– Det her har eg meir bruk for enn deg
Etter eit heilt liv med interesse for båtar, sjøfart og historie, har Johannes G. Eide etter kvart samla seg opp ei imponerande mengde med historiske gjenstandar. Difor opnar han no eit museum i Høylandsbygd for å læra den yngre garde om historie og gamle handverkstradisjonar.
Då Grenda kjem innom det nye museumslokalet, er det framleis ei lita veke att til opning, og det meste er endå ganske kaotisk. Ulike handverkarar går rundt og fiksar det dei skal, det vert saga ein stad utanfor, nokon jobbar iherdig for å gjera ferdig dei splitter nye toaletta, medan andre går rundt og pussar, vaskar, styrer og ståkar for å få alt på plass til den store dagen.
Vidt spenn
– Blir de ferdig i tide?
– Eg trur det går fint. Me må kanskje legga inn eit ekstra gir no i sluttspurten, men me er ganske rolege, så eg tenkjer det går bra, seier administrerande assistent, presseansvarleg og barnebarn til Johannes Eide, Nikolay Høgenæs.
– Det er no ikkje så mykje å stressa over, skyt Eide roleg inn.
Halsnøy Historiske Senter, som er namnet på det nye museet, fortel at dei ynskjer å nå ut til alle aldersgrupper, men kanskje særleg den oppveksande generasjonen slik at dei kan få læra om og fatta interesse for kystkulturen vår og gamle handarbeidsteknikkar.
Eide er ikkje nøgd med sløydundervisninga i skulen i dag, og ynskjer at skuleklassar kan koma hit og få prøva seg ved høvelbenkane.
– Me har laga til ein eigen avdeling for born og ungdom der dei kan få prøva seg på ulike aktivitetar innan godt gamalt handverk. Me har både høvelbenkar, knutelæringstasjon, og til og med ein båt som ein kan skru frå ein annan og setjast saman att. Me har også eit legobyggjarsett der ein skal byggja Titanic, seier den engasjerte og aktive pensjonisten.
– Korleis har du funne alle desse tinga?
– Eg har i grunn berre funne ting litt her og litt der, men eg har blitt ganske god på å sei at «det her har eg meir bruk for enn deg», og så tek eg det berre med meg, småler Eide.
– Me prøver å spenna vidt og få breidde på tinga slik at me på det viset kan fanga interessa til flest mogeleg. Ofte er det jo bussar som kjem til slike stader, der damene kjem ut etter ti minutt, resten like etter og kun tre-fire stykker som blir att for å studera nærare, fortel Eide.
– Den gong då så var det jo mennene som fór ut til sjøs for å arbeida, medan damene og mødrene vart att heime. Så her prøver me å syna fram alt i frå båtar, dampmaskiner og krigstida til husmorliv og radioar, fortset han engasjert.
God hjelp
Den aktive ikkje-pensjonisten har derimot ikkje gjort alt saman åleine, men har fått god hjelp frå fleire hald. Blant anna barnebarnet Nikolay på 19 år.
– Eg har vore med her i om lag 6 månadar. Eg vart sjuk i 2017 og har slite med ME etterpå, så eg har ikkje klart å gå på skulen. Men det har fungert bra med å jobba her, og dette er faktisk det meste eg har klart å halda meg i aktivitet sidan eg vart sjuk, fortel 19-åringen openhjartig.
– Det er veldig kjekt her, og eg har hatt ei interesse for dette heile oppveksten saman med bestefar. No har eg lært masse av å vera her med han. Det er verkeleg ei imponerande samling han har, skryt han.
Høgenæs fortel også at dei jobbar med å få på plass eit digitalt museum.
– Det er noko som kjem til å koma etter kvart. Fyrst og fremst ynskjer me å få på plass fleire QR-kodar ved dei ulike installasjonane slik at folk kan skanna dei og få informasjon om tinga på fleire språk, fortel han engasjert medan han held opp ein plansje som syner kodane.
Under opninga på laurdag vert det både snorklipping, sal av kaker, vaflar og kaffi, samt omsyningar i det flunkande gamle museet fylt til randen av spanande nasjonal- og lokalhistorie.