«Ytterskall» - ei utstilling om å sjå under overflata

Fotoutstillinga heng oppe på bibliotekhemsen, og det er fem store bilde som møter oss då me rundar rekkverket på vindeltrappa. Eller heng og heng, bilda heng ikkje på veggen, men på eigenproduserte stativ som står på golvet. Framføre oss står det sju slike bildestativ, av desse er fire med store fotografi på, to plakatar med rein tekst på, og eitt med både bilde og tekst.

Bilda er av ei ung kvinne som smilande og stemningsfullt poserer i ein fin rosa selskapskjole, samt i brurekjole. Slik sett gjev bilda inntrykk av å vera tekne i samband med bryllaupsfotografering, og viser nokre av dei vakre augneblinkane i livet som ein gjerne vil gripa og visa fram til andre.

Tekstane som fylgjer bilda er derimot av ein annan karakter, og synest å vera ei stemme som prøver å tala til den indre verda til kvinna - og oss som ser på - og som bilda ikkje synleggjer.

«Fasaden din er fin nok den, men eg likar best deg som er bakom», er ein av tekstane som akkompagnerer eitt av bilda av den vakre kvinna i rosa kjole. Det verkar som om heile historia enno ikkje er fortalt.

Bak fasaden

For å få eit glimt av den andre sida, bak fasaden, innanfor ytterskalet, må me gå på baksida av bildestativa. Her er det ei anna røynd og andre bilde som viser seg. Desse bilda er mørkare, nokre er i svart kvitt. Den glade kvinna er borte, og i staden for den oppstilte poseringa, er det augneblinkane utanfor «foto-shooten» som er fanga. Me ser eit tårevått andlet med svart mascara rennande nedover kinna, me anar ein desperasjon, kanskje sorg, kanskje einsemd, kanskje angst?

– Eg hadde lyst til å tematisera det perfekte, seier fotograf John Asle Hansen.

Dette er sjølvsagt berre halve sanninga:

– Alt er jo ikkje berre perfekt, seier han.

Den verkelege røynda for dei fleste gøymer seg bak framsidebilda, og det er denne sida John Asle ynskjer å setja søkjelys på. Dette viser han blant anna gjennom tekstane som han har brukt i utstillinga. Eitt av spørsmåla han stiller er dette:

«Kvifor prøver me å vera perfekte, når det er viktigast å vera ekte? Det er lov å innrømma at ein har det vanskeleg, sjølv om andre har det verre.»

– Dette er ikkje mine tekstar, understrekar han.

I litt over eitt år har han samla tekstar frå instagramprofilen «berrekristin», som tilhøyrer Kristine Straume. Ho skriv tekstar om det som kan kjennast vanskeleg i livet, og John Asle fekk lov til å bruka nokre av hennar tekstar i utstillinga. Så fekk han ein kamerat til å skriva tekstane over på store plakatar.

– Eg ville at tekstane skulle vera handskrivne, og ikkje berre printa ut, seier han.

Utifrå tilbakemeldingane John Asle har fått på utstillinga, er det tydeleg at folk les ulike fortolkingar inn i bilda, noko han synest er fint.

– Nokre har relatert bilda til angst, andre til vald i heimen. Eg vil gjerne at folk skal lesa bilda på sin måte, seier han.

Kunstnerisk samarbeid

Modellen på bilda til John Asle er Brit Johanne Eide Landa frå Halsnøy, som blant anna arbeider som skodespelar i Los Angeles i USA. Fotograferinga vart gjennomført då ho var heime i fjor, omtrent på denne tida.

– Eg tok kontakt med Brit Johanne for litt over eitt år sidan. Eg kjende til arbeidet hennar, og fortalde kva eg hadde lyst til å få til med bilda.

Brit Johanne har sjølv arbeidd med å formidla dei vanskelege kjenslene som ein kan bera på, og har mellom anna laga kortfilmen "Sjelsstyrke", der ho skildrar si eiga erfaring med depresjon.

– Me møttest og prata, delte historiene våre, og var veldig på lik line med det same. Eg trong nesten ikkje sei noko om kva eg ville ha ut av bilda, ho gjekk rett inn i rolla. Me måtte rett nok venta på godt vêr før «fotoshooten» kunne ta til. Dette er trass alt vestlandet, humrar John Asle.

Det gode samarbeidet resulterte så i fotoutstillinga som ein nå kan gå og sjå på biblioteket. John Asle har eit ynskje om at utstillinga kan nå ut til mange, kanskje særleg dei som er unge i dag.

– Det hadde vore kjekt å invitera skuleklassar på besøk, og fått fortelja litt om det utstillinga handlar om, seier han.

Utstillinga heng oppe til rett før jul, så det er enno tid til å få den med seg. Me let ein av tekstane frå utstillinga få det siste ordet:

«Du, berre tre ting sånn på tampen, men viktig nok: Det blir betre. Du er ikkje åleine. Nokon treng deg.»