Økonomiplan og budsjett: – Viser eit glansbilete av røynda

Utdanningsforbundet har lese Handlings- og økonomiplan 2025–2028 for Oppvekst.

Vi meiner at statusen som vert presentert, viser eit glansbilete av røynda.

Det må vere vanskeleg å vere politikar og løyve nok pengar til sektoren når det vert framstilt som om alt går strålande i oppvekstsektoren i Kvinnherad kommune, sjølv om det vert kutt i budsjettet kvart år.

Ja, mykje er bra, og borna har det godt i kommunen vår. Mange godt kvalifiserte, omsorgsfulle, rause, engasjerte, leikne, fantasifulle og gode vaksne er tilsett i sektoren. Vi skulle så gjerne vore fleire.

I både skule og barnehage er det mangel på nok arbeidskraft i form av kvalifiserte pedagogar. Det er stor mangel på vikarar, noko som er brot på opplæringslova. Opplæringslova § 17-7 krev at skulane har tilgang på vikarar ved vanleg og venta fråvær.

Stor slitasje

Det som før var unntaket, er no meir regelen. Ein slår saman fleire trinn i undervisninga fordi det manglar vikarar, og ein deler på personalet på tvers av avdelingar i barnehagane. Styrar og rektor må ofte gå inn i undervisning eller på avdeling, noko som fører til stor slitasje på leiarane våre. Dette er belastande over tid og går ut over både leiarane og dei tilsette.

Samstundes seier ein at ein arbeider for å få rett kompetanse og sikrar gode arbeids- og lønsvilkår for å halde på medarbeidarane. Vi veit at det er krevjande å stå i klasserommet eller vere på golvet i barnehagen. Mange sluttar i yrket etter kort tid, og færre søkjer seg til utdanninga som lærar i barnehage og skule. Utdanningsforbundet har over fleire år jobba for å auke grunnbemanninga i barnehagen. Det vil redusere sjukefråværet, styrke kvaliteten og auke trivnaden for alle som jobbar i barnehagen. Forsøk gjort i andre kommunar, blant anna Stavanger, Tønsberg og Oslo, viser at sjukefråværet går ned, medan trivselen og kvaliteten aukar.

Grunnlaget for eit godt liv vert lagt i tidleg alder. I Rammeplan for barnehagen står det under livsmeistring og helse at barnehagen skal ha ein helsefremjande og førebyggjande funksjon og bidra til å utjamne sosiale forskjellar. Barnehagen skal fremje bornas fysiske og psykiske helse og vere ein trygg og utfordrande stad der borna kan prøve ut ulike sider ved samspel, fellesskap og vennskap. Borna skal få støtte i å meistre motgang, handtere utfordringar og bli kjende med eigne og andre sine kjensler. Borna skal ha moglegheit til ro, kvile og avslapping i løpet av barnehagedagen.

Brannslokking

Då nyttar det ikkje med brannslokking. Det er førebygging som må til, og til det trengst det nok vaksne.

I 2025-budsjettet frå regjeringa er det no bevilga til saman 1,35 milliardar kroner ekstra til å auke bemanninga i SFO og barnehagen. Kvinnherad kommune sin del av denne potten er nær 2 millionar. Utdanningsforbundet har ei forventning om at pengane går til det dei faktisk er tenkt til, å auke grunnbemanninga i SFO og barnehagen.

I Temaplan for oppvekst (2021) er det definert seks overordna mål for barn og unge i kommunen:

• God omsorg

• God helse

• God utdanning

• God fritid

• Fullverdig liv

• Vern mot overgrep

For å oppfylle desse måla trengst det tid, rom, pengar og nok kvalifiserte personar til å vere gode vegvisarar i heile sektoren.

Kvar skoen trykkjer

For å rekruttere og halde på tilsette i sektoren er det fleire ting som spelar inn. Løn er eit verkemiddel, men løn åleine gjer ikkje at ein ønskjer å verte lærar. Arbeidsvilkår og arbeidspress, korleis ein føler seg sett og ivareteken av arbeidsgivar spelar òg inn. Vedlikehald og oppgradering av bygg, arbeidstøy, tilgang på naudsynt utstyr, og at grunnbemanninga i skule og barnehage er tilfredsstillande ut frå krav og arbeidsmengd, er òg viktige faktorar for å rekruttere og behalde tilsette.

Rammene må vere til stades for å kunne meistre jobben. Manglande vikarar, styrar og rektor på golvet, manglande plantid og høgt sjukefråvær er blant dei tinga som vert rapportert til oss frå dei som er «på golvet».

Dette er saker Utdanningsforbundet meiner er viktige for å skape gode læringsarenaer for barna. Det er synd at det kjem så lite fram i statusrapporten kvar skoen eigentleg trykkjer.

Helsing

Utdanningsforbundet Kvinnherad

HTV Bodil Fjeldstad Stoknes