Ny rektor og kaptein på eiga skute

Ein mild bris bles i hamna på Husnes. Fiskebåtane legg til kai med dagens fangst, og fuglane er ute og handlar kveldsmaten sin. 200 meter frå hamna, på pir tre, er det stille. Bladfyken går over langgangen. Det gjeld å sjå kor ein går. Her inne, innerst i hamna, har Sindre Nyborg, opphavleg frå Tørvikbygd i Kvam, slått seg til ro. Heimen hans – som såleis liknar på eit møbel – ligg og duppar på ei tung blykjøl.

– Velkommen om bord, smiler han i kveldssola.

Det er nemleg den nye rektoren ved Sunde skule som har funne seg til rette i båthamna på Husnes. Han har i lengre tid budd i Oslo, men har no byta ut leilegheita si i ein Vindø 45 frå 1982, med namnet «Borealis».

– Denne båten har ein ganske unik historie for meg. Den vart nemleg kjøpt ny av besteforeldra mine, og vart deretter arva av onkelen og far min. Etterkvart kjøpte pappa ut onkel, og me segla i den i over ein månad kvart år fram til eg var tolv år. Etter at pappa selte den for mange år sidan vart det sett inn ein del utstyr og ny motor, som såleis berre hadde gått 190 timar. Den har nemleg stått i ro sidan året 2014. Eg kunne nesten ikkje tru det då eg såg den låg ute for sal, og eg måtte berre slå til. Det var rett og slett nostalgisk å stige om bord for nokre månadar sidan og kalla ho mi, smiler han nøgd.

Den nye båteigaren fortel at det ikkje er mogleg å få tak i liknande båtar i dag, om ein ikkje skal opp i 3-5 millionar klassen.

– Båten er i teak og mahogni, og ein halv regnskog har gått med på å laga den. Desse båtane gjekk ut av produksjon på nittitalet. Som han som hadde den på opplag sa; det er eit møbel!

Imponerande CV

I løpet av barndommen hadde Sindre skaffa seg nok segleerfaring til å ha funne ut at båten ikkje berre var sjødyktig, men kunne ta han langt av garde. Dessutan ynska han å nytta utdanninga si til det fulle, så med ei lektorutdanning i realfag og ein bachelorgrad i administrasjon og leiing i bagasjen, som såleis ikkje kunne vera så stor, kasta han loss med Kvinnherad i sikte. 1. august tok han fatt på oppgåva som ny rektor for Sunde skule.

Sindre fortel at han ikkje har erfaring som rektor, men CV-en og erfaringane hans imponerer likevel dei fleste. Sidan 2014 har han undervist barn og ungdom med lese-, skrive- og matematikkvanskar for familiebedrifta Nyborg Pedagogikk. Han har også jobba som faglærar på ein skule i Oslo, og heldt kurs i systematisk begrepsundervisning og studieteknikk både for lærarar og studentar. Då han tok lektorutdanning innan realfag, skreiv han masteroppgåve om matematikkverk i småskulen, noko som skulle sikra han ein forfattarjobb.

– Eg fekk tilsendt gratis lærebøker frå dei tre største forlaga for å evaluera dei i oppgåva mi. Dette mot at eg la fram funna mine i ettertid. Det resulterte i at Aschehoug, skaparen bak læreverket Matemagisk, spurde om eg ville skriva for dei. Eg har dermed skrive tre læreverk til fleire tusen småskuleelvar rundt om i landet, fortel rektoren.

I tillegg til å ha bidrege stort i formidlinga av begrepsundervisningskompetanse inn i skulane, både som kurslærar og som læreverkforfattar, har han dei siste 2,5 åra vore assisterande dagleg leiar for eit bustadfotofirma i Oslo. Denne karen er eit multitalent!

– Det har vore litt travelt ja, og mykje å forhalda seg til. No treng eg berre fokusera på ein ting, og det er å vera rektor. Men det er minst like travelt det, seier han medan han forsvinn inn i båten og kjem ut med famnen full av ullpledd. Me er trass alt komen i september månad, og ute på dekk er me vitne til ein fin, men kald haustkveld.

Brenn for utdanning

– Kvifor valte du å søkja på, og deretter takka ja, til ei rektorstilling?

– Det er det mange grunnar til eigentleg, men først og fremst brenn eg for barn, utdanning og det å få flest mogleg med i skuleløpet. Eg er svært oppteken av at borna skal ha gode faglege og sosiale resultat, samt utbyte av undervisninga. Eg trur eg har mykje å bidra med i denne stillinga, spesielt med tanke på den pedagogiske kompetansen eg sit på, fastslår den unge rektoren.

Dessutan har han mange flinke tilsette i ryggen.

