Fryktar enormt underskot – vil føreslå fleire grep

Dersom regjeringa held fast på trekket i rammetilskot, vil Kvinnherad kommune gå frå ein fin pluss i rekneskapen til eit kolossalt underskot. – Vi må endra det vedtekne budsjettet, seier økonomisjefen.

Torsdag var formannskapet samla for fyrste gong etter sjokkmeldinga om at regjeringa vil redusera rammetilskotet til Kvinnherad kommune med 131,4 millionar kroner i år.

– For Kvinnherad sin del er trekket betydeleg større enn det vi budsjetterte med. Dette gjev oss store utfordringar, sa fungerande kommunedirektør Gunn Berit Sandnes Fosse.

Økonomisjef Niels Jakob Erlingsson har naturleg nok jobba mykje med saka dei siste vekene. Han har òg sendt brev til Kommunaldepartementet og lagt fram Kvinnherad sine argument.

– Vi meiner vi har grunn til å vera kritiske til denne ordninga, og prosessen og tidsplanen har ført til økonomisk uro i fleire kommunar. Trekket får stor økonomisk betydning for Kvinnherad kommune i år, og det vert behov for å endra det vedtekne budsjettet, sa Erlingsson til politikarane.

Gratis SFO

Deretter tok økonomisjefen forsamlinga gjennom kva som har skjedd i saka, heilt frå regjeringa sendte ut ei pressemelding den 28. september 2022. Der står det svart på kvitt at regjeringa såg for seg at trekket ville utgjera under ein tredel av konsesjonskraftinntektene, og at «kommunesektoren skal få behalda ein stor andel av verdien av konsesjonskraftinntektene». Dette vart gjenteke i eit brev frå departementet den 14. oktober.

Den 15. desember vedtok så Kvinnherad kommune sitt budsjett for 2023, der ein mellom anna fjerna eigedomsskatten, innførte gratis SFO, og sette av pengar til ny barneskule på Husnes og vidare framdrift av den grøne næringsparken på Husnes.

– Mykje av dette er finansiert av inntekter frå konsesjonskrafta, opplyste Erlingsson.

Men så kom den store overraskinga den 23. desember, då regjeringa varsla at Kvinnherad kommune skal trekkjast 131,4 millionar kroner, ikkje 60 mill. som venta.

– Straumprisen har dessutan gått ned sidan regjeringa la fram denne skattepakken. Ved årsskiftet utgjorde trekket 73% av konsesjonskraftinntektene våre, opp frå 57%. Vi går utifrå at regjeringa vil ta denne informasjonen til seg, forklarte økonomisjefen.

Forslag til tiltak

Kommunen sitt budsjett for 2023 viser eit overskot på 27 millionar kroner. Dersom trekket vert ståande, får ein i staden eit underskot på 102,5 millionar.

– Til kommunestyret vil vi leggja fram sak om grep som kan gjerast for å redusera underskotet så mykje som mogleg. Dette for å redusera risikoen for at vi på eit seinare tidspunkt må gjera grep som vil smerta endå meir og gå utover tenestetilbodet, sa Niels Jakob Erlingsson, og la til at alle oppsparte midlar på disposisjonsfond vil forsvinna i løpet av 2024 om ingen ting vert gjort.

Økonomisjefen antyda difor både utsetjing av investeringar og reduksjon i drifta. Han minna dessutan om at trekket vil gå utover likviditeten til kommunen, og det vil også koma forslag om tiltak for å bøta på dette. Eit alternativ er å ta bort eigenfinansieringa på 100 millionar kroner til planlagde investeringar. Det vil medføra at ein enten må utsetja investeringar, eller auka låneopptaket. Ei anna løysing kan vera nedsal frå kraftfondet.

– Men alt dette er viss rammetrekket ikkje blir justert? undra ordførar Hilde Enstad (Ap).

– Ja, men vi må førebu oss på det verste, understreka Niels Jakob Erlingsson.