Populistar, konspirasjonteoretikarar og klimafornektarar
Torsdag samla ordførarkandidatane frå alle partia i Kvinnherad seg for ein sakleg debatt i kulturhuset på Husnes. Fyrste tema ut var natur og miljø. Ordførarkandidatane fekk bryna seg på spørsmål om lukka anlegg og vindkraft på land.
Fyrste spørsmål gjekk til SV, og ordstyrar Morten Nygård var nyfiken på om det var rett at det berre var SV, KRF, MDG og V som kunne ha godt samvit når det gjeld klima og natur.
– Heilt klart, og i forvaltningsutvalet så har det ofte vore oss imot resten. Vi har rein samvit, og det skal vi fortsetja med, svara Silje Nortveit Olsen (SV).
– Viss det er slik då at det berre er dei fira partia som kan ha god samvit når det kjem til natur, betyr det at dei som er opptekne av natur og miljø IKKJE skal stemma Høgre?, undra Nygård seg.
Vegard Bjørnevik (H) var klar i sitt svar.
– Nei, det stemmer ikkje, Morten. Høgre er veldig opptekne av klima og miljø, og vi har og veldig mange punkt på dette i programmet vårt. Høgre er eit klimaparti, og det kan alle med godt samvit stemma på, sa han.
Ove Lemicka i FRP var kjapp til å be om kommentar.
– Det er ikkje slik at det er berre dei som seier nei til ting som er for miljø. Alle partia i Kvinnherad kommunestyre er for miljø og at vi skal ha ei fornuftig utnytting av naturen. Ein må ikkje tru at det å verna miljøet er det same som å seie nei og leggja ned ting, sa han.
Seinast i april gav formannskapet løyve til Mowi, til å bygga eit ope anlegg på Utåker. I formannskapet var det berre SV og KRF som røysta for å stilla krav om lukka anlegg. Ordstyrar Nygård lurte på om tilstanden til fjordane ikkje er viktige for SP.
– Jo, heilt klart. Det er klart at vi skal ta vare på fjordane våre, og vi har i programmet at vi må ha lukka anlegg og at vi må leggja til rette for dette i framtida, sa Veronica T. Thorsen (SV).
– Vi kan òg ta noko som AP skriv i sitt program, der står det at Kvinnherad skal bli ein føregangskommune for lukka anlegg, er det ein innrømming på at de har vore for slepphendte tidlegare? spurde ordstyrar Nygård.
– Eg vil sei at vi har innsett kor viktig det er å ha lukka oppdrettsanlegg. Vi har to gode kandidatar på lista vår som jobbar på Herde Kompositt, dei har jobba med å utvikla dette egget, og etter at vi høyrt om dette har vi blitt veldig engasjerte i denne saka vi og, og innsett kor utruleg viktig det er for fjordane våre at vi går over til lukka oppdrettsanlegg, svara Thea Vaage (AP).
– Vil det seie at om du hadde vore i formannskapet når løyvet vart gjeve til Mowi så ville du stemt imot?
– I AP stemmer vi på det som er vedteke på medlemsmøte, eg er likevel ganske sikker på at med den informasjonen vi har no ville vi stemt imot, sa ho.
– Det er viktig å ha med seg at Kvinnherad er ein lang kommune, så vi har litt forskjellige utfordringar. Det er og eit nasjonalt reglement vi må forholda oss til. Det er viktig å jobba ilag med næringa for å få til gode løysningar, sa Bjørnevik (H).
– Veldig kjekt å høyra at dei større partia etter kvart har tatt lukka anlegg inn i programma sine, vi har det med for tredje gong no, det vil seie at vi har jobba for det i 12 år, men kudos til dykk for det. Kvinnherad må vera på ballen heile vegen og vi må setja klima og miljø framføre kortsiktige løysingar. Det er det beste for kommunen, for landet og for verda, sa Kent Are Kjørsvik Petterson (V).
– Før vi gå vidare hadde det vore kjekt å sjå ei kjapp handsopprekking, kva parti vil stilla krav om lukka anlegg?
KRF, SV, AP, MDG, SP, V vil stilla krav om lukka anlegg medan INP, H og FRP vil IKKJE stilla krav om dette.