– Eg er stolt over å få lov til å leia eit slikt personale. Det er eit fantastisk og fagleg engasjert personell ved skulen, og saman trur eg me kan få til mykje bra, fortel Sindre og legg til at han opplev dei tilsette som både sjølvgåande, ærlege og inkluderande.

Det er bestefaren hans, Magne Nyborg, som har vore hans store inspirasjonskjelde, og er mykje av grunnen til hans brennande interesse for pedagogikk.

– Før bestefar min vart forskar ved UiO arbeidde han i mange år som lærar i Haugesund. Her opplevde han det dei fleste lærarar erfarer, at det alltid vil vera nokon elevar som treng lenger tid og annan tilrettelegging enn resten av klassen. Sjølv som erfaren og dyktig lærar opplevde han klare avgrensingar på kva han kunne klara å hjelpa desse elevane med. I staden for å akseptera at han kom til kort, eller at enkelte barn ikkje ville få den hjelpa dei trengte, valte han å gjera det til si livsoppgåve – å finna ut korleis me menneske tileignar oss kunnskap og ferdigheitar, og kva som motiverer oss for læring, fortel Sindre.

Magne Nyborg nøydde seg ikkje med å utarbeida og publisera læringsteoriar, det var den praktiske nyttinga han såg på som interessant. Han utvikla deretter undervisningsmodellen for begrep som i dag går under betegninga BU-modellen, begrepsundervisningsmodellen, og sidan presenterte han også ein modell for ferdigheitsopplæring.

– Modellane til bestefar vart utprøvd i mange, og ofte svært omfattande studiar. Resultata var oppsiktsvekkande gode, og vidare studiar og empirisk erfaring over fleire tiår bekreftar at det kan bli oppnådd gode resultat gjennom denne undervisninga, som også understøttar dei naturlege læringsmekanismane menneskehjernen har i møte med omgrep og nye ferdigheiter som skal lærast, fortel han engasjert.

Vidareformidlar teoriane

Familien til Sindre har bidrege stort til å vedlikehalda og vidareutvikla kompetansen etter at Magne gjekk bort i 1996. Som nemnt har Sindre skrive fleire læreverk, og det same har mora hans, Solveig Nyborg, som i tillegg er utviklar av digital omgrepstest i samarbeid med Conexus. No har Sindre store planar om å bringa med seg bestefaren sine teoriar inn i klasseromma på Sunde skule.

– Eg har eit ynske om å forbetra undervisinga og tilsvarande læring. Læringa bør gjerast meir meiningsfull og samanhengjande. Eg kjem til å arbeida for at elevane skal kunne analysere og huska meir med ei større forståing, slik at dei har evne til å overføra det dei lærar til nye læringssituasjonar. Gjennom at barna får positive læring- og meistringsopplevingar, vil det bli bygd opp tillit til eigen læringsevne og motivasjon for vidare læring, fastslår han.

Sindre meiner det er for lite systematikk og heilskapleg tankegang i norsk skule. Dette ynskjer han å gjera noko med.

– Ein ser fort at det er lite struktur i oppbygginga i skulesystemet. I stillinga som rektor ynskjer eg difor å bidra med ein pedagogisk plan og struktur, og det å ha meir fokus på pedagogisk utvikling. Heldigvis verkar lærarane å vera gira på dette. Me skal til dømes gjennomføra ein kartleggingsprøve på alle elevane denne og neste veke. Då vil me finne ut kor elevane ligg med tanke på dei grunnleggande begrepssystema.

Likevel er han klar over at dette ikkje er gjort på ein dag. Han fortel at det krev god struktur, stabilitet og langskitheit for å få dette inn i skulesystemet. Men det er nettopp difor han søkte på rektorstillinga – han vil utgjera ein forskjell.

– Eg ynskjer å sjå kva som eigentleg må til, og om desse teoriane fungerer betre enn det som er implementert i skulesystemet i dag. Det er ei spennande tid i vente, og eg kan ikkje seia for sikkert at det vil revolusjonera noko som helst, for det er nokså hårete mål, men eg håpar og trur at det vil ta Sunde skule i ei positiv retning.

Det er tydeleg at den nye rektoren har ei brennande interesse for barn og utdanning. Han stoppar opp fleire gongar og spør om bladfyken heng med, for dette kunne han ha prata om til sola gjekk ned og stod opp att. Makan til ein interessant ung rektor Sunde skule har kapra seg, altså!

Sosialt sjølvmord

Me sit med kveldssola i andletet og ser utover hamna. Her er det ro og bølgjeskvulp, og berre ein og annan lyd av ein motorbåt på fjorden. Ein hamnenabo kjem bort og lurer på kven den nyinnflytta rektoren har besøk av. Her kjenner alle kvarandre, og miljøet er avslappa.

