Kva skal ein prioritera?
Førre vekes valdebatt tok føre seg tre tema, og siste tema ut var samferdsle. Her vart det snakk om Sunnfast, folketal, matjord og innkorting av ferjesambandet Kvinnherad-Stord.
Ordstyrar Håvard Sætrevik fortalde at statens vegvesen har kome med si tilråding for armen til Bergen, og den skal gå gjennom pollane våre, via Norheimsund og vidare til Bergen.
– Vi kan lika det eller la vera, men det ser på mange måtar ut som det er denne traseen som vil bli valt. Kva no for Kvinnherad? spurde han.
– Det er ein fagleg tilråding som er kome no, men det var også med Langenuen, og det vart snudd. Det er altså ikkje hogd i stein. Dette er ikkje vedteke, så vi må pusta med magen og vera offensive, men det er klart at det er ei sterk tilråding, sa Vegard Bjørnevik (H).
– Tilrådinga har kome fordi dette er enklast, i og med at ein kan gjere litt og litt om gongen. Men det er ikkje den som er best samfunnsøkonomisk. Vi kjem til å jobba for Sunnfast så lenge det ikkje er bestemt noko, slo Thea Vaage (AP) fast.
Framstegspartiet sin kandidat Ove Lemicka fortalde at traseen dei har tilrådd endar på Trengereid, og etter det vil det vera eit milliardprosjekt å koma vidare til Bergen, noko som ikkje er med i tilrådinga.
– Det er mange ting her som gjer at vi må gjere det vi kan for å få regjering og Storting til å velja ei anna trasé. Folk er kanskje ikkje klar over at det i så tilfelle også må byggast ny Folgefonntunnel og Jondalstunnel, og ikkje minst er det den lengste vegen mellom Oslo og Bergen. Det er nesten ikkje til å tru, sa han.
– Eg blir litt uroa av det dei før meg seier. Det er høyrer no er at det framleis skal brukast store krefter på å få til Sunnfast, som kjem til å ha bompengar så det smeller. For oss i MDG er det to store kjempeviktige prosjekt, og det er ein lang tunell frå Mauranger og inn for å sikra for ras, og det andre er å innkorta ferjesambandet Kvinnherad-Stord, sa Jostein Saghaug (MDG).
– Dette er ein pågåande prosess som ikkje er langt unna før vi får ei avgjersle på, og då må vi stå på det vi har stått på tidlegare til den prosessen er avslutta. Men vi må ha to tankar i hovudet, og om det skal enda med den tilrådinga, som sjølvsagt er ein moglegheit, må vi jobba for andre alternativ, sa Bjørnevik (H).
– Sambandet vårt mot Stord er ikkje løyst med løysninga mot Bergen. Vi må jobba med fleire ting, og det er heilt klart no at i lys av det som skjer er det enno viktigare å få til innkorting av ferjesambandet mot stord, meinte Ove Lemicka (FRP).
Sunnfast, Sunnfast, Sunnfast
– No har vi sete fira år og det har vore snakk om Sunnfast, Sunnfast, Sunnfast. Det er ingen som har snakka om innkorting av ferjesambandet i kommunestyret. Vi må få orden på det. Vi klarer ikkje ha to tankar i hovudet samstundes, i alle fall har vi ikkje klart da før, sa Saghaug (MDG) han til latter og applaus frå salen.
– Sunnfast, Sunnfast, Sunnfast. Der har Venstre vore veldig klare heile vegen, at dette jobbar vi for. Om Saghaug ikkje har fått med seg at Sunnfast er blitt nemnt i kommunestyret dei siste åtta åra så frykter eg for hans velvære, ikkje for å vera ufin altså, sa Kent Are Kjørsvik Petterson.
– Eg har høyrt veldig masse om Sunnfast, men innkorting av ferjesambandet har eg ikkje høyrt, og eg har vore i kommunestyret, Kjørsvik Petterson har vel ikkje vore så ofte, kontra Saghaug (MDG).
