– Vi må aldri gløyma

På Husnes var det et noko labert oppmøte, medan det i Rosendal møtte om lag 90 stykke for å vera med på markeringa av frigjeringsdagen.

Varaordførar Thea Vaage haldt tale og la ned krans utanfor Husnes kyrkje.

– 8. mai er frigjeringsdagen. Min generasjon har ikkje opplevd krig på nært hald, men det har vore mange rundt meg som har kunna fortalt historier slik at eg og min generasjon òg kan sitta igjen med informasjon om krigen som var. Bestefar min tenestegjorde i Tysklandsbrigaden og bror hans var fallskjermjeger. Alle elevane på Sunde skule høyrer om då Terboven var på Sunde. Det er viktig at vi lærar og hugsar. Vi må aldri gløyma, sa ho.

– Dykke veteranar kjempa for at vi kan ha eit samfunn vi kan vera stolte av. Innsatsen dykkar har ført til fred, fridom og rettar. I dag skal vi æra veteranane våre, og vi må saman jobba om å skapa fred. Vi må kjempa for ei god framtid, og for at alle skal ha like rettar og ei trygg verd, sa ho før ho avslutta med diktet «Du må ikkje sova» av Arnulf Øverland.

Gleda over fridomen

Anbjørn Høivik ynskja velkomen utanfor rådhuset i Rosendal nokre timar seinare.

– Her i Rosendal er vi samla ved bautaen som er reist til minne om falne i andre verdskrig. I flaggborga står representantar for Norges veteranforbund for internasjonale operasjonar, sa han innleiingsvis.

Sokneprest Kjersti Brakestad Boge i Kvinnherad sokn kom med ei helsing til dei om lag 90 frammøtte.

– Kjære landsmenn og landskvinner, gratulera med dagen. Eg er glad for å stå her i dag, og eg trur vi alle kjenner på gleda over å få leva i eit fritt land. Kanskje ekstra godt no sidan det er krig i Europa for tida, sa ho.

Morfaren til Boge og far hans var med i ei motstandsgruppe i Stavanger, og sat ei stund på Grini.

– Det gjorde noko med dei resten av livet. Traumet frå krig sit lenge i, og former generasjonar av oss. Men det gjer også gleda over at dei er fri enno større, sa ho.

Ta vare på hjarta

Ho oppmoda dei unge i publikum til å snakka med dei eldre, nokon har veldig interessante historier å fortelja.

– Eg møtte ein gamal mann på sjukeheimen på Kyrkjebø som hadde vore krigsseglar. Han overlevde tre torpederingar, sat i fangeleir i Sahara, rømte derfrå og var med på landgangen i Normandie. Sånne menneskjer er utruleg spennande, fortalde ho.

– Vi har det godt i dag, og det er fordi nokon har levd før oss og kjempa for vår fridom. Å ta sjansar og setja sitt eige liv i fare for det som er rett, sa Boge og la til;

– Kong Harald sa i ein tale for nokre år sidan; ta vare på hjarta framføre alt, for livet går ut frå det.

Viss eg må døy

Heile 9.trinnet frå Rosendal ungdomsskule møtte opp for å vera med på markeringa. Blant dei var to jenter som ville lesa opp eit dikt.

– Vi skal lesa eit dikt som vi har oversett til norsk. Det er skrive av den palestinske forfattaren Refaat Alareer, som døde i eit israelsk luftangrep rett før jul, sa Ebba og Kaylah og la til;

– På ein 8. mai-markering skal vi feira vår eigen fridom, men vi må òg tenkja på dei som opplev krig, vald og terror nett no, som til dømes i Midtausten.

«Viss eg må døy

MÅ du leva.

For å fortelja min historie

Og sela tinga mine,

Og kjøpa eit tøystykke,

Og nokre strenger,

Gjer det kvitt med ein lang hale,

Slik eit barn eit sted i Gaza

Medan han ser himmelen i augne,

Venter på sin far som drog i brann

Utan å seie hadet.

Ikkje ein gong til sine

Ikkje ein gong til seg sjølve.

Sjå draken, draken min som du lagde, fly der oppe

Og tenke først, det er ein engel

Som kjem for å bringa kjærleiken tilbake.

Viss eg må døy

Lat det bringa håp

Lat det vera ei forteljing».

Fleire var imponerte over dei to jentene og diktet dei las opp. Sjølv var dei klare på kvifor dei las nett det diktet.

– Vi har relativt sterke meiningar, og tenkte at vi hadde lyst til å seie nokre ord om noko vi meiner er viktig, fortalde dei.

– Det var flott, dei var veldig flinke. Bra at dei tør å ta Palestina-vrien, det var godt gjort. Det er dagen for å dela meiningane sine, sa Lars Børge Sæberg og la til;

– Det er bra at det er litt tak i ungdommen òg.

Til slutt haldt Per Harald Havnen Löfgren Johansen tale om ein ustabil verd, den psykiske påverknaden av å vera i strid, og kor viktig det er å heidra veteranane våre.

– Vi er samla her i dag for å minnast. Men det er også ein dag for å lega, einast, ein dag for å vera takksame.

Löfgren Johansen avslutta med eit sjølvkomponert dikt med namn «Vyrde Veteran», som vi skriv dei siste linjene av her;

«Vi løftar flagget, gjev salutt

Vi fekk vår fridom heilt til slutt

Vi fekk den grunna falne menn

Vi fekk den grunna deg min venn

Fridomskjempar, tryggleiksmakt

Vyrde veteran, giv akt!».