Låg i isvatn i over ti minutt: - Heilt avgjerande at me hadde prata om tryggleik på førehand

– Eg tok med telefonen, for eg var jo med for å passa på, seier Torstein enkelt og greitt.

Dei står på brygga og forklarar, Bente og Torstein Sjo. Det er dagen etter den skremmande hendinga.

– Der ser du kor eg datt uti, seier Bente og peikar på ei råk attmed ein utliggar frå flytebrygga.

Laurdag var 50-årsdagen til Bente Sjo. Ho hadde berre planlagt eit enkelt kakeselskap med familien på ettermiddagen, men ville måka snø or båten nede i båthamna før den tid. Sonen Torstein ville først ikkje vera med. Han hadde vondt i ryggen og kunne ikkje måka. Det var då den viktige samtalen tilfeldigvis kom opp.

– Eg sa han måtte vera med fordi ein aldri skal vera aleine ved sjøen når det er snø, i tilfelle noko skulle skje, fortel Bente.

Elleveåringen spurte så kva han skulle gjera om noko skjedde, og dei snakka om naudetatane, og kva nummer ein skal ringa.

– Men så måtte eg leggja til at sjølvsagt skal det ikkje skje noko. Eg ville jo ikkje skremma han, så eg forklarte at dette er sånt ein må snakka om berre for sikkerheits skuld, forklarar den ferske 50-åringen.

Det lause handtaket

Torstein tok likevel denne samtalen inn over seg. Då dei gjekk frå bilen ned mot båten, ville Bente leggja att telefonen i bilen, men Torstein bestemte seg for å putta den i lomma.

– Eg visste jo ikkje, men eg tenkte at det kanskje kom til å skje noko, fortel han.

Det var mykje tjukk is på sjøen, og Torstein stod på flytebrygga og såg på medan Bente stod på utliggaren og prøvde å dra båten nærmare seg. Det var ikkje lett i all isen, så ho tok tak i eit tau frå båten og drog med all makt.

– Mamma skulle dra i eit tau, men det var festa i eit handtak som var litt laust. Så då losna heile handtaket, og så datt ho bakover uti sjøen, gjennom isen, fortel Torstein.

– Korleis var det å sjå mamma detta i sjøen?

– Då vart eg litt redd. Eg spurte «kva skal eg gjera»?

– Det var så rart då eg datt, for det gjekk som i sakte film. Og då eg var uti, prøvde eg jo å koma meg opp, men det var så tjukt med is i sjøen. Det er litt vanskeleg å forklara, men det var så sleipt og tungt, det var heilt umogleg å koma seg opp, forklarar Bente.

Dei to står på flytebrygga og ser ned på utliggaren som Bente datt frå, og råka der ho låg og ikkje fekk fråspark nok med føtene til å kunna hjelpa seg sjølv. Torstein prøvde å hjelpa mamma opp, men det var for tungt, og Bente ville ikkje at han også skulle ramla uti. Ho held godt rundt guten sin medan dei står der og tenker tilbake.

– Det kjennest heilt uverkeleg. Det er veldig spesielt å stå her no, for det var faktisk her det skjedde. Der låg eg. Det kunne ha gått så gale, seier Bente og slår fast:

– No var det litt guffent å vera her, kjenner eg.

Vinterbading til hjelp

Grenda får vera med heim til varmen i Lyngbakken, og der kan samtalen halda fram. Bente og Torstein kjem frå Halsnøy, men bur for det meste saman med Bente sin kjærast Leif Terje Søndenå Ottosen og døtrene hans Tiril og Lone, samt tre hundar og ein katt.

Sambuaren fekk telefon om ulukka då han sat i bilen i Førde på veg heim frå jobb i Nordsjøen. Heldigvis fekk han samstundes beskjed om at alt hadde gått bra, så han slapp å uroa seg for mykje, og kom heim med ein rosebukett i kveldinga. Leif Terje fyller også 50 år i år, så paret ser for seg ei felles feiring på sommaren.

– Eg har jo aldri vore så oppteken av bursdagar, men heretter skal eg feira kvar einaste bursdag!, smiler Bente medan ho kokar kaffi og set fram nokre kakerestar.

Det er mange tilfeldigheiter som medverka til at den dramatiske hendinga dagen før enda så godt som den gjorde. Heilt nyleg har ho prøvd seg på vinterbading eit par gonger. Berre tre dagar før, ville bonusdotter Tiril feira bursdagen sin med badstove og vinterbading. Det var første gongen Bente kjente at ho kunne pusta roleg i iskaldt vatn.

– Då eg datt i sjøen, visste eg at denne temperaturen har eg tolt før. Det bidrog til at eg klarte å halda roen i sjøen i går òg. Og eg ville jo ikkje skremma Torstein, så det var viktig at eg var roleg.

