– Kyrkjebygga er dei fremste kulturminna vi har her i landet

Regjeringa har no gjeve Riksantikvaren, i samarbeid med Den norske kyrkja, i oppdrag å utarbeide ei fagleg tilråding om korleis den nasjonale planen for bevaringsarbeidet bør innrettast. Arbeidet skal sikre at landets viktigste kyrkjer, sett frå eit kulturhistorisk perspektiv, vert sett i stand.

Kjersti Toppe (Sp) meiner det er ei viktig oppgåve å sikre desse bygga for framtidige generasjonar.

- Kyrkjebygga er dei fremste kulturminna vi har her i landet. Dei fortel om både materialbruk, handverkstradisjonar, ritual, førestillingar og arkitektonisk utvikling frå mellomalderen og fram til i dag, seier ho til regjeringen.no.

Vidare informerer ho om at Riksantikvaren i samarbeid med Den norske kyrkja no har eitt år på seg til å kome med sine faglege tilrådingar til departementet.

- Så skal vi gjere vårt i regjeringsapparatet for at vi tidleg i 2023 kan presentere ein samla plan for det vidare arbeidet med dei kulturhistoriske kyrkjene og for finansiering, legg ho til.

Omfattar alle freda og listeførte kyrkjer

Planen som skal leggjast inkluderer det som vert kalla kulturhistorisk viktige kyrkjebygg, som betyr alle dei freda og listeførte kyrkjene i landet. Totalt dreier det seg om i underkant av 1000 kyrkjer, og fleire av desse ligg i Kvinnherad.

Per 19. mai, 2020 var sju av kyrkjene i Kvinnherad listeførte. Alle kyrkjer som er oppført mellom 1650 og 1850 er listeførte, men også fleire av kyrkjene som er oppført etter 1850 er inkludert på lista. At ei kyrkje er listeført tyder på at den er definert som verneverdig og at den har nasjonal verdi.

I Kvinnherad er følgjande kyrkjer listeførte: Fjelberg kyrkje (1722), Åkra kyrkje (1735), Holmedal kyrkje (1815), Eid kyrkje (1823), Ølve kyrkje (1861), Varaldsøy kyrkje (1886) og Uskedal kyrkje (1914).

Samstundes er to av kyrkjene våre freda, Ænes kyrkje (1200) og Kvinnherad kyrkje (1255). Alle kyrkjer som er oppført før 1650 er automatisk freda, og desse inngår såleis også i den samla planen som no skal leggjast.

Auka innsats frå staten

Planarbeidet er forankra Stortingsmelding 16 og 29, samt i Lov om Opplysningsvesenets fond:

– I tråd med Stortingsmeldinga om Opplysningsvesenets fond og Stortingets vedtak i saka, skal staten auke innsatsen sin for å sikre dei kulturhistorisk viktige kyrkjebygga i eit omfang som svarar til dei verdiane som staten blir eigar av på eit gitt tidspunkt. Dette tidspunktet er satt til 1. Januar 2023 og verdiane er tidlegare estimert til å utgjere fleire milliardar kroner, kan ein lesa i saka på regjeringen.no.

Sjølv om dei faglege tilrådingane skal utarbeidast dette året, vil det følgjande planarbeidet truleg gå over ein lang tidshorisont. Marknaden og dei antikvariske fagmiljøa sin kapasitet og evne til å gjennomføre istandsetjinga, samt den årlege finansieringa frå stat og kommune er føresetnadar som vil ligge til grunn for denne tidshorisonten.