Er lokalfiska sjømat trygt å eta?
Under Rosendalsveko fekk me høyra om tilstanden i fjordane våre både knytt til klimaendringar og utslepp frå næringsverksemd. Men kan ein trygt eta fisk og sjømat frå Hardangerfjorden?
Forskar Sylvia Frantzen i Havforskingsinstituttet meiner det er mange svar på det, mellom anna kvar ein fiskar og kor ofte ein et lokalfiska fisk.
– I Sørfjorden finst det både tungmetall frå industri og plantevernmidlar frå fruktdyrking. Ein bør til dømes ikkje eta blåskjel frå Sørfjorden på grunn av høge verdiar av det gamle plantevernmiddelet DDT, som no er forbode, seier ho.
Annonse
I tillegg finst det relativt høge nivå av ulike metall som kadmium, bly og kvikksølv i fjordane våre. Frantzen forklarar:
– Kvikksølv kjem gjerne med regnet frå andre land. Fjordane våre samlar opp dette, for utskiftinga av sjøvatnet går så sakte at kvikksølvet blir verande i fjorden. Det kan i tillegg tyda på at klimaendringar fører til ei stadig saktare utskifting av vatnet.
Toleevne
Frantzen understrekar at det trengs meir data for å trekka bastante konklusjonar. Men ho viser til åtvaringar frå Mattilsynet, og fortel at ein ikkje bør eta djupvassfisk som brosme og blålange som er fiska i fjorden lenger inne enn Breidvika og Bleikneset på Husnes.
Annonse
Det er også utarbeida råd for kor mykje ein kan eta av ulike fiskeslag frå Hardangerfjorden. Her står det mellom anna at eit barn på 20 kilo ikkje bør ete meir enn 80 gram lyr i veka. Frantzen samanfattar alle råda slik:
– Dersom ein regelmessig et mykje fisk som ein fiskar lokalt i Hardangerfjorden, særleg i indre delar av fjorden, så kan ein over tid få i seg meir kvikksølv enn om ein et fisk frå havet. Og ved eit høgt inntak, kan dette overstiga tilrådde verdiar.
Frantzen understrekar at vår toleevne også heng saman med kroppsvekta vår:
– Eit barn på 20 kilo vil jo tola mindre av desse metalla enn ein vaksen på 70 kilo, nemner ho.
