– Eit tilbod eg ikkje kunne takka nei til

Samfunnsutviklaren har dermed levert oppseiinga si til kommunen, og ser no fram til nye utfordringar. Desse utfordringane var Grenda interessert i å finne meir ut av, og kontakta den komande fagrådgjevaren til Zero for å høyre kva som ventar han. Grunna ein travel kvardag, sjukdom og heimevernsøving, vart intervjuet gjort per e-post.

Først undra me på kva Maaland tenkjer om den nye arbeidsstaden, og kva hans rolle i stiftinga vil vera.

Utsleppfrie transportløysingar

Særleg gler han seg til å få moglegheita til å sørgje for faktisk gjennomslag for klimaløysingar. Det var på grunn av at ZERO jobbar i skjæringspunktet mellom politikk og næringsliv, nettopp for å fremje klimaløysingar, at han ikkje kunne sei nei til jobbtilbodet.

– Meir konkret går arbeidet ut på å bidra til å utvikle politikk som fremjar utsleppfrie løysingar innan transport på land, i lufta og på sjøen. ZERO jobbar også tett saman med næringslivet for å få fram gode pilotprosjekt og oppskalering og utrulling av fornybare løysingar, forklarar han.

Slik det er i dag, manglar det enno ein del utsleppfrie løysingar innan transport. Og med tanke på at Maaland skal pendle til Oslo annankvar veke, kan jo dette kanskje bli eit aldr i så lite grønt dilemma?

– Etter nokre år med pandemi har nok dei fleste fått eit nytt syn på kva som er naudsynt reising og kva som like greitt kan gjerast digitalt. Dette er ein jobb som i stor grad går ut på å møte andre menneske i ei naturleg setting, så utgangspunktet er nok framleis den fysiske arbeidsstaden i Oslo. Men mykje av arbeidet går også ut på skriving, lesing og digitale møter, som kan gjerast over alt med ein pc. Eg trur dette er eit døme på ei endring i arbeidsmarknaden som distriktskommunar som Kvinnherad kan dra fordel av, både ved at kvinnheringane ved hjelp digitale løysingar kan jobbe i storbyane, men også ved at Kvinnherad kan rekruttere arbeidskraft frå eit større område, svarar han.

(Oppdatert 18.02.22) Dagen etter at artikkelen vart publisert i papiravisa kom Maaland med ei presisering til spørsmålet:

– Eg skal pendle til Oslo med buss, så det er vel strengt tatt ikkje noko grønt dilemma. Haukeliekspressen er samanlikna med fly både miljøvenleg, komfortabel, tek i sum ikkje så mykje meir tid enn total reisetid med bil, fly og tog.

Grøne ambisjonar

– Kva tenkjer du då om Kvinnherad sine grøne ambisjonar?

Harald peikar på at Kvinnherad har alt som skal til å lukkast i den grøne omstillinga: vasskraft, vilje og industrikompetanse til å skapa nye grøne arbeidsplassar i tillegg til dei vi allereie har i dag. Dette meiner han er grunnen til at Husnes med Grøn Næringspark Kvinnherad er plukka ut som ein av dei leiande industrisentra i Grøn region Vestland.

– Kvinnherad kommune har sett nokså ambisiøse klimamål, som vil verte krevjande å oppnå. Den største utsleppskjelda er frå aluminiumsverket. Men Hydro har gjennom mange år vist at dei har høge ambisjonar om å kutte utslepp frå eiga verksemd, og om Kvinnherad lukkast med å ta ned utsleppa saman med Hydro, til dømes gjennom å etablere eit fangstanlegg for CO2, har vi samstundes skote gullfuglen som lokalsamfunn. Ved å forsterke eksisterande industri og gjere denne reinare, kan vi skape store ringverknader, med milliardinvesteringar og nyetableringar. Innanfor landbruk og reiseliv er det også på gong spanande satsingar i Kvinnherad, og der potensialet etter mi meining kjempestort. Mi ærlege erfaring frå innsida av Kvinnerad kommune er at det er ein utruleg spanande arbeidsplass med kjekke kollegaer, og ei administrativ og politisk leiing som tør å satse på kommunen som ein aktiv samfunnsutviklar. I eit slikt miljø har det vore kjekt å jobbe med grøne og berekraftige løysingar.

Må tola mange hattar i eit lite samfunn

I stillinga som samfunnsutviklar har Maaland stort sett jobba med saker som også har engasjert han privat. Mellom anna trekker han fram det grøne skiftet og ulike planarbeid. På spørsmål om han har følt på konfliktar mellom personleg engasjement og den administrative rolla, svarar han følgjande:

– Å vere samfunnsengasjert er ein føresetnad for denne typen stillingar, og noko kommunen ynskjer av sine tilsette. Eg har registrert at einskilde politikarar ikkje alltid har sett pris på at eg også har engasjert meg politisk på fritida, men det må dei nok tole så lenge vi held oss med ytringsfridom og demokrati. I eit lite samfunn som Kvinnherad har dei fleste samfunnsengasjerte innbyggjarar dessutan mange hattar, innan næringsliv, ulike lag og organisasjonar, og i politikken. Då må vi finne ein grei balanse der vi er ryddige og opne om kva roller vi har, og samstundes ikkje kappar hovudet av dei som orkar å stikke seg fram og engasjerer seg i politikken eller i samfunnet elles. Det enklaste er jo alltid å la vere å engasjere seg.