Ikkje populistar
– No kan vi sjå kven som er populistar her. Eg har vore med og behandla den saka på Utåker, og det er grundig saksbehandling og eit godt vedtak som er gjort, sa Ove Lemicka, som også fortalde at FRP er positive til utviklinga mot lukka anlegg, men meinte at det var heilt feil å låsa seg på det berre er det ein skal ha.
– Nokon snakkar også om ei avvikling, og dei som er nærast å avvikla heile næringa er dei største aktørane som ikkje vil ta omsyn. Og så har vi heldigvis nokre lokale som søkjer om å få lukka anlegg, det er bra og kan vera med å redda næringa, sa Jostein Saghaug (MDG).
– I same møte som Mowi fekk løyve søkte Eide Fjordbruk om eit lukka anlegg. Vi ser stor forskjell i korleis Mowi og Eide Fjordbruk ser på framtida. AP, er det Eide Fjordbruk som er førebiletet til AP?, sa ordstyraren.
– Vi ynskjer at folk skal satsa på lukka anlegg, og det vi ser av erfaringar frå dette egget dei har testa er at dødelegheita går ned frå 8-9 prosent til 0,7. På 50 000 fisk var det 40 stk. med lus, sa Vaage (AP) medan Nordtveit Olsen (SV) nikka i einigheit.
– Og så synes eg det er feil å kalla oss populistiske fordi vi har tatt til vet, det er to forskjellige ting, sa Thea Vaage til applaus frå salen.
Jostein Rødland slo fast at INP ikkje er imot lukka anlegg, då det er mykje spennande som skjer der. Han reflekterte også rundt kva som kunne vera med på å vega opp for dei ekstra kostnadane med lukka anlegg, og meinte at skattelette for dei som går over til lukka merdar kan vera vegen å gå.
– Men laks er ein internasjonal konkurranse, og om vi pålegg oppdrettsanlegga i Noreg mykje større kostnadar enn dei har i utlandet kan vi nok sjå at det blir vanskeleg å konkurrera, sa han.
– Eg er positivt overraska over AP, men spørsmålet er kan vi stola på det? Dei har sete i fira år og vi har ikkje høyrt ordet lukka anlegg, sa Saghaug (MDG).
– Ja, det kan dykk. Som sagt har vi fått inn to som jobbar på herde Kompositt. Om dei er lobbyistar eller kva dei er veit eg ikkje, men dei kjem til å pressa på oss i AP, og vi har blitt heilt overtydd, sa Vaage (AP).
Har du Alf Jarle og KRF tru på framtida?
– Visst har me tru på framtida. Laksenæringa er komen for å bli og lukka anlegg må vi få. Om ein er ute og fiskar nærme anlegga er det ganske ille å sløya dei når ein ser kva som er inni. Vi må legga til rette for at dei får omstilla seg, og kanskje koma med økonomiske ordningar. Lukka anlegg må vi få til, sa Langeland (KRF).
Vindkraft og vitskap
Når nei til vindkraft vart etablert i Kvinnherad for nokre år sidan verka det nesten utenkeleg at det skulle bli eit tema med vindkraft i fjella våre. Alle partia sa også nei til vindkraft.
I Årdal pressar Hydro på for vindkraft, og til og med AP sin ordførar der gjekk inn for vindkraft. Dette førte til internt rabalder i partiet. Seinast for nokre dagar sidan gjekk Jonas Gahr Støre ut og sa det må byggast vindkraft i Finnmark med tanke på elektrifisering av Melkøya utanfor Hammerfest. Med desse to tinga i tankane, kan vi stola på AP her lokalt dersom Hydro Husnes kjem med ein førespurnad?
– Vi i Kvinnherad AP vil forhalda oss til tidlegare vedtak om nei til vindkraft. Men det er jo eit samla kommunestyre som skal vedta om vi vil ha det. Sidan alle andre her er garantistar imot vindmøller ser det jo ikkje ut som det ville blitt noko av om vi hadde lyst til det, noko vi IKKJE har.
– INP er tydeleg imot, stoler de på AP?
