– Vakkert og skjørt

– Opphaldet var kjempefint, både i fjor og i år, vi var der i to omgangar. Først for å bli kjent med kvarandre og med plassen, og andre gang skulle vi bidra med eit verk, enten i samarbeid eller aleine, og det skulle tåla å vere ute, seier Marta.

Marta jobbar som tekstilkunstnar, men brukar alltid metalltråd.

– Dette arbeidet er laga av tynn kopartråd som eg først strikkar eit råmateriale av på strikkemaskin, for så å modellere og sy saman. Eg teiknar i materialet med alle fingrane. Det er fastsydd på seglduk og montert på lister, så det heng nok godt der oppe, seier Marta.

Kunst ute

Hanne Fredheim, prosjektleiar i AiR Vesterålen, fortel at kunstnarane fekk temaet «kunst og leik – UTE», men at dei har hatt fleire knaggar å henga kunsten sin på.

– Historieforteljing, kystkultur og Regine Normann blir naturlege element å trekka inn i ein slik setting som Bø. Alle dei tre kunstnarane som har vore her har lagt særs mykje arbeid i det, òg mellom dei to opphalda sine, seier ho.

Det var Marta frå Ølve, skulptør Elena Redaelli frå Italia og tekstilkunstnar Brynhild Slaatto frå Oslo som var på residens. Marta hadde laga seg ei lista over ting ho ville gjera, og å ha utstilling i Nord-Norge var ein av dei.

– Dette var jo ikkje akkurat ei utstilling, men eg fekk ei fin oppleving likevel. Vi trengte ikkje legga så mykje i det, men eg jobba vel aktivt med mitt bidrag i 5-6 månader.

Hanne Fredheim er klart nøgd med årets kunstnarar, og skryt av dei alle.

– Marta sin kunst er vakker og skjør, og portretterer ein sterk personlegdom i Bø, seier ho.

Inspirasjonen har Marta henta frå fleire stader. Daudinghovud frå kyrkja i Bø, ein båt som besten hennar segla og Regine Normann er motiv ho har inkorporert, saman med eit vakkert kystlandskap.

Tekstilkunst frå Ølve-kunstnar på Høstutstillingen

Fleire koplingar

Som lita var Marta fascinert av Nord-Norge og Nordlandsfarten og tenkte at det var veldig langt å reisa opp dit. Besten til Marta var ein av dei som opplevde Nordlandsfarten. Han var båtbyggar, og jobba om bord på ein av båtane som segla oppover.

– Før eg søkte på kunstnarresidensen, måtte eg lesa historiene hans på ny – han skriv at dei ankra opp utanfor Bø i Vesterålen, der dei såg eit korsbygd hus med tårn og tenkte at det måtte vera ei kyrkje. Dei gjekk på gudsteneste og der fekk besten sjå i salmeboka hos ein annan mann. Orgel var der ikkje, men presten var no grei han, seier Marta.

Når ho var i Bø fyrste gongen fekk Marta besøkja denne kyrkja. Der fann ho nokre daudinghovud på ein fleire hundre år gammal messehagel.

– Den var vakker i purpurraud speglfløyel, vovne sølvband og utruleg vakkert sølvarbeid, seier ho.

Desse daudinghovuda er blitt inkorporert som ein bord lengst nede på verket til Marta. Båten som besten hennar jobba på er òg blitt med, denne båten blei i si tid eigd av fem brør, og kvar av dei fekk malt eit bilete av båten av Johannes L. Ness.

Ei modig kvinna

Regine Normann var den fyrste kvinnelege forfattaren frå Nord-Norge som blei kjend. Ho byrja skrive mot ektemannen si vilje, og gøymde manuskripta sine i ei hula i fjellet. Seinare kom ho seg ikkje berre ut av eitt, men to ulykkelege ekteskap, og vart lærar i Oslo. Ho var styremedlem i Den Norske Forfattarforeining i 19 år, og var ei viktig røyst i samfunnsdebatten.

– Ho var ikkje ein kven som helst. Ho var modig, seier Marta med beundring i stemma.

«Eg såg motet hennar og kampen for at kvinner kan frigjera seg frå kvelande ekteskap. Eg såg kjærleiken for dei svake i samfunnet og for naturen og heimstaden. Ho skapte seg sitt eige liv som lærar og forfattar og mangeårig medlem av styret i Den norsk Forfattarforeining. Eg ville laga portrettet av henne som den dronninga ho var», skriv Marta i ei følgjetekst til verket sitt.

– Eg visste ikkje så mykje om Regine før eg drog opp, eg måtte googla ho, seier Marta, som og var på biblioteket for å låna bøker av og om Normann. Her fann ho ein biografi om Regine Normann skriven av Liv Helene Willumsen, kor det sto om vennskapen til Marta Presthus, som Marta hugsar frå ho var lita.

– Det var litt komisk, alle dei koplingane eg fann mellom Ølve, Bø og Regine, seier Marta, og legg til;

– Eg fann og ut at Regine Normann var på Ølve i to periodar. I 1909-10 og seinare i 1920 var ho der for å sitja på eit stabbur og skriva.

Flott avduking

Kvart år rundt Regine Normanns fødselsdag blir da arrangert «Reginedagan» - ein kulturfestival som har som mål å spreie kunnskap om forfattaren.

– Det er ein veldig brei festival, med konsertar, kunstutstillingar, foredrag og turar – noko for alle, seier Marta, og legg til;

– Eg kjende meg litt i slekt med folket der oppe. Det er jo eit bygdesamfunn der òg, og eg klarte ikkje la vera å tenkja på fråflytting og diverse. Dei har jo dei same problemstillingane som vi har i Kvinnherad.

– Det vart ei veldig fin avduking under Reginedagan, i strålande sol med musikk og mange nysgjerrige publikum; litt over 70 stykke dukka opp, seier Hanne Fredheim.