Njål møbeldesignar

Han er fersk vinnar av handverkkonkurransen Håndverk+ som ein del av designtrioen YTRE, og kan trass sine unge år sjå tilbake på spennande prosjekt og kulturstipend. No går Njål Thunold Hatteberg (26) laus på innspurten på mastergraden i møbeldesign og interørarkitektur.

– Hovudfokus er på møbeldesign, det er det eg går i djupna på no i mastergraden. Eg fokuserer på produktdesign, og alle mine prosjekt relaterer seg til menneske og kroppen, at dei er i kontakt med det menneskelege, seier Njål.

Levande materiale

Grenda møter møbeldesignaren på heimebane i Rosendal. Det første møbelet han laga, står nettopp der, heime i stova til far og mor i Hålandsbråtet i Rosendal.

– Eg har alltid vore fascinert av å implementera gamalt handverk med i ny design. Dette var eigentleg ei handverksoppgåve der samanføying for hand var det viktige. Treverket er eik som er limt og sjølvrøykt med salmiakkbehandling. Eg får visa fram den finaste av samanføyingane når du skal ta bilete, smiler Njål og held opp bordet.

– Eg liker å jobba mot ei eller fleire funksjonar, og treng ikkje nødvendigvis jobba mot eit visst formspråk eller materiale, sjølv om eg har mine favorittar. Funksjon det viktigaste. Fordi eg er mest kjent med tre, er likevel dei fleste av mine prosjekt i det materialet. Eg syns treverk er eit fantastisk materiale, seier han med stjerner i augo.

Kulturstipendmottakaren av 2020 meiner han alltid kjem til å jobba med tre.

– Det er eit kortreist materiale, som har mange gode kvalitetar, og det er eit levande, mjukt materiale som kan formgjevast, samtidig som det har eit liv du ikkje kan kontrollera. Den kombinasjonen gjer det veldig spennande å jobba med, meiner han.

Handverk

Utføringa av trearbeidet er i ferd med å bli eit gløymt handverk, vedgår Njål.

– Det er til dømes ingen snikkeri igjen, men design er ikkje i den kategorien. Eg har nokre ting som er i sving. Eg tok meg eit år etter eg var ferdig med bacheloren til å jobba med ulike prosjekt, og prøva å få stilla ut ein del det eg hadde gjort tidlegare. Dessverre har det jo ikkje vore nokon utstillingar nokon stad, seier han og slår ut med nevane.

Njål syns likevel veldig greitt å ha hatt det året med pause frå studiet.

– Eg lærte veldig mykje i det året. Delteke i konkurransar og jobba ein del med mine ting, forklarer han.

Mellom anna har han vore på Hjerleid husflidskule på Dovre og fått laga eit sete til ein stol som skal stillast ut i Oslo over på nyttåret.

– Ting er i gang. Eg har stilt ut nokre oppbevaringsboksar i Oslo (sjå eiga sak), i samband med konkurransen Håndverk+. Premien er at ein får sett prosjektet i produksjon. Det er dyrt å koma i gang, og dyrt å etablera seg. Så det er viktig for meg no å få vist meg fram, slår han fast.

Skave; skjære, skrape, spikke (av) med skarpt reiskap

Berekraft

Møbeldesignaren tykkjer sosiale media er «fint og flott», men det å få oppleva korleis det ein lagar kjennest er vel så viktig for han som fine bilete.

– Eg kan gjerne laga tredimensjonale teikningar av til dømes ein stol, men eg kan ikkje utifrå teikninga seia om han er behageleg å sitja i. Derfor syns eg det må lagast først, og du må forstå korleis ting blir sett saman, noko som skjer i kommunikasjon mellom produksjon og designar, forklarer Njål.

I møtepunktet med produksjon så hadde trearbeidsekspertisen på Hjerleid fleire kritiske spørsmål til designet hans.

– Eg ikkje hadde svar på alle spørsmåla. Prøving, feiling og testing – blant anna av samanføyingar – var noko dei på Hjerleid fekk ta seg ut på, fortel Njål.

26-åringen er medviten på både miljø og berekraft, og meiner det er noko ein ta med seg inn i eit skapande yrke.

– Korleis skal eg kunna forsvara å laga eit nytt produkt og setja det i produksjon, i den situasjonen me no er i? Eg søkte meg inn på denne skulen fordi eg elskar å skapa og laga noko nytt. Mitt mål er å skapa objekt som har fokus på kvalitet – slik at det held over ei viss tid, men også ei visuell berekraft – at det står seg over tid. Om det eg har fått laga ikkje berre blir selt, også kan gå i arv, så er målet mitt nådd. Det er beste forma for berekraft for meg, seier han.

Verkstad

Han er son til ein kunst- og handverkslærar og heimestova er full av kunst.

– Det har påverka meg, ja, meiner han sjølv, der han passande nok står mellom verk av Lul Kragh og Solveig Landa.

– Mamma har alltid vore på syrommet, og pappa – sjølv om han er ein klassisk bonde – så har han vist stor kreativitet i vala han har tatt. Dei har tenkt annleis begge to, og det har vore inspirerande for meg, meiner kulturstipendvinnaren frå 2020.

For ordens skuld: foreldra hans er Mariann Thunold og Jostein Hatteberg.

Mykje av stipendet har gått til å laga til ein verkstad i Rosendal.

– Eg må ha ein verkstad, så eg byggjer det opp sakte men sikkert, så eg har ein stad å byggja prototypemodellane eg skal laga. Kanskje eg kan laga til eit visingsrom der også. Eg kan tenka meg å kjøpa maskinar, og det er mange som er ønskelege, men først og fremst handverktøy eg ser etter no, slår han fast.

Skal han halda fram med og skapa møblar med å skapa fysisk og visuelt berekraftige møblar, så er det i alle fall ein nyttig veg å gå.