Åtvarar mot ny svindelmetode

Den siste veka har mange nordmenn opplevd å bli ringt til av engelsktalande personar som varslar om sikkerheitsproblem knytt til personnummer eller nasjonalt ID-kort. Dei fortel at dei ringer frå utanlandske myndigheiter.

– Dette er forsøk på svindel og det er veldig viktig å ikkje følga instruksjonane om å dela sensitiv informasjon, oppmodar politiet og NorSIS.

Både nettpatruljane i politiet og slettmeg-tenesta i NorSIS har fått fleire tilbakemeldingar den siste veka om denne typen svindelforsøk.

– Det er viktig at vi hjelper kvarandre med å førebygga slike situasjonar. Difor er vi opptatt av at så mange som mogleg vert klart over nye svindelmetodar, og at dei gjer gode val om dei vert utsett for det, seier seksjonsleiar Kjersti Rønholt i Kripos i ei pressemelding.

Det vert stadig teke i bruk nye svindelmetodar, ein type kriminalitet som vert nedkjempa mest effektivt ved at folk vert sett i stand til å forstå at det er svindel.

– Ikkje gje frå deg personopplysingar

Dei siste tilfella politiet og NorSIS har fått tilbakemelding om har ein noko annleis framgangsmåte enn tidlegare. Denne går ut på at personar vert oppringt frå eit nummer som ser ut som eit norsk nummer, men med eitt siffer for mykje. Personen som ringer snakkar engelsk, og det kan høyrast ut som bodskapen er spelt inn på førehand. Personen utgir seg for å vera frå politiet eller ein annan truverdig aktør, og seier at det er problem med ID-kortet til vedkomande. Deretter kjem eit tasteval for vidare hjelp.

– Det er viktig å ikkje gje personopplysingar frå seg på denne måten. Politiet eller andre myndigheiter i Norge eller i utlandet vil ikkje be om dette i ein slik telefonsamtale, seier Rønholt før leiar for partnarskap og myndigheitskontakt Karoline Hultman Tømte i NorSIS legg til:

– Dette er eit typisk eksempel på sosial manipulasjon, der kriminelle ofte spelar på følelsar som frykt, freistingar eller tillit for å få deg til å utføra ei handling. I dette tilfelle vert det spelt på frykt for at sensitiv informasjon er på avvegar. I tillegg utgir svindlarane seg for å representera ein myndigheit eller autoritet som dei fleste har stor grad av tillit til. Mange kan også oppleva det som vanskeleg å seia nei til nokon som utgir seg for å vera frå myndigheitene eller andre truverdige aktørar, seier Tømte.

Fem tips på vegen:

1. Sjekk om telefonnummeret du vert oppringt frå ha rett tal siffer ut frå norske telefonnummer. Det er uansett ikkje farleg å svara på eit anrop, men vær merksam på kva du sjølv gir av opplysingar.

2. Har du svart anropet og mistenker at oppringinga er falsk – avslutt samtalen.

3. Har du trykt på valet om å fortsetta samtalen og bli beden om å oppgi kontonummer eller personnummer, vær merksam. Du skal ikkje gje frå deg sensitive opplysningar. Avslutt samtalen.

4. Har du oppgitt personopplysingar – ta kontakt med bank og forsikringsselskap. Det kan vera lurt å aktivera frivillig kredittsperre hos kredittopplysningsføretaka. Då vil det vera vanskelegare for uvedkomande å ta opp lån i ditt namn.

5. Meld forholdet til politiet.