– Vi vart veldig hardt angripe i natt
I timane før gjengen frå Kvinnherad skulle reisa heim vart Ukraina hardt angripe av russiske rakettar og dronar. Også i Ushhorod gjekk flyalarmen.
Publisert
Sist oppdatert
Natt til onsdag 8. mai, Kvinnherad-gjengen si siste natt i Ukraina, gjekk fredeleg for seg. Det trur i alle fall Grenda sin journalist når han står opp og pakkar ferdig. Rett nok har vertane våre forventa at Russland ville gå til åtak, og har frykta 8. og 9. mai heilt sidan vi kom. Årsaka er at den 9. mai feirar russarane «Sigerens dag». Sjølv om dagen eigentleg er til minne om andre verdskrig, har den fått stor betyding i Putin sin valdsame propaganda.
– Høyrde du flyalarmen? spør Leif Nygård når vi møtest i hotellresepsjonen.
Annonse
– Var det flyalarm? svarar ein overraska journalist, som rett nok hadde høyrt noko uling i 06.30-tida, men trudde det var ein ambulanse.
50 rakettar
Ingen evakuerte frå Hotel Kilikia og ingen sprang i dekning. Men norske nettsider kan fortelja at byen Lviv, nokre timar lenger nord, vart angripen av russiske dronar. Der måtte ein LO-delegasjon gå i bomberom denne natta. Under frukosten på barneheimen kan Vasyl Fenchak fortelja meir.
– Vi vart veldig hardt angripe i natt. Det var cirka 50 rakettar og 20 dronar. Russland prøver å ta ut vår infrastruktur og kraftstasjonar. Allereie no prøver dei å øydeleggja kraftstasjonane før vinteren, så vi må førebu oss på ein tøff vinter, seier han.
Annonse
Der vi nordmenn sjekkar vêrmeldingane på mobilen, har Vasyl ein app som i sann-tid viser kvar Russland går til åtak.
– Vi veit kvar rakettane kjem, og følgde med i heile natt. Viss rakettane hadde kome i vår retning, ville vi kanskje berre hatt ti minuttar på å vekka dåke. Men dei næraste nedslaga var i Lviv, 80 kilometer frå der vi var i går, opplyser han.
– Kva gjorde folk her i området då alarmen gjekk?
– Ingenting, seier han.
– Men i morgon kan det bli «Crazy», legg han til.
Rettferdig fred
Annonse
Kvelden før bad Grenda sin utsendte Vasyl om å koma med nokre sluttord som avisa kan formidla til lesarane.
– Eg er glad for at folk får sjå alt med eigne auge. Eg håpar alle forstår at vi er absolutt avhengige av hjelpa vi får frå Norge og andre land. Vi treng verkeleg denne hjelpa! Krigen held fram og behovet er stort, sa han. Vasyl nemner at landet treng alt frå utstyr og klede, til rein pengestøtte.
– Kva håp har du for framtida?
– Vi håpar på ein rettferdig fred. Samstundes forstår vi at perioden etter krigen blir veldig tøff. Vi har mange foreldrelause barn, enker og funksjonshemma, og det vil ta tid å byggja opp igjen landet vårt. Alt er i ruinar. Vi kan berre fortsetja å be og håpa. Vi vil ikkje gje opp!
Også ordførar Vegard Bjørnevik ville oppsummera turen til det krigsråka landet.
– Då det kom ut at eg skulle reisa til Vest-Ukraina, reagerte fleire med å seia «Å ja, men det er ikkje krig der». Men heile landet er påverka av krigen. Dei som sa dette visste ikkje korleis situasjonen eigentleg er, men eg skal fortelja det, understreka han.
Annonse
Vikingar
Klokka 10 vert Vegard Bjørnevik, Leif Nygård og underteikna henta og køyrt på heimveg. Denne gongen vel vi ein grensepost lenger nord i Ushdalen, men det går like smertefritt som på vegen inn.
– Hello, Vikings!, gaular den slovakiske grensevakta når han skal inspisera bilen vi sit i.
– Skål, melder han når vi er klarerte.
Etter vel åtte timar, og ein frykteleg trafikkork utanfor Krakow, er reisa slutt. Sjåføren og sidemannen Stephan Kohutka, som nokon kanskje hugsar er sjefen på Mercy Farm, snur umiddelbart for å køyra heim igjen. Neste dag tek Vegard Bjørnevik fly direkte til Stavanger, medan dei to fetrane Nygård mellomlandar i København, før siste etappe til Bergen.
Tormod Myklebust og Jarle Aase skal køyra THK-traileren attende. Sidan Jarle ikkje har trailerlappen, betyr det at Tormod må sitja bak rattet heile vegen. Dei brukar vel fem timar på å passera same grensestasjonen som vi nokre dagar tidlegare reiste inn gjennom. Duoen køyrer til Jaslo i Polen, der dei fredag 10. mai fyller bilen med returlast for å ta med seg til Karmøy. Lasta består av møblar til Moelven-brakker, og vert henta på Novy Styl-fabrikken. Å kunna ha full bil på heimveg betyr sjølvsagt gode inntekter for THK-stiftelsen, pengar som igjen kjem Ukraina til gode.
Annonse
Minneverdig
Kva så med bilen som braut saman på turen nedover og vart etterleten ved Hirtshals? Denne skal vonleg Jarle ta med seg attende til Norge no, men det er enklare sagt enn gjort. Fyrst nektar Fjordline å ta køyretøyet om bord, men Jarle gjev seg ikkje.
– Etter mange telefonar til Viking fekk vi også med oss Peugeoten på Fjordline i går kveld (måndag 13. mai). Dansk Viking leverte den om bord. Så skulle norsk Viking koma klokka 06.30 i dag og ta den av i Stavanger. Dei kom ikkje, så då måtte den skubbast av. Ut på føremiddagen kom dei og flytta den til ein parkeringsplass utanfor kaiområdet. I morgon tidleg vert den køyrd til Karmøy, fortel han om strabasane.
Her kan det leggjast til at bilen i vekene etter ankomst Norge igjen har blitt vøla. Prisen vart om lag 10.000 kroner, og dette har SKL lova å dekkja. Bilen er no klar for andre forsøk på å koma seg til Ukraina.
Jarle Aase, som verkar veldig engasjert til å fortsetja arbeidet for Ukraina, karakteriserer den store Ukraina-turen heilt perfekt når han seier:
– Det vart eit minneverdig opphald langt utover det eg på nokon måte hadde tenkt meg.
