Regjeringa sitt forslag i statsbudsjettet for 2024 skremmer og frustrerer mange i norsk industri. (Illustrasjonsfoto).

– Må snu

I statsbudsjettet for 2024 føreslår regjeringa å endra ordninga for Co2-kompensasjon for verksemder.

Publisert

Dette kan ha negative konsekvensar for fleire verksemder, mellom anna Hydro Husnes.

Norsk industri brukar utsleppsfri vann- og vindkraft. Men i store delar av Europa brukar dei fossil energi, som slepp ut mykje Co2. Desse verksemdene må kjøpa såkalla Co2-kvoter. Kvoteprisen aukar kraftprisane i Europa, som igjen smittar over på norske kraftprisar. Det vil seie at norske industriverksemder no betalar ein pris på fornybar energi som om den var fossil.

For å unngå karbonlekkasje, som er når verksemder flytter investeringar eller produksjon til anna land med mindre streng klimapolitikk innførte Noreg C02-kompensasjon.

«Golvet» i Co2-kompensasjonsordninga er no 200 kronar. Det vil seie at alt over 200 kroner vert dekka av staten, litt som i straumstøtteordninga for privatpersonar. No vil altså regjeringa føreslå at «golvet» skal vere 375 kronar, nesten det doble av kva det er. Tapet i kompensasjonen kjem til å kosta industrien 2,4 milliardar kronar i året.

– Denne ordninga var heilt avgjerande for Hydro Husnes (då Søral) sin vidare eksistens i 2013. Konsekvensane denne auken kan medføra er uvisse, men at det vil gje ganske dramatiske utslag for mange verksemder, arbeidsplassarog lokalsamfunn er heva over tvil, skriv leiar i Husnes kjemiske fagforeining Tor Jørgen Sætrevik i ein e-post.

Fakta om Co2-kompensasjon

Co2-kompensasjonsordninga: skal redusera faren for karbonlekkasje ved å kompensera verksemder som brukar mykje straum og er konkurranseutsett som følgje av Eu sitt klimakvotesystem.

Karbonlekkasje: når verksemder flytter investeringar eller produksjon til anna land med mindre streng klimapolitikk. Konsekvensen er økte utslepp.

EU sitt klimakvotesystem: fungerer ved at det blir satt eit tak som seier kor mange Co2-ekvivalentar ein maksimalt kan sleppa ut frå år til år.

Co2-ekvivalent: ein eining som blir brukt i klimagassrekneskap. Eininga svarer til den effekten ein gitt mengde (som regel eit tonn) Co2 har på den globale oppvarminga over ein gitt periode (som regel 100 år).

Klimagassrekneskap: eit rekneskap over verksemda sitt direkte og indirekte utslepp av gassar som kan føra til økt drivhuseffekt.

I 2022 var kvoteprisen 548,18 kronar, og «golvet» på kompensasjonen var 200 kronar. I 2023 auka kvoteprisen til 844,28 kroner og «golvet» var det same. Regjeringa vil ha «golvet» til 375 kronar, noko som vil utgjera eit tap i norsk industri på 2,4 milliardar i året.

Kan ikkje forholda seg til stortingsperiodar

Ein tredjedel av aluminiumsproduksjonen i EU er lagt ned. Av det som ikkje er lagt ned er halvparten stengt grunna høge energiprisar. Sætrevik meiner at regjeringa må snu i dette forslaget, slik at verksemder kan overleva.

– Dette har blitt eit forslag som både frustrerer og skremmer oss, som i ulik grad er avhengig av føreseielegheita i denne ordninga, skriv han vidare.

Under stortinget sin næringskomitè sin opne høyring om forslaga til statsbudsjettet den 17. oktober understrekte forbundsleiar frå Industri Energi Frode Alfheim viktigheita av å planlegga for meir enn eit år om gongen.

– Ein bygger ikkje eit aluminiumsverk eller eit smelteverk for ein stortingsperiode på fira år. Vi kan ikkje ha eit så vesentleg verkemiddel som vert endra frå år til år med så dramatiske endringar i utgifter for industrien. Det er ikkje berekraftig for den industrien vi har i dag, eller for ny industri som vi skal ha i framtida, sa han.

Powered by Labrador CMS