Kapteinen inspirerte fullsett sal: – Vennlegheit er utruleg smittsamt

Svært mange ville høyra føredraget med «Kapteinen» John Hammersmark i Uskedalen. Truleg gjekk dei heim litt klokare, og inspirerte til å gjera grep for å forbetra eigen kvardag.

John Hammersmark, kjent som Kapteinen i Tv 2-suksessen «Kompani Lauritzen», er tydelegvis ein veldig populær kar. Det var difor ein genistrek av Uskedal helselag å hyra han inn til å halda føredraget «Over norm – det kan alltid bli verre» onsdag kveld. Dei 260 som hadde kjøpt billett, i tillegg til 16 deltakarar frå arrangøren, utgjorde publikum i eit aldeles fullsett aktivitetshus i Uskedalen.

– Herlegheit, det er fullt i salen i dag, smilte Elin Legland då ho ynska velkomen.

Det høyrer med til historia at Kapteinen tidlegare på dagen opptredde i Rosendal Samfunnshus for elevane på ungdomsskulane i Rosendal og Hatlestrand.

– Det var knallbra. Han fekk med seg alle saman. Han sa sjølv han følte han fekk kontakt med elevane og var imponert over dei, fortalde eit par medlemmer i Uskedal helselag til Grenda.

Helselaget har i årevis jobba mykje med hjernehelse og hjartehelse, men dei har òg fokus på psykisk helse. Det var grunna sistnemnde at føredraget med Hammersmark var kome i stand.

– Det er stadig meir press på den enkelte av oss, og det påverkar den psykiske helsa vår, slo Elin Legland fast.

Skarpe oppdrag

Då John Hammersmark ynska god kveld, fekk han «God kveld, kaptein» som respons frå salen. Dei fleste hadde openbert lært leksa frå Tv-serien. Rett nok er det ei underdriving at Hammersmark blir titulert kaptein. Han har tenestegjort 23 år i Forsvaret, derav 15 i spesialkommandoen, og vart utnemnd til oberstløytnant 37 år gamal. Han har hatt viktige leiarroller i både Bosnia og Afghanistan, og delteke på skarpe oppdrag begge stader, noko som kunne vore vel verdt eit eige føredrag. I 2015 slutta Hammersmark i Forsvaret for å jobba med sikkerheit i Rederiforbundet.

På Tv har programleiar Dag Otto Lauritzen graden oberst. I verkelegheita var han berre korporal, men kan skryta på seg teneste som fallskjermjeger.

– Det er ikkje lett å seia nei til Dag Otto, forklarte John Hammersmark.

53-åringen delte nokre påstandar om livet med publikum. Til dømes:

– Har sjølvmedkjensle nokon gong fått deg til ein betre stad? Nei.

– Er livet ein dans på roser? Nei.

– Har alle menneske i seg evna til å halda ut smerter over tid? Ja, viss ein vil. Vi har dei kreftene i oss.

Oppvaskmaskinen

Gjenkjenningseffekten var stor då Kapteinen påpeika uvanar som moderne menneske har lagt seg til. Som eksempel trekte han fram at 30 % av oss ikkje står opp når vekkarklokka ringer, men heller trykkjer på «slumring». I alt mistar vi eit par årsverk på denne måten! Eit anna døme var at vi gjerne sukkar over ein oppvaskmaskin som må tømmast. Hammersmark understreka at vi må snu på problemstillinga.

– I staden må vi fokusera på kor mykje manuelt arbeid oppvaskmaskinen har spart oss for. Det handlar om perspektiv. Finn krafta vi alle har, klistra på deg eit smil og få det gjort, sa han.

Eit anna tema for føredraget var frykt og redsel. Slike eigenskapar var naturlege, og nødvendige, då menneska for mange tusen år sidan levde i små grupper på om lag 100 personar i og rundt Tanzania. Responsar som Fight (kjemp), Freeze (gå i skjul) og Flight (flykt) ligg framleis i oss, og kan gje seg utslag i alt frå sveitte nevar og stotring til redsel for uskuldige husedderkoppar.

– Gjerdet rundt komfortsona heiter frykt og redsel. Endring inneber som regel ein del ubehag, opplyste John Hammersmark.

Han understreka elles at innsats og prestasjon er to vidt forskjellige ting. Ein bør gjera så godt ein kan, det får vera den enkle målsetjinga.

Til ungdomen

Ein lengre sekvens av føredraget handla om ungdomen, mellom anna om kva dei blir utsett for på sosiale media. Her gjorde det inntrykk då Hammersmark fortalde om nokre av deltakarane i Kompani Lauritzen. Fleire av dei kom til innspelinga med mykje vondt i bagasjen og dårleg sjølvbilete, men fekk kjenna på meistringskjensle og oppdaga at dei kan bety mykje for andre.

John Hammersmark hadde ei enkel oppmoding om korleis ein ordlegg seg på sosiale media.

– Ikkje ver så frykteleg dømmande. Du veit ikkje kva andre har opplevd.

Mot slutten av arrangementet minna Hammersmark om at «livet kastar på deg det livet kastar på deg». Han rådde alle til å bli flinkare til å ta innover seg dei små sigrane i kvardagen, i staden for å irritera seg over det ein ikkje får til. Han bad også alle vera vennlege og skapa god stemning rundt seg. For som han sa:

– Vennlegheit er utruleg smittsamt, og ingen taper på det.

Trena på

John Hammersmark presenterte også ei liste over ting innbyggjarane kan trena på, inspirert av generalmajor, lege og psykiatrispesialist Jon Reichelt, som også er involvert i Kompani Lauritzen. Punkt der er:

* Gjenkjenna og erkjenna kjensler, ver kritisk.

* Skil mellom det du kan ha kontroll på og det du ikkje har kontroll på.

* Dropp bekymringar og overtenking, du bekymrar deg alltid for feil ting likevel.

* Forstå av verda ikkje er rettferdig.

* Tilgje deg sjølv og omgjevnadane, ikkje dyrk bitterheit.

* Ver vennleg.

* Skift meining.

* Slapp av og ta deg saman.

På veg ut av salen var det mykje vellæte å høyra om føredraget. At folk var begeistra vart i tillegg stadfesta av den lange køen føre bordet der John Hammersmark sat og signerte boka si.