Marit Sjøvangen er kreftsjukepleiar i kommunen, med ein stillingsprosent på 20. Ho er såleis ei av dei som inngår i den kommunale kreftomsorga, men meiner sjølv at tida ikkje strekk til.

Den kommunale kreftomsorga: – Eg prøver så godt eg kan, men får ikkje følgt opp alle

«Kreftsjukepleiar er eit tilbod til deg som er pasient, i alle fasar av sjukdom, både du som er under utgreiing for sjukdom, og til deg som får behandling, har avslutta behandling, eller til deg som er ferdig behandla og skal tilbake til ein kvardag som frisk. Kreftsjukepleiar har og eit ansvar for å følgje opp pårørande.»

Publisert Sist oppdatert

Slik innleier Kvinnherad kommune informasjonen om kreftomsorg på sine nettsider.

Rolla som kreftsjukepleiar er det i dag Marit Sjøvangen som fyller her i kommunen. Ho er fast tilsett i heimesjukepleia i Rosendal, og har jobba i kommunen i om lag 35 år. 20 prosent av stillinga hennar er sett av til kreftomsorg, og ho fungerer såleis som kreftsjukepleiar kvar onsdag. Kreftsjukepleiar har ho vore sidan 2012.

– Mange vågar ikkje å ta kontakt sidan eg berre er kreftsjukepleiar i 20% stilling, men alle er jo like viktige, seier Sjøvangen til Grenda.

– I følgje kommunen sine sider skal du tilby ei rekkje tenester innan kreftomsorga. Føler du at du strekk til?

– Nei.

Ho er kort i svaret, men kjem snart med eit litt meir utfyllande svar.

– Barn som pårørande har eg lite moglegheit å ta tak i. Og ein skal til dømes ha ein ettersamtale med dei pårørande når pasienten er død, men dette blir ikkje prioritert. Per i dag har eg har berre pasientkontakt. Eg prøver så godt eg kan, men får ikkje følgt opp alle.

Har eit «sørge for ansvar»

Dette med at kreftsjukepleiaren ikkje kan gjera alt for alle vert også understreka i informasjonen til Kvinnherad kommune:

Kreftsjukepleiar kan ikkje løyse alle oppgåver, men har eit «sørge for ansvar» slik at tilbod og tenester til pasient og pårørande er samkøyrt, gjennomtenkt og i tråd med kva den enkelte har behov for.

Relevante punkt på lista som føl er til dømes at enkelte vil ha behov for hjelp til å koordinera og legga til rette kvardagen, nokon vil ha behov for støttesamtalar, faglege råd og rettleiing kring kosthald eller symptom, medan andre kanskje treng at kreftsjukepleiaren er eit bindeledd mellom pasient/pårørande og kommune- og spesialisthelsetenesta.

Fleire av punkta på lista er Sjøvangen glad for at fungerer godt.

– Det tverrfaglege samarbeidet synest eg har fungert veldig godt. Samarbeidet med ergoterapeut, fysioterapeut og med fastlegane opplever eg som bra, smiler ho og legg til at også dei som treng hjelp til kost og ernæring får hjelp, ikkje så mykje av henne, men av Frisklivssentralen.

Fleire av punkta i kommunen sin informasjonsbrosjyre kan ho derimot ikkje seie det same om.

Illustrasjonsfoto.

Føl opp 30 av 960 med kreftdiagnose

Sjølv føl ho i dag opp rundt 30 personar som lever med kreftdiagnose. Nokon føl ho tett opp, medan andre treng mindre hjelp og støtte. Talet synest lågt i forhold til kor mange som har denne diagnosen i Kvinnherad.

– I 2019 var det 916 personar som hadde ein eller annan kreftdiagnose i Kvinnherad, 472 menn og 444 kvinner. I 2020, som er det siste året eg har tal frå, var det 960, 456 kvinner og 504 menn, seier Sjøvangen, og viser såleis til at talet frå 2019 til 2020 har auka.

Blant desse 960 trur ho det er fleire som kunne hatt nytte av lågterskeltilbodet til kommunen, men som anten ikkje kjenner til at tilbodet eksisterer, eller som ikkje vil ta kontakt sidan stillingsprosenten hennar er så låg.

Sistnemnde var også noko initiativtakarane for samlinga for brystkreftråka 27. april peika på.

– Eg tykkjer også det er viktig å understreka at det ikkje berre er desse 960 pasientane som treng hjelp, men mange rundt dei treng òg oppfølging, legg ho til.

Pakkeforløp for kreft

Dersom det blir mistenkt at ein person har kreft blir denne vist til eit pakkeforløp for kreft. Dette er eit nasjonalt standardisert pasientforløp som skal «bidra til rask utreiing og behandlingstid utan unødig ventetid». Pakkeforløpet skal gje føreseielegheit og tryggleik, både for den det gjeld og for dei pårørande.

I rapporten utarbeidd av Helsedirektoratet Nasjonal plan for implementering kan ein mellom anna lesa at «pasientane skal vita kven som er ansvarleg for vidare behandling og oppfølging, og kven som skal kontaktast ved behov.»

Pakkeforløp heim

Ein del av pakkeforløpet, som i følgje dei nasjonale føringane skal bli tatt i bruk av helsetenesta i løpet av 2022, heiter «pakkeforløp heim». Denne delen av forløpet er i hovudsak lagt til dei kommunale tenestene.

«Dersom du har fått ein kreftdiagnose, bør du få tilbod om ein samtale for å kartleggje dine behov. Dette gjeld både når du er til behandling i spesialisthelsetenesta og når du blir fylgt opp av den kommunale helse- og omsorgstenesta.» heiter det på Helsenorge sine sider om temaet.

Helsedirektoratet la ut informasjon om pakkeforløp heim 29. desember 2021. Der vert det peika på at det er tre samhandlingspunkt der behovet til den einskilde skal kartleggast. To av desse er knytt til den kommunale kreftomsorga; ei kartleggjing skal skje 3-4 månadar etter ein kreftdiagnose, og den neste etter 12-18 månadar.

Nasjonal implementering i løpet av 2022

Dette skal også bli innarbeidd også her i kommunen, der Sjøvangen er den einaste kreftsjukepleiaren, i ein stillingsprosent på 20.

– Kva skal til for at kommunen skal kunne tilby desse tenestene som ligg innanfor kreftomsorga?

– Ein måtte hatt meir tid, seier ho.

Håpet hennar er at den kommunale kreftomsorga blir betre. Mellom anna er håpet grunngjeve med pakkeforløp-satsinga, dei fire ressurspersonane ho nyleg har fått meldt inn i Nettverk for kreftomsorg og lindrande behandling (Helse Fonna), og at det vert jobba med ei omorganisering i helsesektoren.

Tidlegare føregangskommune

Attende i 2012, då Sjøvangen starta som kreftsjukepleiar, var Kvinnherad ein føregangskommune på kreftomsorg. Slik er det ikkje lenger, meiner ho, og siktar mellom anna til at mange av dei andre kommunane i regionen har tilsett kreftkoordinator, noko også Kvinnherad har hatt tidlegare.

Trass i at ho ikkje føler at ho får følgt opp alle ho eigentleg skulle ha sørga for i jobben som kreftsjukepleiar, er ho takksam for kvar og ein av dei ho får høve til å hjelpa.

– Eg likar arbeidet mitt veldig godt, og dei eg føl opp seier at dei set stor pris på den hjelpa dei får. Dei har forståing for situasjonen, og klagar ikkje på noko sjølv om eg ikkje strekk til, sluttar ho.

Powered by Labrador CMS