt nær så vill som varslarane spådde, men 120 millimeter med regn i løpet av 24 timar, slik Hatlestrand opplevde, er rikeleg. Elles legg vi merke til temperaturane. Både Rosendal og Husnes passerte 20 grader. Hjå fyrstnemnde vart det registrert 21,5 den 17. oktober, noko som var høgare enn månadens offisielle maksimum i Norge.

November: Dårleg innspurt

Igjen ein relativt våt månad. Både Matre, Omvikdalen og Ølve passerte 200 millimeter, med fyrstnemnde som vinnar med sine 276,8. Realiteten var at vêret fram til den 24. november var ganske så fint, men så slo det om. Spesielt den siste helga vart ufyseleg. No sokk også gradstokken langt nedover, og det vart registrert kuldegrader fem-seks dagar på rad frå den 18. Mauranger falt lengst ned, heilt til minus 7,7 den 22.

Desember: Vått, vått

Desember er omtalt i eigen artikkel, men skal månaden oppsummerast med eitt ord, så må det vera «vått».