Takksame for verksemder som tek utanforskap på alvor

Oppsøkande Team jobbar med å hjelpa unge kvinnheringar mellom 16 og 24 år tilbake i jobb, skule eller anna sysselsetting. Ein gong i halvåret har dei hatt samling for verksemder, og er nøgde med å ha så mange gode folk rundt borda.

– Det som er tanken med å samla verksemder er at det å vera med i prosessen gjer at ein får meir eigarskap over det. Då er det lettare å vera med på løpet, og verksemdene blir kjende med oss og vi med dei, kva type bedrift er dei, kva prioriterer dei, kva vil dei satsa på, seier Emma-Kristin Ringheim Reigstad, som er prosjektleiar for Oppsøkande Team.

Marknadsansvarleg hos NAV, Chris-André Elvik, fortalde at vi er heldige som har eit prosjekt her i Kvinnherad som ser på den spesifikke problematikken med unge som er i ein utanforskap.

– Det er 700 unge vaksne i Sunnhordland mellom 20 og 29 år som ligg utanfor systema. Det finnest 675 verksemder med minst 10 tilsette i Sunnhordland. Om kvar av desse tok inn ein ungdom, ville mykje vore løyst. Men vi veit alle at det ikkje er så enkelt, sa han.

Kva kan gjerast?

Kven som helst kan tipsa Oppsøkande Team om dei er bekymra for ein ungdom. Teamet kan ikkje drøfta den spesifikke ungdomen, då dei har teieplikt, men dei tek det vidare i sine system.

– Nokon gonger stoppar det der. Det kan vera ein bekymra nabo har ringt om ein som ikkje er ute av huset på dagtid, men så viser det seg at han er ein student som har heimeskule og at det er derfor han er heime heile tida, seier Reigstad.

Andre gonger er det nokon som treng meir hjelp. Oppsøkande Team har løyve til å strekka seg lenger enn andre NAV-arbeidarar. Dei fleste på NAV må på eit tidspunkt gje opp om ein person ikkje svarar på telefon eller meldingar.

– Vi gjev ut telefonnummeret vårt og gjer oss ikkje før vi har fått eit nei frå ungdommen. Vi tolkar all stillheit som eit ja, og det har til no vist seg å vera rett. Vi har fått fira nei så langt, to av dei var studentar på heimekontor, smiler Reigstad.

Statistikken seier at det er om lag 50 ungdom i Kvinnherad som er heilt utanfor systema. Dette er eit relativt stabilt tal som ikkje endrar seg mykje over tid, sjølv om nokon veks ut av aldersgruppa og andre kjem til.

– Fram til no er vi litt over halvvegs i prosjektet, og vi har fått inn om lag 43 ungdommar. Sjølv om statistikken seier at det er nesten like mange jenter enn gutar som fell utanfor, har vi flest gutar vi følgjer opp. Jenter er ofte flinkare til å be om hjelp for fysiske og psykiske ting medan gutar ofte isolerer seg og ikkje klarar snakka om det, fortel Reigstad.

Kan vera skummelt

Ei av dei som møtte var personalansvarleg ved Dimmelsvik Bil, Britt Torill Mathiesen. Ho var spent på å sjå kva moglegheiter som finnest, og korleis dei kunne vera med på prosessen.

– Det er skremmande tal, tragisk at så mange fell utanfor systemet. Det er så viktig å ha ein verdi i kvardagen, og å bli sett, seier ho.

Britt Torill har mest med bensinstasjonen å gjera, og fortel at dei ofte har hatt ungdom inne på arbeidsveker, og dei har no fira tilsette under 18 år.

– Det er kjekt å gje dei eit tilbod, og dei er ein stor ressurs, fortel ho.

Nokre av oppgåvene dei frammøtte fekk gjekk ut på å finna løysningar på problem som «det er vanskeleg å ta inn nokon med psykiske problem». Eit av svara på den spesifikke problemstillinga var at «det er ikkje vanskeleg å ta dei inn, men det kan vera vanskeleg å halda på dei». .

– Vi har tenkt ut ein del hendingar som dei reelt kan kjenna på, ting dei kan vera redde for. Vi satsar på å koma fram til ting ilag her og kanskje finna ut at det ikkje er så skummelt, seier Reigstad og legg til;

– Det finnest mange måtar å leggja til rette på, og kanskje verksemder til og med kan samarbeida om ein arbeidstakar for å hjelpa dei å byggja ein CV slik at dei blir meir relevante i arbeidsmarknaden.

Det er jo kanskje fleire arbeidsgjevarar som synes at det er litt skummelt å ta den sjansen på nokon?

– Ja, og dei er kanskje redde for å øydelegga ungdomen om dei ikkje lukkast, og at dei blir sjukare. Men ein øydelegg ingen ved å gje dei ein sjans, og det er det vi er opptekne av. Om ein har gode tiltak og samarbeider og ein kan leggja til rette for ungdomen er det vanskeleg å øydelegga dei, seier Reigstad.

Dei ungdomane som kjem med ein bagasje som ikkje er skule eller erfaring, treng også å bli inkludert i arbeidslivet.

– Vi er så takksame for at verksemder i Kvinnherad tek dette på alvor og møter på desse samlingane. Vi veit at dei fleste har travle dagar, men det er kjekt at folk prioriterer dette. Dei gjer ein veldig bra innsats for eit kjempeviktig tema, seier Reigstad.