Alf Jarle Langeland (KRF) frykta at det ville bli vanskeleg for partia å samarbeida dei neste fira åra.
– Sjølv om mange i KrF er sterke i trua, så må eg innrømma at eg slit litt her. Eg er ikkje frykteleg optimistisk, men vi må stå på for å få til Sunnfast. Vi må òg bestemma oss for kor ferja skal gå. Vi har diskutert i 20 år og ikkje blitt einige. Det kan sjå mørkt ut dei neste fira åra, men eg håpar at vi skal klara å bli einige om både dette og om alternativ for å gjere ferja kortare, sa han.
– Eg håpar du meiner ferjestrekninga og ikkje sjølve ferja, skøya ordstyraren.
– Det største problemet i ferjedebatten er jo Stord, dei burde vore her og svart. Vi i Ap har vore for å flytta ferja til sunde i det den blei flytta til Ranavik omtrent, sa Vaage (Ap).
Intern eller ekstern prioritering
– Kva skal ein prioritera? Betre veg internt eller betre samband ut av kommunen? Eg veit at det eigentleg er fylket som bestemmer, men vi sprintar gjennom, oppmoda ordstyrar Sætrevik.
– Eg er bekymra over korleis vegane er i kommunen, og det trur eg mange er, det handlar om intern transport og ekstern, vi kan ikkje berre snakka om ferje ut av kommunen, for det er ganske mange som opererer internt i kommunen og, sa Nordtveit Olsen (SV).
– Vegane i Kvinnherad er sørgjelege. Eg har vore ute og reist på veldig mange løgne vegar i sommar, møtte ferister, ein motorsykkel som måtte stoppa for passering, ein barnevogn der det så vidt var klaring. Men asfalten eg køyrde på var kjempebra i forhold til kva vi har her i Kvinnherad, sjølv om vegane var smale. Eg har ikkje sett maken til våre vegar, fortalde Langeland (KrF).
Høgre og Venstre meinte det var rom for å prioritera begge delar, medan SV og INP syntest at vegane internt i kommunen var viktigast.
– Vi vil ha gul stripa gjennom heile kommunen, sa Jostein Rødland (INP).
– Asfalt og?, lurte ordstyraren på.
– Asfalt og ja. Men vi trur det er så mange ting utanom som vi ikkje kan gjera så mykje med, kor vi skal ha E39, det er mykje som ikkje er avgjort, så då trur eg at å bruka dei neste fira åra på konsentrera seg om å fiksa vegen internt i Kvinnherad er viktigast, svara Rødland (INP).
– Arbeidet med Kvinnheradpakken har vist at vi får mykje gjennomslag med å laga ein sånn, så eg trur at det å starta arbeidet med ein pakke nummer to er kjempeviktig. I dag møtte eg ein bussjåfør som sa til meg at dei køyrer inn til Holmedal for å henta elevar, men no seier verneombodet at dei kanskje ikkje får køyra der i vinter fordi det er så dårlege veger. Det må vi ta tak i, det er liv og helse fyrst, sa Vaage (Ap).
Folketalsauke innan 2050
Partia har i ein plan vorte einige om at dei vil forsøkja å få opp talet innbyggjarar til 15.000 innan år 2050. Folketalet i Kvinnherad har stått relativt stille dei siste 20 åra, medan det har skjedd dramatiske ting i alderssamansetninga vår. Kva gjer vi for å møta desse utfordringane?, spurde ordstyrar Sætrevik.
Vegar Bjørnevik, som bad om ordet før han visste kva spørsmålet var, sa at folketalsutvikling er Høgre sin kjernesak.
– Vi meiner at dette er det viktigaste fokuset i kommunestyret dei neste fira åra. Medisinen er bustadbygging. Folk treng hus og hus treng folk. Og om vi skal få fleire folk må vi få til tomtar på attraktive plassar, sa han.