– De nyt seinsommaren ser eg?, kjem det frå nabobåten.

– Ja, det er eit nydeleg vêr. I går var eg ute å segla meg ein tur, svarar Sindre.

– Då var det nok litt å pakka ned, ja. Du held jo på med både det eine og det andre på båten. Det er forresten rette omgjevnadar å ha eit intervju i, må eg sei. Men no skal eg ikkje forstyrra dykk, ha det godt, seier naboen som er innom hamna for å sjå til båten sin.

Samtalen vidare rettar seg umiddelbart mot dei mange gode folka Sindre har blitt kjent med sidan han og «Borealis» klappa til kai i juli månad.

– No har eg budd her i nærare to månadar, og det har gått over all forventing. Det var overraskande å komma her. Du ser for deg at du tar sosialt sjølvmord, men det tok ikkje lange tida før eg merka at folka her er både opne og imøtekommande. Både elevane, lærarane og bygdefolket har teke meg godt i mot, smiler han før han held fram.

– Allereie første dagen eg kom til hamna fekk eg telefon frå hamnesjefen. Han lurte på om eg kunne tenkja meg å ta over ansvaret. «Hamneansvarleg, kva inneber det?», tenkte eg med meg sjølv. Likevel takka eg ja til tilbodet. Eg kjem jo til å vera her dagleg, så det skulle berre mangla. Me skal ha vårt første møte i neste veke, så då får eg nok veta litt meir om kva slags ansvar eg har teke på meg, humrar han.

Husnes båthamn har vore adressa hans i to månadar, og at valet fall på nettopp denne hamna angrar han ikkje på.

– Husnes båtlag har vore så snille med meg. Dei har verkeleg lagt til rette for at eg kan bu her, og det set eg veldig pris på. Her får eg nytta meg av både dusj, toalett, vaskemaskin og tørketrommel, dette i mot at eg sjølvsagt betalar straum. I tillegg skal eg få lade bilen min når den tid kjem. Eg har nemleg kjøpt meg ein elbil, for no køyrer eg rundt i ein bensinbil, noko som er alt for dyrt og absolutt ikkje berekraftig. Eg har forresten fått med meg at kommunen lånar ut el-syklar til tilsette, så det vurderer eg sterkt å nytta meg av, seier han.

Stortrivst til sjøs

Sola har gått ned, og mørket kjem sigande. Det er tid for omvising i «Borealis».

– Eg kan seia det slik som eigedomsmeklarane sa det, det er ein areal-effektiv planløysing, ler rektoren og fortel at livet om bord er stort sett veldig likt som på land. Det handlar hovudsakleg om å halda orden på ein avgrensa plass, og vera løysingsorientert.

– Båten rommar det eg treng, og meir til, og den har ei utsikt som slår dei fleste. I tillegg har eg både tennis- og volleyballbane i hagen, smiler han lurt.

Båten inneheld ein sofakrok og eit lite kjøken, to lugarar og eit bad. I tillegg er den installert med både straum og vatn. Sindre har dermed alt som trengs for eit fullverdig måltid: Kjøleskap, steikeomn, kokeplate, vask og kjøkenutstyr.

– Eg må innrømme at eg ikkje har diska opp så mange måltid her enno, men det er absolutt noko eg skal bli betre på, ler han.

Sindre innrømmer at han var skeptisk til busituasjonen i starten, men når kvardagen no har sett seg, er han svært tilfreds med det nye tilvære til sjøs.

– Det har gått overraskande bra dette. Eg har alltid hatt lyst til å prøva å bu i båt, og det var no eg følte eg hadde moglegheit, så då tenkte eg «kvifor ikkje»?, og eg stortrivst, smiler han.

Likar utfordringar

Men livet på båt er ikkje berre ein dans på roser. Det skulle mykje pussing, sliping og flikking til før seglskuta var sjøklar, og framleis er det mykje som står att.

– Eg har aldri vore noko særleg «handy», men eg har hatt ei bratt læringskurve og eg byrjar å få grei oversikt no. Men ein telefon til pappa blir det omtrent kvar einaste dag, ler han.

Tross arbeid med båten har han ingen planar om å flytta på land med det første. Vinteren fryktar han ikkje, heller ikkje den nye rolla som rektor. Det vil nok bli utfordringar både på sjø og til lands, men det verkar som denne karen tek det meste på strak arm.

– Eg likar utfordringar, og ser fram i mot den nye kvardagen min, både på arbeid og på fritida. Eg tek meg sjølv i å gle meg til kvar einaste dag, og føler meg privilegert som får vakna til måkeskrik og bølgeskvulp, for så å komma på jobb til smilande og blide elevar og tilsette. Det gir meg mykje energi og glede, sluttar den unge rektoren.