Martin og Luis sa «Ja» til kvarandre

Me møter dei dagen før dagen i Rosendal Samfunnshus der det yrer av aktivitet. Vener, søsken, foreldre, og sjølvsagt brudeparet sjølv hastar hit og dit for å gjera alt klart til den store festen, medan ein liten bøling onkelbarn spring rundt og skapar endå meir liv og røre.

Dugnad

Alle fokuserer på eit eller anna som må gjerast, men stemninga er lett og livleg. Brudeparet tek seg ein pause frå det heile og me set oss ned ved eit av borda ved inngangen. Likevel er det ting å ta seg av, og mobilane pip og plingar rett som det er. Det er mange som har spørsmål om stort og smått, og mange detaljar som skal på plass.

– Det er fantastisk med all hjelpa. Me er enormt takksame til alle saman som har teke seg tida til å vera med. Spesielt med maten og at dei har vore såpass sjølvgåande, seier Luis.

Det syner seg at dei ikkje berre har planlagt heile festen sjølv, men at dei også står for all maten til alle 163 gjestane, i tillegg til at dei har dyrka mesteparten av blomane sjølve. Med ein brudgom som jobbar som energirådgjevar for Norsk Gartnerforbund og ein nær ven som er kokk, så fell slikt seg gjerne naturleg.

– Me har nok eit tettare forhold til fleire av venane våre, spesielt dei homofile, enn mange andre. Tingen med homofile er at dei gjerne ikkje har så gode forhold til sine eigne familiar, fortel Martin.

– Det gjer at dei ofte er meir opne for å knyta seg lettare til andre, og skapar mange nære relasjonar til sin valde familie sidan dei ikkje alltid får det frå sin eigen. Dei stiller opp og hjelper til. Me har sjølvsagt nære relasjonar til både streite og homofile, og me er uansett utruleg takksame for all hjelp, legg Luis til.

Det overlet i alle fall ingen tvil om at dette bryllaupet er ein kjempedugnad, og aktiviteten fortset å summa kring oss sjølv om hovudpersonane trekk seg unna.

– Me var heldige som fekk sleppa til i lokalet allereie på måndag, me brukte ein heil dag berre på å henga opp alt stoffet og lyslenkene i taket. Eg får heilt frysingar når eg går inn dit, for det er blitt så fint, fortel Martin.

– Me har også fått veldig godt hjelp frå samfunnshuset, dei har vore veldig tydlege og greie, legg Luis til.

Kompromisset

Trass i at ingen av dei reknar seg sjølv som «kvinnhering», føler Martin likevel at Kvinnherad er heime.

– Eg er oppvaksen i Stavanger, men familien min har røter herifrå, ute på Løfallstrand. Nesten kvar einaste ferie gjennom heile oppveksten kom me hit. Det er dette som er heime for min del, fortel Martin.

Rosendal var kompromisset. Luis ynskte å gifta seg i kyrkja, då fekk Martin velja Rosendal.

– Var det eit vanskeleg kompromiss å bli einige om?

– Nei, absolutt ikkje, seier dei omtrent i lag.

På spørsmål om kvifor det er viktig for dei å gifta seg i kyrkja, svarer Luis at det er ein tradisjon han er veldig glad i.

– Eg vaks opp som katolikk i Den Dominikanske Republikk, så den tradisjonen står sterkt hjå meg, men viktigare enn det så er det veldig fint å få Guds velsigning. Eg ser heller ikkje nokon grunn til at det berre skal vera mann og kone. Kjærleik er kjærleik, seier han medan Martin nikkar samtykkande.

– I tillegg er det veldig vakkert her i Rosendal, så det var lett å seia ja til det, fortset han smilande mot sin komande ektemann.

Harde bagettar

Luis, som er oppvaksen i Hokksund, kom til Norge som 10-åring saman med sine fire søsken.

– Me kom kring eitt år etter at mamma og pappa reiste for å få alt i orden og slikt. Eg hugsar best den fyrste dagen. Det var ei veldig lang flyreise, og det einaste me fekk i oss var cola fordi bagettane me fekk på flyet var så harde. Det hadde me aldri vore borti før, så dei heiv me berre, seier han leande.

– Då me kom fram stod mamma klar med ein bag full av ullklede. Det var mars og kaldt, men me skjøna ikkje kvifor me måtte ta på oss dei rare kleda der. Morgonen etter vakna me til at det snødde, det var litt av eit sjokk, men veldig fint, fortset han.

I dag bur han og Martin i lag på Eidsvoll, der dei nyleg har kjøpt seg eit hus med hage som dei liker å stella med. Martin jobbar som energirådgjevar innan veksthusnæringa, medan Luis skal byrja på siste året på sjukepleiarstudiet.

– Eg har alltid hatt eit hjarte for dei trengande i samfunnet. Det siste halvtanna året har eg studert på deltid samtidig som eg har jobba på Frelsesarmeen sin slumstasjon i Oslo. Det er ein veldig flott jobb og veldig lærerikt. Dessverre ser me no ein stor auke i talet på folk som kjem dit for å få hjelp til mat og andre ting, fortel han.

