Går uvisse tider i møte

– No har me akkurat fått eit «ja» til. Då er det alltid ein fin start på dagen, spesielt saman med ein kopp kaffi og ei lita oppdatering, fortel den blide rektoren.

Sjo fortel vidare at det for augneblinken er 65 elevar som har takka ja til ein plass ved Sunnhordland Folkehøgskule. Det er 10-15 færre enn på same tid i fjor. Det er også færre søkjarar enn på same tid i fjor.

– Det er ei ganske markant endring. I fjor på denne tida hadde me 186 søkjarar, i år har me 130. Det har på ein måte stogga opp på søkjarane. Det som er litt spesielt i år er at det ikkje berre er færre elevar som søkjer seg til folkehøgskulane over heile landet, men nedgangen er størst i Agder, Rogaland og Vestland. Og ingen er heilt sikre på kvifor, fortel Sjo.

Fare for

– Eit lite lys i tunellen derimot er at eg i går fekk ein e-post frå informasjonskontoret der det stod at grunna det auka fokuset på folkehøgskular og mediedekninga dei siste vekene, så har tala endra eg seg litt. Men me har ikkje fått eksakte tal på det endå, fortset ho.

Realiteten er likevel at med færre elevar som søkjer seg til folkehøgskulane så er det fleire linjer og skular som risikerer å måtta leggja ned.

– Her hjå oss er det heldigvis ikkje slik at me står i fare for å leggja ned, men det er heilt klart ein fare for at nokre skular ikkje overlever når kampen om søkjarane aukar. Talet på skular over heile landet har auka, samtidig er det færre søkjarar. Når det gjeld linjene våre så skal me ta ei endeleg avgjerd på det på fredag, seier Sjo.

– Kva vil det sei?

– Det betyr at me må sjå på linjetilbodet vårt, og det kan hende at me må endra på noko. Me må sjå på kva me kan utvikla, anten det er å utvikla eksisterande linjer eller oppretta nye. Sunnhordland har vore gode på akkurat dette før, blant anna var dei fyrst ute med både danselinje og game design, fortel rektoren.

– Det var det ingen som hadde tru på. Data på folkehøgskule liksom? Samtidig er det for oss også viktig at linjene passar naturleg i lag, slik at linjene kan samarbeida. Det er til dømes heilt naturleg at dei som går på kunst samarbeider med spelelinjene eller teaterlinja. Det er også viktig for oss at me ikkje hiv oss på ein trend, som til dømes dyrehald som er i vinden akkurat no, men heller finn noko som passar inn i vårt kreative miljø, legg ho til.

– Vil det sei at nokre av lærarane står i fare for å mista jobben?

– Det kan hende ja, eller at nokre må gå ned i stilling. Me vil sjølvsagt jobbe for å snu det rundt og behalda flest mogeleg, for sjølv om ei linje ikkje er populær i år, så kan det hende at det er populært med neste års kull. Det er vanleg at det svingar veldig, og nokre av dei som jobbar her har vore med på liknande prosessar tidlegare. Då meir spesifikt med til dømes danselinja, forklarer den engasjerte rektoren.

Ei anna sak som ligg og gneg i folkehøgskuleskoen er at det no er ei sak oppe til høyring på Stortinget om å fjerna alle tilleggspoeng ved opptak til høgare utdanning.

– Det er for så vidt greitt at dei tek vekk alle tilleggspoenga for å gjera det meir rettferdig. Men det spørs kor rettferdig det blir likevel når dei no går inn for å la forsvaret få behalda sine poeng. No er det jo slik at me og forsvaret kjempar om den same aldersgruppa, samtidig som dei går inn for at 50 prosent fleire skal inn i forsvaret. Då kjennest det urettferdig at dei tek vekk poenga hjå den eine, seier ho.

Ikkje norsk

Trass i færre søkjarar og elevar, så kan Sjo fortelje om strålande nøgde både tidlegare og noverande elevar, samt forsking som viser ein tydeleg fordel ved å velja eit år på folkehøgskule.

– Eg har snakka med dei hine rektorane ved folkehøgskulane rundt i gamle Hordaland, og alle kjenner det på same viset; Me har vore meir synlege i sosiale media og me har brukt meir pengar på marknadsføring, men utan noko stor effekt. Det positive er derimot at våre aller største PR-promotørar, nemleg våre tidlegare elevar, er kjempenøgde, understrekar Sjo.

– Elevane som gjekk her i fjor er strålande nøgde, og heile 26 av dei søkte for å få gå eit år til som stipendiat. Det var mange som søkte om det i fjor, men i år er det endå fleire, og det sjølv om me er ti færre elevar i år enn i fjor, poengterer ho.

Folkehøgskule er, som mange kanskje trur, ikkje eit reint norsk fenomen. Også våre danske naboar i sør har ein høgst levande historie og tradisjon med nettopp folkehøgskular. Sjo kan fortelje at dei også har ein del forsking på nettopp elevar som har teke seg eit år ved ein slik skule.

– Forskinga viser at folk som tek eit år på folkehøgskule har større sjanse for å fullføra studier og høgare utdanning etterpå, nettopp fordi dei er meir modne og veit kva dei ynskjer å gjera vidare, forklarer Sjo.

Meir tid

At dette er noko som engasjerer og ligg rektoren sitt hjarte nært er det liten tvil om, likevel er ho klar på at hovudfokuset akkurat no ligg på å sørga for at årets elevar har det bra.

– Eg blir så engasjert i dette, for eg som var ny til dette og som aldri sjølv har gått på folkehøgskule, synest det er så fantastisk å sjå alt ein faktisk opplever og får prøva på i løpet av det relativt korte året. Og her har me så utruleg kjekke ungdommar. Det viktigaste er at årets elevar har eit kjempegodt år, for det er det dei har søkt seg til, understrekar ho.

– Seinast i går så hadde eg ein samtale med nokre elevar der eg blant anna spurde om det var noko eg kunne gjera for dei. Då fekk eg spørsmålet; «Kan du ikkje vippsa oss litt meir tid?». Dei syntest at året gjekk så alt for fort, og dei var ikkje klare for å nærma seg slutten, seier ho avslutningsvis.