Løysinga ligg i å få folk i arbeid

Innleiingsvis får ordføraren spørsmål om korleis Kvinnherad kommune stiller seg til den lokale fattigdomsproblematikken, samt om kva ho tenkjer om forslaget som kommunal- og moderniseringsminister, Bjørn Arild Gram, har lagt fram: å auke ramma på sosialhjelp til kommunane i budsjettet for 2022.

– Frå min ståstad ser eg ei regjering som anerkjenner at det er straumkrise. Difor vil dei løyva desse midlane som eit eingongstiltak på grunn av krisa, og ikkje som ei løysing på eit meir langsiktig problem. Eg trur difor at desse ekstra midlane til sosialhjelp ikkje vil bidra til å løyse fattigdomsproblematikken. Då må det andre løysingar til, seier Enstad til dette.

Sjølv om ordføraren ikkje ser på desse ekstra midlane til sosialhjelp som ei langsiktig løysing, er ho likevel positiv til forslaget.

– Ein skal jo vera optimistisk når regjeringa vil løyve midlar, iallfall til slike område.

Har hatt barnefattigdom i fokus

Enstad held fram med å peike på korleis Kvinnherad har jobba med fattigdom den siste tida, og ho anslår at problematikken har vore i politisk fokus om lag dei ti siste åra. Mellom anna har kommunen relativt nyleg delteke i eit femårig barnefattigdomsprosjekt, frå 2015-2019.

– Når det gjeld dette prosjektet vart jo Kvinnherad valt ut til å delta fordi det var høgare barnefattigdom her enn i andre kommunar. Eg har prata med nokre av dei som var med i dette arbeidet, og det som kjem fram er at ein jobba meir med å bøta på problemet, enn å finne tiltak som kunne bidra til å løfte folk ut av fattigdom. Arbeidet på feltet er no meir omfattande enn då det starta opp, og fokuset vårt er ikkje lenger berre å bøta på konsekvensar av fattigdom, men å gjera noko med årsakene til dette, seier ho vidare.

– Kva er det som må til?

– Skal ein redusere fattigdom må ein få fleire i arbeid, svarar ho.

Satsinga kommunen har hatt på born og unge dei siste åra skal vonleg bidra til dette. Med ungdomskontaktar og -losar, samt vaksne på ungdomssentera som ser dei unge, er ambisjonen at ungdom som har ulike utfordringar, som til dømes fattigdom, skal få hjelp. Mellom anna er det å få ungdommane gjennom skulen eit viktig satsingsområde, slik at dei blir betre rusta til å kome seg i arbeid.

Konkrete tiltak som bidreg

Ordføraren understrekar noko ho ser som vesentleg: at alle som kan jobbe må få moglegheita til å kome seg i arbeid, men dei som ikkje er arbeidsføre skal også få leve verdige liv.

– Me er klare over problemstillinga, etter å ha hatt eit visst fokus på barnefattigdom dei siste ti åra. No ser me resultata av arbeidet som er gjort, og fokuserer på vegen vidare. For dei arbeidsføre er svaret arbeid. Auka sosialstønad er ikkje svaret, slår ordføraren fast.

Vidare viser ho til nokre av tiltaka som Kvinnherad har fått til, kor ekstra sosialhjelp før jul blir trekt fram som første punkt. Det er bestemt å hente 120.000 kroner til ekstra sosialhjelp frå helsebudsjettet, og Enstad understrekar at dette har vore svært viktig for kommunestyret å få til.

Men ho peikar også på andre tiltak;

– Vedtaket om at barnetrygda ikkje skal reknast med som inntekt for dei som får sosialstønad er noko Kvinnherad kommune har gått føre på. Regjeringa har no kome etter, og vedteke dette tiltaket. Elles har me løyva 2 millionar ekstra til skule for slik å redusere betalinga til SFO. For at foreldre skal kunne vera i arbeid må ungar ha ein stad å vera, poengterer orføraren vidare.

Har sjølv snudd på kronene

Dernest vert det tydeleg at Enstad veit kva ho snakkar om, og for ei kort stund tek ho av seg ordførarkjeda i samtalen.

– Eg har vore fattig sjølv eg, eller vore definert som det, og nytt godt av statlege ordningar. Når eg tenkjer attende på det no var det utruleg krevjande, og eg unner ingen å ha det slik, vedgår ho.

Som einsleg, ung mor, utan utdanning eller jobb, fekk Enstad både bustønad og overgangsstønad. Ho veit såleis korleis det er å sitja att utan pengar når det enno er ei veke til neste utbetaling.

Men grunna situasjonen ho stod i fekk ho, gjennom statlege ordningar, dekka utgifter for pendling og skulebøker då ho utdanna seg til å bli sjukepleiar på Stord. For å kome seg utav den krevjande situasjonen måtte ho jobbe beinhardt. Og i etterkant ser ho på seg sjølv som heldig.

– Når eg tenkjer attende i dag… Det var så slitsamt! Truleg var det knallhardt å vera ungen òg innimellom, seier Enstad, før ho audmjukt legg til at ordningane ho kunne nytta seg av var fantastiske.

Det å kome seg i arbeid - den politiske løysinga ho løftar fram som ordførar - vart såleis også løysinga på hennar personlege situasjon.

Må kartleggje utfordringane

Likevel stadfestar ordføraren at kommunen kanskje misser litt oversikt på dei unge vaksne, eller dei som kjem over ein viss alder, og ho håpar desse blir fanga opp av NAV.

I følgje Enstad ligg ikkje denne gruppa med vaksne, som av ulike grunnar fell utanfor arbeidslivet, fremst i den politiske pannebrasken.

– Slik eg ser det er det ikkje ei god løysing å berre gi pengar til nokon. Men det kan jo hende at trygda er for lita, og då må ein kartlegge utfordringane og sjå korleis ein kan gå fram. Å vera vaksen og ufør kan eg tenke meg er veldig vanskeleg. Og også desse skal leva gode, verdige liv. Ønsket vårt er at alle skal føle seg ivaretatt, understrekar Enstad, før ho held fram:

– Men me må finne løysingar som famnar flest mogleg. Som me seier i Arbeiderpartiet; det som gagnar fellesskapet, gagnar òg den enkelte. Me skulle så gjerne ha hjelpt alle, men umiddelbart ser eg ikkje heilt korleis ein skal gå i gong politisk.