Storfangst – over 1000 fiskar på fem garn

Måndag ettermiddag i førre veke tok Jostein Nerhus turen inn til Myrdal, den vakre dalen som ligg under Nordlifjell på vestsida, Bjørndalstindane på austsida, og i nord reiser Gygrastol seg over den næraste fjellryggen. Som så mange gonger før skulle han setja garn i det store og fiskerike vatnet.

– Det var stille, fint og eit fantastisk vêr. Heilt eventyrleg. Eg sette ut fem garn; eitt ved Nipeelva, resten inne ved Sanden. Der som fisken gyter, kan du seia, fortel rosendelingen.

Han reknar med han har sett garn i Myrdal i kring 20 år. På det meste har resultatet vore 10.000 fiskar på eitt år. Hittil i 2024 meiner han talet er kring 4-5.000 eksemplar av Myrdalskjøa, som arten vert kalla.

Jobba natta igjennom

Meininga med garna er å redusera bestanden i Myrdalsvatnet, og på den måten få opp storleiken på kjøene. Det er ei kjent sak at det er kolossale menger med fisk der, medan vekta helst er beskjeden. Men fangsten kjem også til nytte, for kjøa er svært velsmakande.

– For éin månad sidan fekk eg 394 fiskar. Då sette eg dei på oppsida her, ved Coop, og det gjekk ut alt saman. Folk kom og tok med seg. Eg la det også ut på Facebook, så det var kø her hjå meg etter kvart som eg plukka ut fisken. Det var kjekt, smiler Jostein Nerhus.

Men kva så med resultatet denne gong? Jo, ein kan trygt seia at det verkeleg vart noko for historiebøkene.

– Eg var inne og trekte garna tysdag morgon. Det enda med at eg måtte bruka heile dagen og jobba natta igjennom med å reinska garna. Så eg dreiv på i nesten eit døger. Fyrst klokka 06 kunne eg leggja meg, for då låg all fisken i baljene, opplyser Jostein.

– Kor mykje fekk du totalt?

– Eg orka ikkje telja alt. Då eg kom til vel 800 gav eg opp. Eg tippar det var ein stad mellom 1000 og 1200 fiskar.

Nokolunde enkel hovudrekning tilseier dermed at snittet enda på mellom 200 og 250 i kvart garn.

– Garna låg på botn då eg skulle ta dei opp, for dei var heilt fulle, understrekar Jostein Nerhus, medan han står ved ein stamp som bognar av fisk.

Blitt større

Han karakteriserer storleiken som standard for kjøa.

– Dei som ligg her er cirka 150 gram på det jamne, og dei største er på 200. Men eg har jo fiska i mange år, og lenger heime i vatnet har kjøene no blitt større. Der ligg dei på 250 til 320 gram. Det verkar som at fisken er stasjonert, på ein måte. Han går ikkje over heile vatnet. Heimover er det blitt færre fiskar, men dei er større dei som er der, analyserer Jostein Nerhus.

Også denne siste fangsten vart delt ut gratis til dei som ville ha. Utanfor Coop Rosendal stod ein balje til sjølvforsyning, med eit skilt som tydeleggjorde at det berre var å forsyna seg. Hanskar og plastposar låg der også, alt for å gjera det lett å plukka fisken opp og ta med heim. Ifølgje Nerhus kom dei fyrste «kundane» med ein gong.

– Etter alle desse åra har eg på ein måte gjort folk vane med denne fisken. I byrjinga var det nesten ingen som ville ha, men eg sa «dette er gratis, ta med heim og prøv». No føler eg at fleire og fleire skjønar kva delikatesse dette eigentleg er, seier Nerhus.

Rømmesurra

Fiskaren har fleire råd å koma med når det gjeld korleis Myrdalskjøa skal fortærast.

– No har eg varmrøykt dei, men varmrøykt er meir som snadder. Elles er det å steika fisken og servera med poteter og rømme, det er heilt fantastisk godt. Du legg den på panna til den har ei god steikeskorpe, tilset salt og pepar, og så kan du surra den med rømme etterpå.

Du kan også koka den, viss du vil det. Men det er steikt og rømmesurra som er det beste, det er fantastisk. Då går det fem-seks stykke ned på ein tallerken, seier Jostein Nerhus entusiastisk.

– Eg plar pakka fisken i sølvpapir og leggja den i peisen, kommenterer journalisten.

– Ja, det går også godt. Her er det berre å bruka fantasien. Råvara er i alle fall perfekt.