– Det er utruleg viktig å leggja til rette for attraktive tomtar, og spesielt i rundt i bygdene. På slutten av 2000talet slutta Kvinnherad med å laga kommunale bustadfelt, og det har øydelagt vanvitig mykje for folketalsutviklinga vår, sa Rødland (INP) og la til;
– No kostar det så mykje med små leilegheiter i byane, og om vi klarer å legga til rette og gjera tomtane billigare trur eg at i alle fall barnefamiliar vil flytta heim. Vi må også ha butikk, skule og andre element som fristar.
SV sin kandidat Silje Nordtveit Olsen ynskjer også ei god bustadutvikling i Kvinnherad, og meiner kommunen må vera meir innovativ i måten å tiltrekka folk på.
– Ein måte å få folk til Kvinnherad på er å byggja ein prosesshøgskule for industri. Vi har Hydro Husnes og eit stort område i Ullensvang som kan trekka folk hit, men vi må òg sørgja for at dei blir her etterpå. Vi må òg vera gode på å rekruttera utdanna lærarar og sjukepleiarar i dag, for det treng vi no, sa ho.
– Eg trudde eg hadde gjort mitt eg, men to av tre har flytta ut av kommunen, så det er ikkje så bra. Befolkningsauke og arbeidsplassar heng veldig saman, og vi må jobba for å få fleire arbeidsplassar. Mykje er under arbeid, og vi har gjort ganske masse, det er ganske bra satsing på barn og unge i kommunen, det må vi fortsetja med. Det er ny skule på Husnes, Kvinnherad arena, gratis SFO, og så har vi sjølvsagt den fine naturen, sa Langeland (KrF).
Vi har jo ikkje arbeidsløysa i Kvinnherad, alle som vil ha seg ein jobb har i realiteten jobb, treng vi då eigentleg ein stor grøn næringspark og enno meir arbeidskraft, eller er det folk vi treng?
– Vi må ha fleire folk til Kvinnherad, det er til dømes slik vi kan skaffa meir skattepengar og anna til å driva kommunen med. Viss vi skal ha 15000 til 2050 er det rundt 75 menneskjer i året i snitt. Vi må ha ei god utvikling og då får vi det til, sa Lemicka (FRP).
– Eg synest det blir sagt veldig mykje bra her og vi i SP er einige i mykje av det. Men det som ikkje har vore nemnt er frivilligheita. Vi meiner det at vi må støtta godt opp om til dømes bygdelaga og lytta til dei. Dei skapar utruleg mykje engasjement i bygdene våre og gjer masse som gjer at folk har lyst til å bu i bygdene, sa Veronica T. Thorsen (SP).
Må fronta kor fantastisk det er
– Alle har vore med på å få gratis SFO, det er ein fordel for Kvinnherad. Vi har også kutta eigedomsskatten, som er eit stort pluss for folk som vil flytta hit. No har vi ein arealplan framføre oss der vi kan leggja til rette for å få på plass desse attraktive tomtane som er etterlyst. Eg trur at den planen vil bli samrøystes vedteke når det kjem til bustad, men vi i MDG vil ikkje legga opp god matjord til utbygging, sa Saghaug (MDG).
Høgre og SV sa seg einige i at ein må verna matjorda, samstundes som ein må finna løysningar for bustader.
– Eg kan ikkje sitta her for SP utan å seie noko om matjord, for det er veldig viktig for oss. Når vi kjem til Kvinnherad tenkjer vi «fin natur og grøne bakkar» men det du ser er matproduksjon, og det er beredskap i frå ende til anna i Kvinnherad, sa Thorsen (SP).
– Vi i Kvinnherad Arbeidarparti har i programmet vårt at all dyrka mark skal erstattast, og fram til no er har vi dyrka opp meir matjord enn vi har øydelagt her i Kvinnherad. Vi er også opptekne av gratis barnehage, og har gått til val på det. Vi trur det vil gje ein stor fordel når folk skal vela kor dei vil jobba og bu. I tillegg har vi gratis SFO, lærlinggaranti og ein jobbgaranti etterpå. Vi må bli flinkare på å fronta kor fantastisk dette er!, avslutta Vaage (AP).