Lever ein ekte juledraum

I moderne hus med store vindauga går trendnissane og heng opp sin neddempa julepynt, ei kongle her og ei krans der, utan tanke for at jula i fleire hundre år var full av glitter og fargar som raudt og grønt.

Stadig fleire trendnissar legg vekk den raude jula då den ikkje passar inn i deira skandinaviske og minimalistiske heim. Dermed pressar dei heile jula inn i ei kongle og eit tre for å bevare det duse og det lune, men det kan heilt klart bli jul hos trendnissar også.

Med yr i lufta dreg Grenda for å finna staden der jula buler ut i ein husstand i Eidsmarka på Halsnøy. Når ein kjem køyrande blenker staden seg ut med lysande snømenn, nissar i ulike storleikar og lykter og lenker som slynger seg rundt inngangspartiet.

Den utsendte frå Grenda skimtar ein kar ved inngangspartiet. Han presenterer seg som Geir Opsal, mannen i huset som har ansvar for utområdet, deriblant julelysa. Her har lysmeisteren gjort ein god jobb. Det er både stilreint og flott, og lysa har ein varm fargetone med unnatak av nissen og reinsdyra som står i tunet.

– Julelys er flott, så lenge det ikkje blir for mykje. Eg brukar god tid når eg heng det opp, og eg prøver ofte å finne andre måtar å gjere det på. Men det har lett for å bli akkurat likt som eg plar ha det, ler Geir og held fram:

– Om eg vil kan eg setja alt opp på ein dag, men eg likar å ta litt no og litt då. Eg kosar meg med det, og eg må seia eg er svært nøgd med resultatet, også i år. Likevel manglar eg ein nisse som plar stå på plenen, og den er rundt fire meter. Denne må eg venta me å setja opp, for vêret spelar ikkje heilt på lag. Om eg set den opp i eit slikt ruskevêr som no, finn eg den kanskje i Ranavik neste dag, ler han.

Trass i dei høge straumprisane vart alle julelysa hengt opp, i alle fall i år.

– Om straumen fortset å stiga, vert det nok ikkje julelys til neste år. Sjølv om alt er LED går det jo litt straum likevel. Men slik det er no går det fint, og me lar oss ikkje stoppa. Om rekninga plutseleg skulle bli på tusenvis må me jo vurdere det, men enn så lenge står lysa på heile tida og me er nøgde, seier lysmeisteren.

Juledraum

Deretter får eg følgja med Geir inn i varmen. På veg til ytterdøra passerer me eit par-tre nissetablå før me kjem inn i gangen kor Margunn Kristensen, kledd i raudt, ynskjer velkomen.

Både i gang, stove og kjøken har nissar og englar overteke grunnen. Paret lever i ein ekte julefantasi, i ein slik grad at det går gjetord om det julete huset i Eidsmarka. Mange vil kjenna på korleis det er å leva ein skikkeleg juledraum.

– Me syns det er svært kjekt at folk kjem og vil sjå julepynten vår. Viss det kan gleda andre, gler det oss også, smiler Margunn medan Geir legg til:

– I fjor, og også i år, har ungar frå barnehagen besøkt oss for å sjå julepynten. Elles er det dagleg bilar som køyrar forbi som stoppar opp og kikkar. Det er sjølvsagt kjekt at folk liker det når me legg ned såpass mykje tid og energi i pyntinga.

Margunn fortel at ho alltid har likt jula og det som følgjer med. Julepyntinga har auka på gjennom åra, og nissar blir det berre meir og meir av. År etter år må kvar einaste figur løftast forsiktig ut av eska si og manøvrerast på plass, utan at nabofigurane veltar.

– Eg oppbevarer julepynten i eit eige rom, og så har eg ein heil vegg med garderobeskap eg gøymer det i, seier Margunn.

– Eg må berre vera glad det er plass til meg, ler Geir, og fortel at så lenge Margunn finn gleda i det er han også nøgd. Det glimtar kjærleg i auga hans då han fortel det, for dette huset pulserer ikkje berre av jul, det finst også overflod av hjartevarme.

Bordet er dekt med servise med julemotiv, og småkaker og julebakst freistar dei med. Her er det berre å forsyna seg.

Mange tiår

Om lag to veker tek det å få huset ferdig julepynta, og Margunn plar vera ferdig med pyntejobben til 1. desember. Ho gler seg kvart år, sjølv om det er ein stor jobb som ventar. Som nissemor i verkstaden på Nordpolen, viser ho entusiastisk fram alt ho har jobba med dei siste vekene. Ho likar å ha nissar og englar kvar for seg, og på alle flater har ho trylla fram mange flotte tablåa.

– Det er alltid plass til litt til, slår Margunn fast.

Huset rommar juler frå mange tiår. Nokre av nissane er gamle, somme har ho laga sjølv, og ein del er skapt av barnebarna sine barnehender.

– Eg kan sitja og berre sjå på dei og drøyma meg vekk, og ofte snakkar eg med dei. Ser du ikkje kor glade dei er? Eg ser at dei smilar, og at dei synest det er kjekt å få koma fram frå øskjene sine, seier ho.

Utanom nissar og englar har paret fleire pyntedyr i hagen. Desse er ein favoritt blant barna i nabolaget.

– Det er så kjekt å pynte, både ute og inne. Spesielt når eg ser kor godt ungane likar det. Dei som jobbar i barnehagen fortel at ungane gler seg stort til å koma å sjå hos oss, og det gjer meg så glad. Det er synd med dette viruset, for eg kunne verkeleg tenkt meg å invitert dei inn på både graut og leik. Heldigvis har dei ein del å sjå på utanfor. Ungane synest mellom anna at det er svært kjekt å snakke med dyra i hagen, fortel Margunn.

1 meter snø

Til jul ønskjer ho seg sjølvsagt nissar, men mest av alt håpar ho på snø.

– Det er så kjekt med snø. For vel tretten år sidan kom det heile 1 meter snø. Denne dagen hugsar eg godt. Me skulle reise i bursdag, og vegen var ikkje brøyta. Straumen var gått hos mange, og trea hang langs vegen. Me sette oss til og med fast i ferjelemmen, og måtte spa oss laus. Likevel var denne dagen fantastisk, fortel Margunn og legg til:

– Eg har alltid likt snø, men mest av alt elskar eg å sparka. Men når det først kjem snø, vert vegen brøyta, så difor har eg fått hjul på sparken min. No kan eg sparka så mykje eg vil.

– Du skulle sett ho. Det ser litt dumt ut når ho kjem sparkande med hjul på, ler Geir.

Pynten til Margunn forsvinn vanlegvis i midten av januar, for når ho først har pynta, vil ho halde på den så lenge som råd. Men Margunn er på ingen måte lei av det julepynta huset i januar. Tvert om synest ho det blir tomt i heimen når jula er pakka i øskjene sine, men då kan ho allereie byrja å gleda seg til neste jul.