Ingunn (71): – Eg trur kanskje me må rana ein bank

Allereie på 1930-talet byrja sanitetskvinnene på Varaldsøy å jobbe mot eit felles mål. Tanken var først å etablera eit folkebad, og sjølv om brukstanken endra seg med tida, fekk dei til sist samla inn pengar til bygget dei hadde vyer om.

I 1975 sto Heimly klar, eit bygg som har blitt drive som aldersheim på Varaldsøy fram til i 2014, då dei aller fleste bebuarane vart flytta til Rosendalstunet.

Framleis er det aktivitet i huset – heldigvis.

Mellom anna nyttar heimetenesta i kommunen staden som base, og Stendi, landets største private omsorgsaktør, leiger deler av huset til si drift. Frivillige lag nyttar Heimly som møtestad, og lokala er også nytta av små firma med base og aktivitet på øya.

Redd huset vil forfella

Slik er det i dag. Men får ikkje kvinnene i Varaldsøy Sanitetslag skifta taket, vil bygningen forvitra grunna lekkasje, og aktivitetane som i dag finn stad der vil løya; alt frå strikkekafear, senior-yoga, massasjeverksemd og utleige til omsorgstenesta.

Å gjera innbrot i ein bank er ein av ideane som blir lagt på bordet utanføre Heimly ein solrik ettermiddag. I tillegg til gode idear, serverer sanitetskvinnene nybakte nordlandskaker og kaffi.

– Dette er om lag som eit ungdomshus. Sanitetskvinnene på Varaldsøy la ned eit formidabelt arbeid då dei fekk bygd dette huset, seier Ingunn Enæs Gjuvsland, som er leiar for Varaldsøy Sanitetslag.

Det er også ho som vurderer å gjera innbrot, for dei treng nemleg 600.000 kroner for å få bytta taket. Mogleg treng dei meir, for prisane har stige sidan dei fekk pristilbodet på arbeidet frå eit lokalt firma.

Håpet er å kunne setje i gong før haustregnet og vinterkulda kjem.

Vonar basar-inntektene vil monna

Og for å ha alt på det reine: Gjuvsland ler medan ho snakkar om bankran. Alternativet som dei seriøst vil gå for i arbeidet med å samla inn pengar til takbytet er av den meir harmlause sorten: basar.

– Basar er me veldig gode på. Basaren vår er faktisk ei oppleving! Og no blir dessutan ferja gratis, så folk kan bruka alle pengane dei sparar på ferjeturen på basaren vår i staden, ler damene attåt kaffien.

Dei andre som er til stades då Grenda vitjar Heimly er Bodil Våge, Reidun Gjuvsland Kjærevik og Haldis Haukenes Solsvik. Styret i Varaldsøy Sanitetslag tel sju kvinner, og medlemstalet er rundt 80 personar.

Ikkje alt kan gjerast på dugnad

I 2020 vart drifta av Heimly skilt ut til Varaldsøy Heimly AS. Inntekter frå utleige, samt kostnadar med drift og innvendig vedlikehald er såleis lagt til denne verksemda. Utvendig vedlikehald av huset er det framleis det frivillige laget som står for, noko som medfører at driftsinntektene frå verksemda ikkje dekkjer kostnaden med det føreståande takbytet.

Varaldsøy Sanitetslag er drive på dugnad, men takbytet er ein jobb dei helst ser at nokon andre tar seg av.

Fleire lokale arbeidsplassar

Fleire stader på bygningen kjem det vatn inn, noko som mellom anna set ein mellombels stoppar for den ynskja utvida leigekontrakten med Stendi.

– Til hausten er det to år sidan Stendi tok til å leiga her. Delen dei nyttar har blitt så fint pussa opp, og dei ynskjer å utvida avtalen med å leige større delar av bygget. Men det er ingen vits i å pusse opp noko som kjem til å bli øydelagt grunna lekkasje, så først av alt må me få huset tett, seier Gjuvsland, og legg til:

– Etter at Stendi kom inn her har det blitt nytt liv i huset, det er ein vinn-vinn-vinn-situasjon!

Ho siktar mellom anna til dei lokale arbeidsplassane som er etablert gjennom denne avtalen. Sju av dei tilsette som jobbar for Stendi på Varaldsøy er frå Kvinnherad.

Med tida kan det bli mogleg å ta ut utbyte frå drifta i Varaldsøy Heimly AS, men styret i sanitetslaget reknar med at det blir pengar som neste generasjon sanitetskvinner kan rutta med.

– Det er viktig å ivareta bygget. Eg ser det faktisk nesten som ei plikt. Me kan ikkje berre la det rotna ned, då er det jo ingen som vil leiga det heller, seier Bodil Våge engasjert.

Utvida drift krev nytt tak

For å få fortgang på prosessen har Varaldsøy sanitetslag oppretta ein Spleis for å samle inn pengar til prosjektet. Her peikar dei på nokre av dei gode følgjene ved å få taket tett:

«Me har endeleg greidd å få eit nytt samarbeid med eit selskap som driv privat omsorg til personar med spesielle behov. Organisasjonen synest plassen og bygget er godt egna til utvida drift, men er avhengig av at bygningen er i akseptabel stand. Ei utvida drift vil føre til mange nye arbeidsplassar for det vesle samfunnet på Varaldsøy, Kvinnherad kommune og nærliggande kommunar. Dette vil gje positive ringverknader for bebuarane og for lokalsamfunnet.»

Spleisen, som har eit fleksibelt mål om å nå 600.000 kroner, hadde nådd 13.250 kroner då denne artikkelen vart forfatta. Med nytt tak vonar dei å kunne sikre vidare drift ved heimen.

– Står det tomt forfell det jo. På sikt håpar me Stendi kan leige heile huset. Det er noko både dei og me ynskjer, slår Reidun Gjuvsland Kjærevik fast.