Markerte Samefolkets dag med reinsdyrsuppe, kufter og Minecraft

Elevane i 6. klasse gjennomførte ei mindre markering med reinsdyrsuppe og Minecraft-speling. Kontaktlæraren deira Beret Sirma-Tellefsen Hveem, som sjølv har samisk bakgrunn, stilte i si eiga kufte i tillegg til at ho hadde teke med seg sine eigne born sine kufter som elevane kunne få sjå på.

Sametinget

- I fjor hadde me ei større markering med blant anna ei utstilling av arbeidet vårt, i tillegg til at me framførte songen «Hjerteknuser» av Rolffa. Det er ein versjon av Kaizers Orchestra si låt, som då har blitt oversett til samisk. Ein del av låta er joik, og då var elevane med og joika, forklarer Hveem.

- I år derimot har me ei litt mindre markering der me fokuserer mest på sametinget. Blant anna jobbar dei inne på Minecraft med det, fortsett ho.

Alle elevane tek opp nettbretta og fokuserer gladeleg på den vetle skjermen. Stundom vert stillheita brote med spørsmål til kvarandre som «kva gjorde du der?» eller «kor fann du det?».

Ein av elevane forklarer at dei jobbar inne i ei verd i det populære dataspelet som har blitt laga spesifikt for å læra om sametinget. Dei ulike karakterane deira vandrar kringom inne på det virtuelle sametinget og området rundt på leit etter oppgåver.

- Viss eg går bort her så skal eg svara på desse spørsmåla ved å trykka på brytarane. For kvart rett svar får eg eit skinn, når eg har sju skinn skal eg leggja dei i denne kista og på den måten får eg opna denne døra her, forklarer 6.-klassingen Amalie Seeberg Fjelland medan ho med stødig hand navigerer spelet.

- Det er i alle fall det eg jobbar med akkurat no. Det er veldig gøy, betre enn matte og engelsk i alle fall. Men me har også lest, hatt quiz, og så fekk me også smake reinsdyrsuppe til lønsj, legg ho til.

Skuldast undertrykkinga

Medan elevane jobbar viser kontaktlærar Hveem veg ut i gangen der tre barnekufter heng og pyntar opp med sine friske og fine fargar.

- Dette er mine barn sine gamle kufter. Familien min kjem frå Sør-Varanger-området, så det er derifrå desse kjem. Det kan ein sjå på fargane på holbiane, det er desse kantane nedst på kuftene. Dei er spesifikke til kvart område. Desse barnekuftene her er litt eldre og meir tradisjonelle, medan den eg har på meg er litt meir moderne, forklarer ho medan ho syner skilnadane ved dei ulike detaljane.

- Ein kan samanlikne kufter litt med bunader, det er store variasjonar, berre at kuftene har endå meir variasjon enn bunadane. Det er sjølvsagt enkelte ting som skal vera akkurat slik eller slik, men til dømes fargane på sjølve kufta kan variere mykje, fortset ho.

Hveem fortel også om kvifor dei feirar denne dagen, og kvifor det er ekstra viktig, spesielt for ho sjølv.

- Eg fekk aldri læra meg samisk, og ikkje markerte me denne dagen heller, difor kjennest det ekstra viktig no. Det skuldast undertrykkinga samane vart utsette for, og som mange opplever endå. Det er relativt nyleg at eg har teke tilbake mitt samiske etternamn. Det forsvann under fornorskinga som bestemora mi opplevde, seier Hveem.

- Det er også viktig å markera dagen fordi det er ikkje alle samar som bur nordpå. Berre her på øya er det fleire med samisk bakgrunn, ein bakgrunn med store skilnader og med stor variasjon i kulturen. Det er viktig å få fram, samisk er ikkje berre èin ting. Det finst ikkje berre eitt samisk språk, men fleire, og variasjonane i kulturen og språka er mange, understrekar ho.

Lihkku beivviin

Men det er ikkje berre på akkurat denne dagen at elevane får jobbe med og lære om samisk språk og kultur. Hveem forklarer at det no også ligg inne i læreverket at alle elevar skal ha kjennskap til det samiske alfabetet, dei skal lære seg enkle samiske ord og uttrykk, i tillegg til å læra om både den samiske kulturen og musikken.

Sjetteklassingane er i alle fall einige om at temaet er gøy å læra meir om, i tillegg er dei godt opplyste om kvifor dagen er viktig.

- Det er jo nasjonaldagen deira, det blir jo nesten som 17. mai, konstaterer fleire av elevane.

Medan 6.-klassingane sit inne og arbeider, er det fleire som brukar dagen på å læra om samane og samisk kultur. Ute i sykkelløypa og i gapahuken i skulegarden er det ein aktiv gjeng med 1.-klassingar og skulespirer frå barnehagen som går natursti, kastar lasso og leiker.

– Me har akkurat ete reinsdyrsuppe me brød til. Det falt i smak hjå dei fleste. No skal me snart prøve oss på å kasta lasso, fortel kontaktlærar for 1.-klassen Lene Lande.

1.-klasseeleven Amalie nikkar bekreftande.

– Suppa var veldig god, seier ho.

– Kva har de lært i dag då? spør lærar Lande.

– Eg lærte å sei «gratulerer med dagen» på samisk, svarar Aslak, før dei i lag seier «Lihkku beivviin».