Satsar på velferdsteknologi
Kvinnherad har blitt omtala som framoverlente av den nye sektorleiaren Åslaug Brænde, i samband med kommunen si satsing på velferdsteknologi. E-helse koordinator Marte Kristoffersen Øyjord og prosjektleiar Svein Eikeland kunne stadfesta dette med å presentere og demonstrere ei av nysatsingane deira; RoomMate.
RoomMate tilbyr løysingar og produkt innan velferdsteknologi, som skal bidra til anonymisert og effektivt tilsyn med bebuarar på sjukeheimar, i omsorgsbustadar og i private heimar. Produkta kan koplast på eit breitt spekter alarmsystem, og dei tilsette som er på vakt vil få varslingar gjennom ein app på mobilen når det skjer avvik.
– I sommar kjøpte me inn ti sensorar, og no jobbar me med å få dei inn i nettverket på ein trygg måte, samt å finna ut korleis me best kan nyttegjera desse. Det skal vera brukarvennleg for dei tilsette, samstundes som det må tilpassast individuelt til kvar av brukarane, fortel dei to som i desse dagar administrerer prosjektet.
Skal gi større fridom
Grenda møter dei på Rosendalstunet, kor sensorane skal testast ut. Det er på avdelinga «Melderskin», samt ved dei to bufellesskapa som vert drive av Heimetenester Nord at det nye utstyret skal testast ut, før det eventuelt vert rulla ut til fleire avdelingar og einingar i kommunen.
Intensjonen med å ta i bruk RoomMate er å gi brukarane større fridom, samt å bidra til ei meir effektiv utnytting av ressursar i helsesektoren.
Eit test-rom på Rosendalstunet har fått installert ein av dei nye sensorane, og det plingar i varslar når nokon kjem inn eller går ut døra, samt når det er unormalt høg aktivitet i rommet. Mellom anna demonstrerer Marte korleis varselet slår ut dersom ein person havnar på golvet.
Svein held den bærbare pc’en i hendene utanføre test-rommet, og på skjermen lyser det ein raud figur mot oss, mot den oransje bakgrunnen som utgjer golvet. Figuren avslører ikkje kven det er, men indikerer på ein svært tydeleg måte at ein person ligg nede.
Varselet pip straks i telefonen hans, og rapporterer både klokkeslett og kva type alarm det er som har gått av; fall-alarm. Heldigvis var det berre ein demonstrasjon denne gongen, men hadde det vore ein brukar, ville personalet ha blitt varsla og kome med umiddelbar hjelp til den falne.
Det er mellom anna gjennom desse fargebileta det anonyme ved teknologien kjem fram. Eit anna døme er RoomMate sine lydsensorar. Gjennom mikrofonsystemet vil ein ikkje kunne høyre kva som vert sagt i eit rom, men om nokon roper etter hjelp, vil stemmeleiet og volumet slå ut i eit varsel.
Digitalt tilsyn for raskare hjelp
Gjennom varslingssystemet til RoomMate vil personalet få umiddelbar beskjed dersom ein bebuar, som til dømes har stor risiko for fall, reiser seg opp i senga eller fell på golvet. Utstyrer fungerer også slik at personalet kan få varsel dersom ein brukar går ut av rommet og ikkje kjem attende, med meir. Moglegheitene er mange, men alt vil ikkje vera like relevant for alle.
– Kvart apparat blir difor tilpassa kvar brukar, og det er ikkje alle som krev same type eller grad av tilsyn. Til dømes er det enkelte av dei lettare demente som ønskjer å gå turar åleine, men som kanskje slit med å finne vegen heim att. Då er det mogleg å kople på det me kallar SafeMate, ein form for gps, slik at dei som har vakt kan gi hjelp dersom det trengs, fortel Eikeland, før Øyjord supplerer:
– Målet med denne teknologien er å gi brukarane meir fridom, ikkje å overvaka dei.
Eit lite kort kommuniserer med den veggmonterte sensoren, og dette kan nyttast til å pausa registreringane i rommet. Ved å snu kortet stenger ein sensoren mellombels, og ein vil såleis kunne gjennomføre besøk eller stell utan at aktiviteten utløyser eit ras av varslar til dei som er på jobb.
Ivaretar privatliv og personvern
Det digitale tilsynet som sensoren tilbyr sender anonymiserte bilete til eit vaktrom, og varslar personalet som er på jobb om noko tilseier at det er behov for fysisk tilsyn. I motsetnad til det å gå ein fast tilsynsrunde på nattestid, kan ein såleis vite kva tid det er behov for fysisk tilsyn eller ikkje.
– Brukarane har jo tilsyn av personalet uansett, men det kan jo til dømes skje eit fall like etter ein har vore innom på eit rom. Då kan den som har falt ende opp med å bli liggande utan hjelp. Med RoomMate vil ein kunne sjå at nokon treng hjelp, og yta hjelp på eit mykje tidlegare tidspunkt, understrekar Marte.
Ynskjer oppstart i haust
Sjølv om kommunen no er i ein testfase, håpar dei å få starta opp med sine RoomMate-sensorar i haust. Dei ti sensorane som er kjøpt inn vil nyttast på brukargrupper, med ulikt behov for tilsyn, noko som blir sett på som ein stor fordel i testfasen.
Eikeland og Øyjord understrekar at det ikkje er snakk om nedbemanning når dei no skal ta i bruk ny teknologi, men at det handlar om å fordele ressursane som er tilgjengeleg på best mogleg måte. Det at andre stader har hatt svært gode erfaringar med RoomMate, gjer at optimismen rår også i Kvinnherad.
– RoomMate har blitt nytta som fullstendige alarmsystem på heile sjukeheimar, til dømes i Etne og i Nord-Hordaland. Dei er iallfall veldig godt fornøgde, informerer Eikeland.
Digitalt tilsyn og digital heimeoppfølging
Vidare påpeikar han at teknologien er avansert, og det vil difor vera naudsynt å ha tilsette med relevante teknologiske kunnskapar som evnar å drifta desse systema. Teknisk konsulent på området er i dag Stig Sundal, tilsett på IKT i kommunen, som dei er svært takksame for å ha med på laget.
– Ein ting er jo å teste det ut, men dette fører også med seg store administrative oppgåver, samstundes som det er veldig mange system som skal bli halde ved like, held Eikeland fram.
Kvar sensor har ein innkjøpspris på vel 20.000 kroner, og i tillegg kjem det også månadlege lisenskostnadar. Dette er ei investering som vonleg vil tena seg inn i lengda.
Mellom anna skal eldre og sjuke vonleg kunne bu heime lenger, ved at kommunen kan tilby eit variert knippe digitale tilsynstenester, som til dømes RoomMate og andre typar digital heimeoppfølging.
–Det er stadig fleire oppgåver som skal løysast i denne sektoren, men innanfor dei same ressursane ein har i dag. Det vil bli for få folk til å løysa desse oppgåvene, då det blir stadig fleire eldre. Behovet for hjelp vil bli utruleg stort framover. Dette kan medisinteknisk utstyr bidra til å stetta, avsluttar Eikeland.