Endeleg fleire om beinet

Ein av dei er Malena S. Skaale som vart ferdig utdanna tilbake i 2009, og har jobba innan pp-tenesta både i Oslo og i Ullensvang. For to år sidan derimot møtte ho veggen og har sidan då jobba for å koma seg tilbake i arbeid. Etter å ha prøvd to gonger å koma seg tilbake i den stillinga ho hadde før, innsåg ho at ho måtte prøva noko anna.

– Eg starta min praksis i mars i år, og har hatt ein roleg start, men no kjenner eg at eg er klar for å ta eit steg vidare. Det er veldig rart å kjenna at den store arbeidskapasiteten eg hadde ein gong i tida ikkje er der lenger, så dette er noko eg gjer i samarbeid med nav, fortel ho openhjartig.

Stort felt

Malena fortel også om ein annan ting innan fagfeltet ho jobbar med, som ho har hatt ei spesiell interesse for heilt sidan ho var student.

– Eg gjer også utgreiingar for lese- og skrivevanskar. Spesielt i høve til minoritetsspråklege så kan det ofte vera ei utfordring å veta om dei har dysleksi eller om det kan vera språkvanskar i botn. Min aller fyrste klient i mars var faktisk ein minoritetsspråkleg mann som mistenkte at han hadde dysleksi, seier Skaale.

Christin Sund, som framleis er tilsett i ein 60 prosent stilling i fylkeskommunen som lærar i vidaregåande skule, er ein av dei ferskaste i faget med fullført utdanning for berre eit år sidan.

– Eg har ikkje våga å seia opp heile stillingsprosenten min, så eg skal i alle fall jobba eitt år til i skulen, så tek eg det der i frå. Men fordelen ved å ha store ungar og ingen som ventar heime er at eg er veldig tilpassingsdyktig, og kan jobba både kveldar og helgar, forklarer Sund.

– Kven er det som treng hjelp av ein logoped?

– Dette er jo eit veldig stort felt, det er mange nyansar og ulike problemstillingar, og spesielt me som jobbar ute i distriktet kjem borti mange ulike ting og i veldig ulik grad, svarar Sund.

– Det kan vera alt i frå folk med parkinsondiagnosar, MS, afasi, til folk som er skadde i trafikkulukker, eller folk som slit med stamming og taleflyt, legg Malena S. Skaale til.

Éin ting er dei klart einige om, dei er glade for at dei har vorte fleire praktiserande logopedar.

– No kan me ha eit fagmiljø i lag, der me kan hjelpa kvarandre og rådføra oss i mellom, seier Sund.

Elin Legland, som var ferdig utdanna logogped i 1998 og som gjennom mesteparten av arbeidslivet har hatt ein fot i både det private så vel som den kommunale pp-tenesta, kan fortelje at ho lenge har kjend på mangelen av fleire logopedar.

– Etter at eg byrja opp att i hausten 2019 så kom det ein del tilvisingar, men det var så vondt å få tilvisingar når ein ikkje klarer å ta dei i mot, samtidig som du veit at det ikkje er nokon andre. Alle fekk jo kontakt, men dei fekk lite kontakt. Så slik sett er det bra no når me er så mange, fortel Legland.

Ingen tryllestav

Vidare forklarer dei at det ikkje finst noko felles til meldingsplattform, og at dei kjenner på eit behov for å gjera seg sjølve meir synlege.

– Sjølv om dei veit om oss på legekontora i kommunen og på sjukehusa så har ikkje dei tid til å gå gjennom listene sine og leite etter dei som treng logoped. Då er det viktig at også dei pårørande veit om oss slik at dei kan ta kontakt med legen sin og spørja meir spesifikt etter ei tilvising, fortel Christin Sund.

– Og dersom nokon skulle bli tilvist til ein av oss som ikkje har kapasitet, eller kanskje nokon ynskjer ein annan logoped, så deler me på. Enkelt og greitt, dette bestemmer klienten. Av og til handlar det berre om feil kjemi, legg Legland til.

Skaale legg også til at folk kan ta direkte kontakt med dei for å få råd og rettleiing på korleis dei kan gå fram.

Éin ting damene ynskjer å understreka er kor viktig det er å ta kontakt tidleg for folk som kanskje nyleg har fått ein diagnose som parkinson, ms eller liknande.

– Sjølv om ein kanskje ikkje treng hjelp akkurat då, så er det viktig å koma inn slik at me får prata litt i lag og slik at klienten kan bli kjend med tenesta og få informasjon om kortid det er viktig å koma tilbake, seier Skaale.

– Det er lettare å oppretthalda og vedlikehalda nivået ein allereie har, enn å jobba seg opp att til der du var før. Ein logoped er ikkje ein magisk tryllestav. Ein får råd om trening, og det er den treninga som gjev effekt. Jo meir intensivt, dess meir effekt, og ikkje berre med logopeden men også med støtteapparatet rundt, forklarer Legland.