Mord og mysterium

Individuelt innpakka snop skal handlast inn, ungane skal kledast ut, og graskara skal skjerast ut og setjast på trammen anten ein har ein slik eller ei. Men trass i at ikkje alle hiv seg med i den stadig meir populære virvelvinden, så tykte eg likevel at det akkurat no kunne passe fint å dra fram desse neste namna på stadnamnreisa vår.

I grava

Me byrjar der me slutta førre gong, i Omvikdalen. Nærare bestemt på Valdreshammaren og Mordarerindo, der det eine namnet dessverre ser ut til å lova meir enn det held.

Då eg kom over namnet Mordarerindo vart eg sjølvsagt noko nyfiken på kva bakgrunnshistoria kunne vera. Eg tok kontakt med stadnamnentusiasten Johan Feet, som så sende meg vidare til nokre andre potensielt kunnskapsrike kjelder. Alle hadde høyrt om staden, men det var berre Omvikdelingen Hans Ølver Sandvik som hadde fått vita noko meir.

– Eg hugsar då eg var halvstor gutunge og var med far min for å hogga stakastaur. Då me sat og hadde pause prata me om dette, og eg spurde far min kvifor staden hadde fått det namnet. Han sa at det skulle ha skjedd eit mord der ein gong, men han visste ikkje noko meir enn det, fortel Sandvik då eg ringjer for å spørja.

– Eg vart litt forviten og spurde og grov litt, men eg klarte aldri å finna noko meir ut av det, legg han til.

I min søken etter svar tok eg kontakt med nokre fleire som kanskje kunne vita noko meir om denne staden. Diverre var det ingen som hadde noko meir å koma med, og eg måtte sjå slaget tapt. Det ser altså ut til at historia bak dette stadnamnet har forsvunne i grava saman med dei som gjekk her før oss. I grunn noko passande det også når ein ser det i samanheng med tematikken.

Undervegs i desse undersøkingane mine vart eg derimot tipsa om eit anna stadnamn, nemleg Valdreshammaren.

Sandvik kunne fortelje at Valdreshammaren er ein berghammar i Sandvikjo i Omvikdalen som fekk namnet sitt etter ein ungdom frå Valdres som kom hit for å søkja jobb som dreng.

– Ungdomen kom fyrst til Rosendal der det var lyst ut ein drengepost. Diverre for denne guten vart den teken før han kom fram. Derimot fekk han vita at det var ein ledig drengepost i Sandvikjo, og guten ville gå med ein gong sjølv om det var byrja å mørkna, fortel Sandvik.

– Han vart anbefala å venta til neste dag, men det høyrte han ikkje på. Han tok vegen over åsen, men på veg ned ramla han utfor den hammaren og slo seg så i hel. Slik seier i alle fall segna, fortset han.

Normal eller galen

Frå Omvikdalen tek me turen innover fjorden til Varaldsøy. Dersom ein der fylgjer vegen som går til Øyarhamn, så vil ein på eit tidspunkt gå forbi ei myr som har fått det klingande namnet Galnelisbetmyra.

I fylgje Varaldsøyingen Erik Mjelde er dette ei soge mange har fått høyra om opp gjennom barndomen, og han går ut i frå at ho stammar frå seint 1700-talet til tidleg 1800-talet.

– Lisbet, eller kanskje Elisabet, var ei jente som jobba som taus på ein gard midt i bygda som heiter Tveit. Ho hadde nok det me i dag kanskje ville kalla for psykiske problem, men plutseleg ein dag så forsvann ho. Folk hadde no litt sut for kvarandre den gongen òg, så dei samla saman folk og gjekk manngard for å leita etter ho, seier Mjelde.

– Dei fann ho til slutt sitjande på den myra, litt forvirra. Kva som skjedde med ho vidare veit eg ikkje, men etter det fekk i alle fall plassen namnet Galnelisbetmyra. Slikt var det jo gjerne før, anten så var du normal eller så var du galen, avsluttar han.

Og med dei uhyggjelege historiene i tankane, så ynskjer eg deg ei riktig god Allehelgensaftan.

På attsyn!