– Litt provosert, veldig forundra og litt optimistisk

Hjelmeland er mildt sagt engasjert i kreftomsorga, både som tidlegare kreftkoordinator og pårørande, og ho er særs forundra over kvifor Kvinnherad kommune har valt å gå vekk frå kreftkoordinatorstillinga.

– Det er å gå på tvers av alle faglege og politiske anbefalingar, sa ho i sitt innlegg ved det opne møtet.

Hjelmeland sa opp stillinga som kreftkoordinator på grunn av omorganiseringa av kommunen i 2016.

– Då gjekk kommuneleiinga ut og flagga med at dei skulle driva kunnskapsbasert i Kvinnherad kommune. Yes, tenkte eg. Og så las eg dokumenta som låg til grunn for omorganiseringa. Der var det ikkje ei einaste referanse til kunnskap i heile dokumentet. Dette gjorde at eg på sikt sa opp, fortalde Hjelmeland.

No har Hjelmeland ansvaret for å utdanna sjukepleiarar på Høgskulen på Stord. Ho underviser i palliativ pleie og smertelindring, lagar eksamensoppgåver, er sensor og rettleiar.

– Eg er ute og treff både nyutdanna og erfarne sjukepleiarar. Hadde eg hatt ei krone for kvar gong sjukepleiarane eg treff som jobbar i Kvinnherad kommune seier «herlighet kor vi saknar deg, kor vi saknar å ha ein tilgjengeleg kreftkoordinator», ja då hadde eg hatt mykje pengar, sa ho til applaus frå dei frammøtte.

– Heilt naudsynt med betre kreftomsorg

Masterstudie

Inger Helen har gjort ein kvalitativ masterstudie som har evaluert erfaringane til kreftkoordinatorar i 12 kommunar. Konklusjonen av studien er at kreftkoordinator kan representera eit personsentrert lågterskeltilbod som kan spara pengar for kommunane. Samstundes visar den at kreftkoordinatorrolla verkar å vera noko uklar, og at det er ein krevjande jobb på fleire plan.

– Så vidt eg veit var min master den fyrste studien som vart gjort på kreftkoordinatorfunksjonen etter Kreftforeininga si satsing i 2012. Det er kome fleire studiar etterpå, og funna frå desse stemmer mykje med mine resultat, fortel ho i ein e-post.

Resultata i masteroppgåva til Inger Helen viser altså at ein kreftkoordinator er til hjelp for dei som er i den kanskje mest sårbare delen av liva sine. Dette er vanskeleg og krevjande arbeid for kven som helst, og ein treng støtte og oppfølging frå leiinga.

– Pia Bing-Jonsson, som er Dekan ved fakultet for helse- og sosialvitskap ved Universitetet i Søraust-Noreg, viser til eit kompetansegap mellom kva norske leiarar seier at staben kan, og det staben sjølv opplever at dei kan. Med andre ord skryt ofte leiarane av staben, medan dei på golvet føler at dei treng meir støtte, fortel ho.

Gav omfattande svar om kreftomsorga

Forskjønnar situasjonen

På det opne møtet om kreftomsorga i Kvinnherad fortalde sektorleiar Åslaug Brænde at ho opplever at dei som er alvorleg sjuke og har behov for akutt hjelp, får god hjelp. Ho fortel òg at det ikkje er kome nokon klager frå folk som ikkje har motteke hjelp.

– Eg må seia at vi kjenner oss ikkje heilt igjen i det biletet som blir teikna av kreftomsorga i vår kommune. Vi jobbar med å forbetra tenestene våre kvar dag, men vi ser òg at vi har vore for dårlege til å informera om tilboda vi har. Vi vil oppdatera informasjon om kreftomsorg og lågterskeltilbod i Kvinnherad, og håper på innspel frå innbyggarar om kva vi kan gjere betre, sa ho i sitt innlegg.

Hjelmeland vart glad for å høyra om alt som er blitt gjort for å betre kreftomsorga i kommunen, men meinte at det aller mest vesentlege vert tatt vekk då kreftkoordinatorstilllinga gjekk ut.

– Eg kjenner at eg blir litt provosert og veldig forundra og LITT optimistisk når eg høyrer på Ragnhild Bjerkvik og Åslaug. For eg lurer på om dei forskjønar situasjonen i Kvinnherad. Som det blei sagt ifrå panelet her, hadde alt vore heilt i orden så hadde me ikkje hatt grunn til å vera her i dag, sa ho, og la til;

– Det vart sagt at det er ingen registrerte klager, ja takka for da, kven søren som har sjans og krefter til å klaga i ein sånn situasjon?

Hjelmeland understrekar at det er ingen grunn til å tvila på at sjukepleiarane i Kvinnherad har høg kompetanse og gir god pleie og omsorg i sluttfasen av livet, og at mange får god hjelp. Men ein må ikkje legga skjul på at det kunne vore mykje betre.

– Dei kreftpasientane som allereie er blitt så sjuke at dei får tildelt heimesjukepleie eller institusjonsplass, er ikkje hovudgruppa for kreftkoordinatoren. Men dei som ikkje veit eller har energi til å finna ut kor ein skal venda seg, det er dei som treng ein koordinator. Ein som kan visa veg for både dei som er kreftsjuke, friske etter kreft eller for pårørande.

Samla 120 til Rosa sløyfe-marsj

Kreftsjukepleiar som koordinerer

Marit Sjøvangen, som er kreftsjukepleiar i kommunen, jobbar med lågterskelpasientar, men har ei avgrensa stilling på 20%, noko som svarer til éin dag i veka.

– Eg har alltid det fyrste møtet, og så kan eg koordinera ut til dei fem nye ressurssjukepleiarane vi har i Kvinnherad. Dei har vi berre hatt i eit halvt år, men dei er tilknytt eit nettverk for kreftomsorg og lindrande behandling i Helse Fonna, fortel ho på telefon til Grenda.

Sjøvangen jobbar hardt for å leggja til rette for dei kreftsjuke, men i ei så lita stilling som 20% har ho sjølvsagt ikkje sjanse til å hjelpa alle.

– Mange får ikkje den hjelpa dei treng. Det er fleire som ikkje eingong vågar ta kontakt, fordi dei veit at eg jobbar 20%, og trur at eg ikkje har tid til dei. Det trur eg ikkje leiinga heilt har forstått før det ope møtet, seier ho.

Kreftomsorg