Tiltak mot utanforskap i Kvinnherad
I ei analyse frå NAV, viser tala frå Kvinnherad ein liten auke i tal på folk som står i utanforskap, som i resten av regionen. Maria Sadowska, leiar i NAV Kvinnherad, har eit meir positivt perspektiv på saka.
–Tala på utanforskap frå 2022 til 2023 viser kanskje ein auke, men dersom du ser på tala frå 2021, så har me eigentleg hatt ein nedgang, fortel Maria Sadowska.
I 2021 stod 19,9 prosent av folk i Kvinnherad i utanforskap, medan talet no er 19,5 prosent. Sadowska hevdar det er viktigare å sjå på kva som blir gjort med situasjonen.
Oppsøkande team for ungdom
–Tala vil alltid gå litt opp og ned, men me som jobbar tett opp mot folk som har havna i utanforskap, ser gode effektar av prosjektet me har med oppsøkande team. Ungdomsrettleiarar klarar å finna og hjelpa ungdom som står utanfor, og det har mykje å seia for folk.
Prosjektet er inne i sitt tredje år, og Sadowska håpar at arbeidsmetoden kan bli ein del av den faste drifta, med godt samarbeid mellom skular, arbeidsgjevarar og NAV.
–Me er i sluttfasen av prosjektet no, men ser så god effekt av oppsøkande team at me håpar å få halda fram med dette. Det er viktig å få dei utanforståande til å registrera seg i NAV, for då kan me lettare følgja dei opp og hjelpa dei inn i arbeid eller utdanning.
Me får ikkje tak i noko statistikk på psykiske lidingar i Kvinnherad kommune grunna personvern. Men Sadowska legg ikkje skjul på at problem knytta til psykisk helse ofte ligg til grunn for utanforskap. Det å stå utanfor samfunnet er heller ikkje helsebringande, påpeikar ho.
Ikkje lenger tabu
–Nokon kunne nok ha blitt friskare av å ha ein jobb og treffa andre, det er ikkje sunt å bli isolert. Me jobbar ut frå ein tanke om at alle kan bidra med noko, om dei ikkje har helse til å jobba fullt, seier Sadowska.
– Kva kan vera årsakene til auken i psykiske lidingar?
– Dette blir spekulasjonar, men det er jo ikkje noko tabu lenger å be om helsehjelp for psykiske lidingar. Eg trur det mellom anna er difor tala går opp, fordi det har blitt meir synleg kor mange som slit med det.
Sadowska nemner Individuell Jobbstøtte (IPS) i samband med psykiske plager. Her jobbar spesialistar tett opp mot personar som er under behandling, men som har mål om arbeid eller utdanning. Dette bidreg positivt til helsa deira, sidan dei har noko å gå til, eit miljø å tilhøyra.
–IPS kan få nokon som i utgangspunktet er 100% ufør til å kunna ha ei lita stilling. Det er viktig at me tek vare på dei som er for sjuke til å jobba, men mobilisera og hjelpa dei som er klare for litt arbeid, avsluttar Maria Sadowska.