Herde deltar i resirkuleringsprosjekt

Ved fabrikken til Herde Kompositt i Ølve, er det støyping av kompositt med glasfiber som er hovudproduktet. Saman med ni andre bedrifter og forskingsmiljø, ser Herde no på korleis dei kan gjera sine prosessar meir sirkulære, og med det grønare.

Bedriftene som er med Herde Kompositt på prosjektet er blant anna Pioner Boats, Nordic Plastic Recycling, Polyform, Selstad og resirkuleringsaktørane Oceanize og Quantafuel. Prosjektet blir no leia som eit samarbeid mellom Future Materials og Norner, og har fått støtte av Stiftelsen Teknologiformidling.

Mykje restavfall

Når dei støyper produkta sine, legg med lag på lag med glasfiberduk og kjernematerial. Etterpå legg dei på ein vakuumbag, og syg deretter polyester og vinylester gjennom glasfiberduken. Når det er gjort, skal det heile stå og herda.

– Her har me ei rad med tilføringsslangar til formene. Når herdinga er gjort, så står det også polyester eller vinylester igjen i slangane grunna vakuumet, og det herdar også. Dette får me ikkje sortert som plastavfall, og det går dermed som restavfall, forklarer utviklingssjef Kristine Moldenhauer Biseth og dagleg leiar Kim Røssland til Grenda.

Det er fleire problemstillingar knytt til dette for Herde. Det er mykje vekt i slangane, og samtidig mange slangar av plast som då også blir kasta som restavfall.

– Me har tidlegare sett på forbruket, og gjort endringar for å redusera lengda på slangane, og spart mange kilometrar med slangar berre på det. Men du kjem til eit punkt kor det er lite att å henta der. Då me blei med i dette prosjektet, så var det fleire problemstillingar me såg på, mellom anna både gjenbruk av slangar og resirkulering av dei, utdjupar Biseth og Røssland.

Over to km slange

Det går an å få ut den herda polyesteren, som ligg omtrent som ei stong att inne i slangen.

– Me må sjå på korleis ein kan skilja plastrøyr og polyester på eit effektivt vis, og så er det ei problemstilling knytt til om det som er inne i røyra kan brukast til noko nytt for oss eller andre, seier Biseth

Det er både mykje slange og mykje vekt i sving i produksjonen til Herde.

– På ein type produkt går det kanskje over to kilometer med slange. Du har nær eit tonn med polyester i dei slangane, som er reint svinn, fortel Røssland.

Herde har nyss sendt ein pall av garde til forskarane, slik at dei har noko å byrja med. Det er meir plast som er i sving enn slangane. Mellom anna blir det brukt plast når ein lagar vakuumet, og mykje av glasfiberduken dei brukar har plast på eine sida.

– Mesteparten av dette går i restavfallet, medan noko går til plastresirkulering. Men det handlar ikkje berre om å spara pengar på det du leverer til restavfall, men det vil vera kjekt om ein kan bruka det fleire gongar før me leverer det til resirkulering. I sum betyr det at me ønsker å få ein meir sirkulær økonomi i det, seier Biseth.

– Me har ein strategi om å ha eit mykje grønare fotavtrykk i framtida. Dette er kanskje ein liten ting, men det ein start, supplerer Røssland.

Dei legg ikkje skjul på at det er eit økonomisk spørsmål i det også.

– Kan me spara ved å bruka slangar om att? Kan me kjøpa slangar av resirkulert plast? Begge deler vil gje produksjonen vår eit mindre fotavtrykk. Me må byrja ein stad, og når denne mogelegheita baud seg, og me kunne søkja og bli med, så byrjar me her, legg dei til.

– Bransjen gjer produksjonen på nokolunde same måte, men så vidt me veit har ingen sett på det som me no gjer. Men me aleine har ikkje stort nok volum til å endra noko, men me håper jo at resultatet av dette prosjektet er noko som kan delast med resten av komposittbransjen, og at me saman kan bli endå grønare, understrekar Biseth.

Grønare

Bruken av norsk vasskraft gjer at komposittproduksjon i Norge kjem godt ut på fotavtrykk.

– Før spurde kundane berre etter kvaliteten og sertifiseringa på arbeidet. No spør òg dei meir og meir etter miljøstyringa og fotavtrykket. Dei svarer til sine kundar igjen, og dette blir eit stadig viktigare spørsmål for alle, seier Røssland.

Herde veit ikkje kva rapporten i prosjektet konkluderer med til slutt. Det kan vera at det ikkje er råd eller tenleg å resirkulera denne plasten.

– I så fall, så har me i det minste vore med på å finna ut dette. Dette gir oss enormt med kunnskap, me finn nye samarbeidspartnarar og gir mykje læring, seier Røssland.

Resultat frå prosjektet vonar dei å få til sommaren eller tidleg haust.