Batt fast handa

No var det godt at Torstein hadde telefon i lomma. Han ringte politiet og gav all nødvendig informasjon kort og greitt. Bente hadde ei spesifikk oppmoding til politiet i denne samtalen:

– Eg visste at det budde ein politimann i Lyngbakken, for eg hadde sett politibilen der. Eg ba dei ringa han, og dei forsikra meg om at alle i nærleiken var varsla. Så var det berre å venta. Sekundane gjekk heilt forferdeleg sakte, men heldigvis heldt Torstein roen, seier Bente.

Torstein fortel om dei neste minuttane:

– Mamma visste at me hadde ei stroppe i bilen. Eg syntest det gynga litt ekstra i flytebrygga då eg gjekk oppover, det kjentest litt laust, liksom. Men eg henta stroppa, la den rundt handa til mamma, og knytte den andre enden fast i ein liten bøyle på utliggaren.

Då var mor hans sikra, i tilfelle ho skulle verta så nedkjølt at ho ikkje klarte å halda seg oppe. Fingrane på den andre handa «låste» ho i gitteret på utliggaren frå undersida.

– Då visste eg at eg ikkje kom til å søkka. Eg var berre fokusert på kva me måtte gjera. Altså, dødsangsten kom jo. Men det var aldri aktuelt å tenkja på det alternativet, seier Bente.

Her må ho ta seg ein liten pause og henta seg inn att før me kan prata vidare.

God omsorg

– Det kom ein politimann med tau og redningsvest. Då blei eg litt redd. Og etter at han hadde kome, så såg eg to ambulansar, det var litt ekkelt, fortel Torstein.

Alvoret gjekk meir opp for han då han såg redningsmannskap som kom fram til båthamna éin etter éin. Bente fortel:

– Det var Roar som kom først, han som bur i Lyngbakken. Då gjekk det ikkje mange sekundane før eg låg på brygga. Han støtta meg opp til ambulansen, og då knakk eg litt saman, for då forstod eg vel at eg var trygg.

Samstundes vart Torstein teken hand om av andre ambulansefolk og politi på staden. Bente snakkar varmt om politimannen Roar og alle andre, som sytte for at dei kjente seg trygge.

– Altså, då eg kom i land der, så begynte kroppen berre å rista og skjelva noko valdsamt. Det trur eg var ekkelt for Torstein å sjå. Eg er så glad for at han vart godt teken vare på! Dei hadde sånn omsorg for han, seier Bente.

Varm dusj

Torstein vart køyrt til legevakta, medan legen frå Luftambulansen undersøkte Bente. Mormora til Torstein, Berit Tveit Sjo, vart tilkalla og møtte guten på legevakta. Der vart dei også godt tekne vare på, av lege, politi og anna personell.

– Då det vart klart at eg ikkje trengte å flygast til Haukeland, var vaktlegen tydeleg på at no må Torstein få sjå mammo igjen, så han fekk sjå at det gjekk bra med meg, fortel Bente.

Vel halvannan time etter dramatikken i båthamna, var dei heime att, og Bente kunne få ein varm dusj, kaffi og setja seg ved peisen. Mor Berit spurte kva dei skulle gjera med 50-årsdagen.

– Då sa eg «Me skal feira!», smiler Bente.

Heile familien vart kontakta igjen, medan Bente fekk varmen tilbake i kroppen. Det planlagde kakeselskapet hadde blitt sett på vent, men no vart folk inviterte på nytt, og stilte med kake og gratulasjonar, klare for å feira både bursdagen og livet.

Snakk med ungane!

Det er ein grunn til at Bente let seg intervjua om denne hendinga. For ho er det svært viktig å få fram ein bodskap eller to:

– Eg kan ikkje få sagt det mange nok gonger: Å ta omsyn til tryggleiken. Uhellet kan skje kven som helst, og det kan skje så brått. Eg hadde ikkje ein gong tenkt på å ta med flytevest, for me skulle jo ikkje ut med båten. Den blir med neste gong!

Det andre Bente vil ha fram, handlar om ungar som kan verta vitne til ulukker. Det er ikkje mykje tvil om at Torstein hadde ei betre oppleving av laurdagen fordi han visste kva ein skulle gjera i ein sånn situasjon.

– Å ta praten med ungane om kva ein gjer dersom ein skulle vera ute for ei ulukke, kan utgjera ein stor skilnad. Det er jo heilt utruleg at Torstein og eg snakka om det berre minuttar før eg faktisk datt uti. Men det bidrog til at me begge to heldt roen.

11-åringen overdramatiserer ingenting når han fortel Grenda om alt som hende. Han ser trygg og relativt upåverka ut. Men han smiler når me spør om me får lov til å kalla han ein helt.

– Det er greitt, seier han med eit glis.

– Eg var mest redd då det skjedde, eg er ikkje redd no lenger. Eg er glad for at eg kunne hjelpa, at eg ikkje berre gjekk heilt amok nedpå brygga der, utdjupar han.

– Korleis blir det å koma på skulen i morgon då? Skal du fortelja kva som skjedde?

– Eg veit ikkje heilt. Trur ikkje det. Men eg svarar jo dersom nokon spør, smiler ein av redningsmennene i Lyngbakken.