– Apropos engasjement: Når du sluttar i kommunal sektor, vil me då sjå deg politisk aktiv i større grad framover, eller vil du – som Zero – vera partipolitisk uavhengig?

– Eg har førebels litt for mange ballar i lufta til å kunne svare på det, men eg skal ikkje utelukka politisk engasjement i framtida. Når det gjeld ZERO, er dei som du seier partipolitisk uavhengige, og eg ser på det som ein stor fordel å kunne samarbeide godt med politikarar frå heile det politiske spekteret, for å finne gode løysingar på klimaspørsmålet. At ZERO er partipolitisk uavhengig, kjem også til uttrykk ved at det jobbar og har jobba folk der, med bakgrunn frå nær sagt alle parti.

Diskuterte lesarbrev frå kommunalt tilsett

Det grøne industrieventyret held fram

Arbeidet med Grøn Næringspark Kvinnherad vart starta av Kvinnerad Næringsservice i samarbeid med kommunen, og etter kvart har dette blitt eit stort og viktig prosjekt som heldigvis ikkje lenger er avhengig av einskildpersonar. Så sjølv om Maaland si rolle som prosjektleiar i dette arbeidet no blir avslutta, ser han ikkje på det som noko heft.

– Då vi saman starta prosjektet for nokre år sidan vart det raskt slått fast at for å få realisert ein grøn næringspark på Husnes, måtte vi sikre eit stort kraftuttak frå Statnett til ny industri, finne ut kva næringar ein slik næringspark kan innehalda, og få på plass ein reguleringsplan. Dei to første har vi i stor grad løyst, og reguleringsplanen skal på høyring no til våren. Det betyr at næringsparken går inn i neste fase, truleg med oppretting av eit selskap, og prosjektering av infrastruktur og konkrete næringsetableringar, svarar Maaland, før han held fram å teikne opp status på det han er i ferd med å gå ut av.

– Av aktørane har Hardanger Biogass kome lengst. Dette er eit godt døme på ei grøn næring som løyser mange av våre utfordringar, samstundes som det skapar arbeidsplassar og økonomisk aktivitet. Det vidare arbeidet med næringsparken har høg prioritet i kommunen og i næringslivet, og eg vil særleg trekkje fram det enorme arbeidet som næringssjef Grete Solheim, KNS ved styreleiar Gro Jensen Gjerde og næringslos Frode Hetlevik legg i å skape eit nytt industrieventyr på Husnes. Grøn Næringspark Kvinnherad klarar seg heilt fint utan meg, og eg gler meg til å følgje utviklinga vidare frå sidelinja.

Maaland meiner vidare at Kvinnherad har så mange spanande klimaløysingar i ermet at det truleg blir vanskeleg å halda seg heilt unna, sjølv i ny stilling.

– Eg kjem uansett til å halde meg oppdatert på kva som rører seg her på Vestlandet innan grøn innovasjon, slår han fast.

Høge ambisjonar for grøn næringspark

Ikkje anten, eller

– Er økonomisk vekst forenleg med eit berekraftig samfunn? Ligg det eit lite paradoks i omgrepet «berekraftig utvikling»?

– Dette er gode og viktige spørsmål, men heldigvis er det ikkje slik at vi må velje anten vekst eller eit berekraftig samfunn. Det som er avgjerande for at vi skal lukkast med grøn vekst som ikkje går utover berekrafta til kloden, er at vi frikoplar den økonomiske veksten frå den enorme ressurssløsinga som har følgt den økonomiske veksten, heilt sidan den industrielle revolusjonen. BI-professor Per Morten Stoknes syner gjennom økonomiske modellar og praktiske døme korleis den økonomiske verdiskapinga kan auke samstundes som vi brukar mindre av ressursane. Han seier at økonomisk vekst kan kallast sunn når verdiskapinga til ein gitt økonomisk aktør vert tilstrekkeleg meir ressurssmart og meir inkluderande for kvart år. Eg anbefaler boka hans, «Grøn Vekst», til dei som ynskjer ei optimistisk bok med løysingar i ei elles dystopisk samtid, svarar Maaland.

Når ein likevel er i litteraturen si verd, kan ein ikkje unngå å spørje: Får me fleire miljørelaterte dikt om det grøne skiftet, klima eller fornybar energi?

– Hehe, eg kan ikkje love at Kvinnherad vert skåna for amatørmessige dikt frå denne kanten, sluttar Maaland.

Med Lucifer på interrail