Fekk møta stjernene

Astrofysikar Knut Jørgen Røed Ødegaard og forfattar/vitskapsformidlar Anne Mette Sannes hadde to travle dagar i Kvinnherad. Tysdag morgon heldt dei show på Rosendal ungdomsskule, før dei drog vidare til Undarheim skule. Om kvelden var det framsyning i Kulturhuset Husnes for 220 personar, før dei avslutta i går med å møta Husnes ungdomsskule.

I Rosendal samla 8., 9. og deler av 10. klasse seg i auditoriet. Sistnemnde hadde eigentleg tentamen, men dei som ville fekk pause for å høyra på astroparet.

– Dette showet er viktig, og kan vera avgjerande for livsløpet til fleire av elevane, fortalde rektor Bjørn Olav Tveit.

Det var ikkje fyrste gong Ødegaard og Sannes vitja kommunen vår. Nokon vil kanskje hugsa at dei i 2010 kom til Hatlestrand for å undersøkja ein blytung, mystisk stein som såg ut som ein meteoritt. Diverre viste det seg å vera falsk alarm. Denne gong hadde dei med seg nokre ekte meteorittar, deriblant ein på 2,8 kilo frå Argentina og ein annan frå Arizona. Desse fekk publikum ta på og erfara den sterke magnetismen.

Ekstremt sjeldan

Men dei hadde også med seg ein svært eksklusiv stein, som dei var svært varsame med. Steinen, som er eldre enn solsystemet vårt (4,6 milliardar år), datt ned utanfor ein utedass ved Moss i 2006.

– Ein ekstremt sjeldan stein. Så sjeldan at forskarar frå heile verda kom for å sjå, fortalde Sannes.

Paret slo fast at menneska om ikkje lenge vil kolonisera solsystemet, og byrja med Månen og Mars. Ein base på fyrstnemnde er vonleg på plass om berre ti år. Etter kvart vert Proxima b i nabosolsystemet vårt eit naturleg mål.

– Den er perfekt plassert i sona der det går an å bu. Dette er ein planet det blir forska mykje på no, og som truleg vert målet for den fyrste reisa ut av solsystemet, opplyste Knut Jørgen Røed Ødegaard.

Men det er store avstandar der ute, noko Anne Mette Sannes illustrerte ved å spørja elevane kor lang tid dvergplaneten Pluto brukar rundt sola?

– 124 år, tippa ein.

– Det var akkurat halvparten av svaret, som er 248 år, opplyste Sannes.

Rekordnært

Avstand er også svært sentralt når det er snakk om asteroiden Apophis. Om få år vil den koma rekordnært Jorda to gonger.

– Den vil passera berre 28.500 kilometer frå Jorda, noko som er ti gonger mindre enn avstanden til Månen. Fyrste gong vi ser han er fredag 13. april 2029, deretter 13. april 2036. Så det er berre å merka av i kalenderen, smilte ein ubekymra Ødegaard.

Etter framsyninga strøymde elevane fram for å kikka på meteorittane. Men 9.-klassingen Hugne Furdal frå Baugstranda var meir interessert i å prata med Knut Jørgen Røed Ødegaard.

– Eg spurde om det vil gå an å absorbera sola si kraft og gjera det om til straum, opplyste han til Grenda. Han slo fast at det var eit veldig interessant show.

– Spesielt det om at folk skal kunne busetja seg på andre planetar og ha jobb i verdsrommet, sa han.

– Vil du bli astronom sjølv?

– Det er i alle fall 2. valet mitt. Entreprenør er fyrstevalet, understreka Hugne.