– INP er totalt imot vindkraft. Det er ineffektivt, verkar berre 30% av tida, kostbart, øydeleggar naturen og vi vil for all del ikkje ha dette i Kvinnherad. Vi er veldig einige lokalt om at vi ikkje skal ha vindkraft, men om Hydro kjem og seier at vi må ha vindkraft elles kan vi ikkje bygga ut, er det nok større sjans for at andre parti vil skifta side når dei får litt press ifrå partia sentralt. Vi er den einaste garantisten for at vi ikkje skal ha vindkraft og vi kjem til å kjempa med nebb og klør mot dette, svara Rødland i INP.
– Det er i alle fall ein som er meir imot vindkraft enn Rødland, og det er meg, sa Ove Lemicka (FRP) der han sat i si «nei til vindkraft» t-skjorta.
– Det var faktisk meg som første i pennen det forslaget kommunestyret vedtok. Det er rett som ordstyrar seier at presset kjem til å auka, og eg stolar ikkje på Støre. Eg trur at det er veldig viktig at vi står på og følger Annemor, for å sei det sånn, Sa Lemicka (FRP) medan Annemor Ekeland (Nei til vindkraft i Kvinnherad) vinka frå salen.
– Vi er sjølvsagt heilt einige med nei til vindkraft i Kvinnherad, sa Nordtveit Olsen (SV).
– Det er nokon enorme greier, og det kjem til å rasera Kvinnheradfjella. Fjella våre er verdskjente, folk reiser land og strand for å gå i fjella våre, og vindkraft kjem til å øydelegga for den turismen, sa Kjørsvik Petterson (V).
– Industripartiet er ikkje det einaste partiet ein kan stola på. Det er Høgre sin forteneste at det er lokal råderett over sakene når det kjem til vindkraft, og vi seier nei til vindmøller i Kvinnherad, sa Bjørnevik (H).
– Vi er imot nedbygging av natur, det betyr at vi kan ikkje bygga vindkraft i fjella. Det betyr og at vi ikkje kan sprenga ut 430 dekar på Halsnøy kloster, det er minst lika ille. Vi er imot begge dei tinga, sa Saghaug (MDG).
– Annemor har utfordra meg fordi ho synes vi var for vage i programmet, SP seier NEI til vindkraft på land, sa Veronica T. Thorsen (SP).
– Frå KRF er det eit klart nei, og eg har inntrykk av at det gjeld dei fleste. Eg tenker at eit nei er eit nei, sa Langeland (KRF).
– Det kan høyrest ut som INP er eit miljøparti, dykk verker generelt skeptiske til forsking og liknande. er INP det vi kan kalla for klimafornektarar?
– Nei. Det er ingen i INP som ikkje trur på CO2 hypotesen. Men spørsmålet er kor mykje påverking det har. 99% av forskarar seier at CO2 har påverking på klima, men berre 3% meiner at det påverkar 100% av global oppvarming. INP er eit av få parti som stiller spørsmål ved dette. Vi har mista den vitskapelege tilnærminga til dette spørsmålet, sa Rødland (INP).
– No er det slik at vitskap aldri kan bevisast, men vi kan seia at dette er veldig, veldig, veldig, veldig sannsynleg. Sånn som evolusjonsteorien, den kan vi aldri bevisa men dei fleste har akseptert han. Det er kjipt, men sånn er det, svara Vaage (AP).
– Eg trur ikkje du har skjønt kva vitskap er, ein får eit eksakt svar. Ein prøver ein teori og så får ein same svar igjen og igjen, det trur eg ikkje dei har gjort med Co2 og at det er det einaste som fører til oppvarminga, sa Rødland (INP).
– Vi er einige med dei 11 000 forskarane som seier at dette er menneskeskapt. Det går ikkje an å fornekta klimaendringane. Me må ta grep, sa Nordtveit Olsen (SV).
– No skal vi ha siste frå Saghaug, uansett kor kontroversielt det du seier er så får ingen andre svara, sa ordstyrar Nygård.
– Eg var forvirra rundt klimapolitikken til INP før du byrja snakka i stad, no er totalt forvirra. Om du ikkje trur på vitskapen, og heller ikkje har vitskapelege understøttingar som motbeviser den lagar ein jo ein alternativ teori som ingen har funne på, og då heiter det vel rett og slett konspirasjonsteoriar?, avslutta Saghaug (MDG).