«Jakob» pregar vêrstatistikken

Oktober 2024 er ikkje så enkel å samanlikna med oktober 2023. Oversikten vår fortel nemleg at nokre bygder fekk mest regn i årets utgåve, andre i fjor. Mogleg hadde det vore meir eintydig om det ikkje var for at ekstremvêret «Jakob» slo til for fullt på månadens siste dag. Hatlestrand fekk mest dette døgeret, med 120,4 millimeter på 24 timar. Men ein skal hugsa på at Matre måler frå klokka 08.00 eine dagen til den neste, så mykje av regnet der i garden vart fyrst bokført 1. november.

Denne delinga har også konsekvensar på nedbørstoppen for heile månaden. Matre er nemleg heilt nede på 4. plass, men det er ikkje så langt til teten. Nummer 1 vart Ølve med 307,5 millimeter, vel 20 millimeter føre Hatlestrand og Omvikdalen på plassane bak. I motsett ende finn vi tre stasjonar som landa under 200 millimeter; Halsnøy med 167,4 mm føre dei to stasjonane i Rosendal.

Konkurrera mot

Omvikdalen noterte seg for heile 15 nedbørsfrie døger, noko ingen kunne konkurrera mot. Matre hadde færrast med sine åtte. Litt forenkla sagt, var det to korte periodar utan regn, éin heilt i starten av månaden og éin rundt midten.

Totalt etter årets ti fyrste månader, er det svært liten skilnad mellom 2024 og året før. I Uskedalen har det falt 400 millimeter meir i år, medan både Mauranger og Hatlestrand registrerte høgare tal for eitt år sidan.

Dei historiske tala på Husnes avslører at oktober 1983 er den våtaste. Då noterte Søral 613,8 millimeter. Tørraste året er 1974, med fattige 38,3 mm.

Nest varmaste

Kanskje litt uventa strekte gradstokken seg over 20 grader også denne månaden, i alle fall både i Rosendal og på Husnes. Høgaste målinga var 21,5 grader på Vang den 17. oktober. Det er faktisk høgare enn den offisielle maksimumstemperaturen frå Meteorologisk institutt. Dei opererer med 20,9 grader frå Ørsta – Volda lufthamn same dag.

Kaldast var det den 12. Då kunne Hatlestrand melda om 1,5 grader. Snitt-temperaturen hittil i år er på 10,3 grader, målt i Uskedalen.

«Månaden var varm og våt på fastlandet i Norge. På Svalbard var det betydeleg varmare enn normalt og i Arktis står det dårleg til med sjøisen», oppsummerer Meteorologisk institutt. På landsbasis falt det 20 prosent meir nedbør enn normalt.

Så langt i år, frå januar til og med oktober, er 2024 det nest varmaste året vi nokon gong har registrert i Norge, det vil seia sidan målingane starta i 1901. Rekorden har 2014.

Målestasjonar

Oversikten viser noteringane til følgjande målestasjonar: Ølve (Henrik Barthel), Hatlestrand (Gunn-Bente Stølen), Mauranger (Tore Bondhus), Rosendal - Eik (Jan Eik), Rosendal - Vang (Kvinnherad Elektro), Omvikdalen (Birgit Mørkve Hjelmeland), Matre (SKL), Uskedalen (Kurt Haugland), Husnes (Hydro), Valen (Jarle Håvik) og Sæbøvik (Harald Særsten).

Snitt-temperatur totalt pr. oktober:

2024: 10,3

2023: 9,68

2022: 10,01

2021: 9,56

2020: 10,00

2019: 9,60

2018: 9,87

2017: 9,55

2016: 9,52

2015: 9,5

2014: 11,2

2013: 8,7

Kjelde: Kurt Haugland, Uskedalen