Taper 100.000 kroner på julestjernene

Terje Hus og Fredheim Gartneri produserer 30.000 julestjerner i år. Det taper dei sekssifra beløp på.

– Eg har ikkje rekna heilt nøyaktig, men me taper oppunder tre kroner og femti øre pr. julestjerne. Me skal levera 30.000 blomar, og taper dermed rundt hundre tusen kroner på denne produksjonen, seier Terje Hus ved Fredheim Gartneri til Grenda.

Trass i at dei har brukt mindre straum i 2021 enn i 2020, ligg dei an til å få over ein halv million meir i straumutgifter i år.

– Det er mykje på eit lite gartneri, meiner Hus.

Tærer på reservar

– No har me hatt eit brukande år i hagesenteret og i vårsalet til grossist, så me har litt å tæra på. Det det går utover, er vedlikehald og investeringar. Me har tre månader på nyåret der me bruker mykje straum, og så høge prisar som det kjem til å vera då vil, kosta oss mykje.

– Kva er det de gjer i dei månadane?

– Då byrjar me med vårplantene. Me har allereie hortensia inne i eine drivhuset. Dei blir dyre, og me får ikkje like mykje for dei som me burde hatt. Det har med at om det blir for høge prisar i Norge, så handlar ein importvarer. Så det er litt for å halda på marknadsandelane til norske gartneri, forklarer Hus.

I Holland får gartneria subsidiar på gassen. Danske konkurrentar mottar også subsidiar, meiner Hus, men er usikker på kor mykje det utgjer.

– Dette skal me konkurrera mot. Eigentleg burde me ikkje laga blomar før 17. mai, tykkjer han.

Over millionen

Fredheim Gartneri leverer mesteparten av julestjernene sine til daglegvarebutikkar, medan dei større gartneria leverer til grossistar. I fjor betalte dei 25 øre/KWh på denne tida av året. – I år veit me ikkje heilt. Eg har fått eit rekneark frå straumleverandøren, og kan leggja inn dei ulike prisane etter kvart, og med det ha oversikta over kva me betaler. I dag kostar straumen meg 70 øre/KWh, men i dag er det mildt og mindre, påpeikar Hus på måndag.

Julestjernene treng lys for å bli fine, og bør ha det i åtte timar for å bli slik både gartnar og kundar ynskjer.

– Me bruker vanlegvis litt meir straum på lys til plantene enn til oppvarming. Ein halv million kilowattiamar til oppvarming og 600-700.000 kilowattiamar til lys, seier gartnaren som var ein av dei aller største kundane i gamle Kvinnherad Energi sitt leveranseområde med sine over éin million kilowattiamar.

– Me har ikkje gått til så drastiske tiltak som somme på Austlandet har gjort. Der er det somme som rett og slett har kasta julestjernene sine heller å selja dei med tap, seier Hus.

Arbeidskrevjande

Han reknar med å levera sine siste 8000 julestjerner til helga. Det er avsluttinga på ein prosess som starta i overgangen mellom juli og august.

– Me har vore borti kvar av desse 30.000 plantene minst seks gongar på vegen til levering. Det er seks operasjonar me må gjennom for at dei skal bli breie, tette, kompakte og fine. Me har tid til å gjera dette, og resultatet er at me får fine blomar. Det er ein arbeidskrevjande, men kjekk kultur å jobba med. Og på hausten har me tid å bruka på dei, for då har me ikkje så mykje anna å gjera.

– Me kunne valt å ha heilt tomme hus, men det kostar det også. Og veksthus har ikkje godt av å stå tomme og ubrukte. Julestjerner har ikkje vore god butikk for oss, men me har fått dekka utgiftene våre. I fjor var straumen billig, og då tente me nok litt på dei. Men i år er det tap, sluttar han.