– Men framover no så har eg tenkt til å fokusera fullt og heilt på å fullføra studiet. Det har teke meg litt lenger tid å bli ferdig, fordi eg fyrst i vaksen alder fann ut at eg har dysleksi. Lenge klarte eg ikkje å skjøna kvifor eg sleit sånn, men eg er fast bestemt på at eg skal bli sjukepleiar, fortset han engasjert.

Fyrste deit

Det var derimot for fire år sidan at vegane til Martin og Luis kryssa kvarandre på herleg moderne vis, nemleg gjennom dating-appen Tinder. Der du med eit sveip kan leite deg gjennom potensielle partnarar som kan passe til deg.

– Det var vanskeleg i «deiting-verda», folk visste ikkje kva dei ville og spela på mange måtar eit spel. Kvifor må ein vente så og så lenge etter ein vellukka deit? Kvifor ikkje berre vera open og ærleg på kva ein vil? spør Martin noko oppgitt.

Slik var det derimot ikkje for det forelska paret.

– Me prata ei stund før me møttest, men allereie frå fyrste deit vart me stormforelska. Ingen av oss hadde i grunn mogelegheit til å møtast før to veker seinare, men det var alt for lenge å venta. Så me klarte faktisk å få det til allereie dagen etterpå, og nesten kvar dag sidan, ler Martin.

– Luis var veldig trygg i seg sjølv og tydeleg på kva han ville heilt frå starten av. Det skapa tryggleik og ei kjensle av å vera på same nivå, legg han til.

– Kva var det som gjorde at de falt for kvarandre?

– Eg falt for sikkerheita til Martin, at han er ein stødig person som ein kan stole på. Det at han får meg til å smila, og får fram det beste i meg. Og ikkje minst smilet hans og den dårlege humoren, ler Luis medan han ser kjærleg bort på sin komande ektemann.

– For min del falt eg for tryggleiken hans. Han er omsorgsfull, stiller opp for alle i livet sitt, og er ein genuin person med eit stort hjarte som inspirerer meg heile tida. Han kjempar for det han meiner er verdt å kjempa for. Det er litt vanskeleg å seia konkret kvifor, men eg berre veit intuitivt at han er ein god mann og at han er mannen for meg, svarer Martin smilande.

Ifylgje dei sjølve har dei kjent seg sikre på at det skal vera dei to sidan fyrste møtet, og at dei så langt har klart kunststykket å veksa saman og i takt med kvarandre.

– Ein kan jo sjølvsagt aldri vera hundre prosent sikker, men livet er langt og det er mykje me ynskjer å oppnå. Det er ikkje så farleg at ting er litt tungt og vanskeleg, slik er det innimellom. Det handlar om å skapa noko saman, ta kvarandre sine sider på godt og vondt, og fortsetje å velje kvarandre heile vegen, understrekar Martin saman med ein nikkande og tydeleg einig Luis.

– Eg innbiller meg at det er eit godt utgangspunkt for eit langt og godt ekteskap, legg han til etter å ha tenkt seg litt om.

Historisk

Dette bryllaupet er kanskje ikkje historisk sett i eit nasjonalt perspektiv, men det er absolutt historisk for Kvinnherad. Aldri før har eit likekjønna par blitt vigsla i ei kyrkje her.

– Sjølv om me no ikkje tenkjer over at me er to menn som skal gifta oss, så skjønar me jo at andre gjer det, så me var litt spente då me tok kontakt med kyrkjekontoret. Me følte at me måtte presisera at me er to menn, fortel Luis openhjartig.

– Men det har ikkje vore noko problem, me var hjarteleg velkomne og har berre blitt møtt med opne armar. Me hadde også eit veldig fint møte med presten, fortset han.

Presten som vigsla dei var sokneprest Kjersti Brakestad Boge. Ho fortel at ho var ein av dei som lenge var med og argumenterte for at homofile også kunne få lov til å gifta seg i kyrkja, og at ho tykkjer det er stas at ho fekk vigsla både sitt fyrste og Kvinnherad sitt fyrste likekjønna par.

– Det var ein veldig flott vigsel, men ikkje minst var det ein heilt vanleg vigsel. Den einaste skilnaden var at me byta ut ho med han, talen var også forbausande lik. Det var heilt tydeleg at dei elskar kvarandre, seier soknepresten nokre dagar etter bryllaupet.

– I salmen «Gjer døri høg, gjer porten vid» står det blant anna «Gjer døri høg, riv stengsla ned», den salmen tykte eg passa så godt. Det er leit at kyrkja har vore med på å diskriminera homofile så lenge, eg tenkjer det er bra at me kan opna kyrkja meir, opna døra opp for alle, fortset ho.

Banebrytande

Tilbake til dagen før dagen der me sit i inngangspartiet til samfunnshuset og pratar med det spente og litt småstressa brudeparet. Me nærmar oss slutten av intervjuet, og underteikna takkar så mykje for at dei tok seg tida til å møta oss.

– Eg forstår at folk har sitt syn på ting, samtidig så har eg tenkt på alle dei banebrytande folka som har gått før oss, og kor viktig det har vore. Difor tykkjer me at det er viktig å vera litt synlege, sjølv om me ikkje vil gjera dette til ein større sak enn det er, så vil me heller ikkje gøyma oss, avsluttar Luis.

To ting er i alle fall heilt sikkert, og det er at dette er to personar som elskar kvarandre, og som har hovudet på rett plass i det dei forpliktar seg til og lovar kvarandre.