Rekordvarme og artar døyr ut – men håp frå uventa hald

Fyrste sesjon under Rosendalsveko hadde overskrifta «Klima og natur i ei turbulent verd». Tore Furevik, administrerande direktør ved Nansensenteret, heldt ei svært interessant innleiing.

– Det har vore heilt eksepsjonelt varmt sidan starten av siste istid, altså for 130.000 år sidan. Førre veke var truleg tidenes varmaste nokon gong i denne perioden, opna han dystert.

At det har vore litt kaldare i Skandinavia det siste året, endrar ikkje det faktum at kloden totalt sett har vore rekordvarm.

– Også havet har vore rekordvarmt. Artar flyttar på seg og fisken sym vekk. Det som ikkje kan flytta på seg, til dømes korallrev, blir hardt belasta og vil døy ut. Når havet blir varmare, gir det meir fuktigheit og energi til atmosfæren, og vi får meir ekstremvêr, sa Furevik.

Han fortalde at Middelhavet i fjor var så mykje som 4-5 grader varmare enn normalt. Siste året har det også vore ekstra varmt i Stillehavet og i Atlanterhavet.

Forstår alvoret

Ifølgje Furevik er det ingen som helst tvil om at den negative utviklinga er menneskeskapt.

– Kvifor har det vore så varmt det siste året? Hovudårsaka er utslepp av klimagassar, men det har også vore ein boost i naturlege variasjonar. Klimaendringane går fortare enn før og det blir raskare varmt. Det er ingen tvil om at fjorårets og årets sommar om nokre år vil bli omtalte som kjølege, analyserte Tore Furevik.

Han stilte sjølv spørsmålet om folket i Norge forstår alvoret.

– Vel, Norge har rekordmange klimaskeptikarar. Og skriv ein noko på X, så vert det berre støy. Forstår politikarane alvoret? Det verkar ikkje alltid sånn, sa han.

Ein rapport viser ikkje overraskande at Norge er det minst sårbare landet for klimaendringar i heile verda. Vi bur ein stad som blir veldig lite påverka i forhold til dei som dør i tørke, dei som dør av vassmangel, og dei som blir råka av skogbrannar. I tillegg har vi god økonomi til å gjera tiltak.

Dobbeltspora jarnbane

Korleis går det så med utsleppa av klimagassar? Det ser ikkje bra ut med tanke på å nå målet om 55% kutt innan 2030.

– Frå 1990 til i dag har vi berre kutta 9%. Samstundes har mesteparten av desse kutta kome dei siste åra, slik at vi har redusert med 20% sidan 2007, informerte forskaren.

Det finst likevel positive nyhende, og det er at globalt sett har utsleppa flata ut. Det aukar ikkje lengre. I den samanheng trekte Furevik fram Kina som eit føregangsland.

– Det skjer mykje på klimafronten. To tredeler av all utbygging innan sol og vind skjer i Kina. Kina er utan tvil landet som leiar an, sa han, og viste til at dei i løpet av nokre år har bygd 500.000 kilometer med dobbeltspora jarnbane. Dessutan ligg no ni av dei 12 byane i verda med mest metro (undergrunnsbane) i Kina.

– Det er litt svart på klima, og det blir verre. Men mest sannsynleg vil utsleppa gå ned i åra framover, avslutta Tore Furevik.