Straummast er festa i freda røys: - Tek tak i det så raskt vi kan

I eit brev til BKK skriv fylkeskommunen at kulturminnemynda vart oppmerksam på dette heilt tilbake i 2006.

– Det vart registrert ved ei tilstandsregistrering for alle kulturminne i fylket, men ikkje gjort noko meir med. Nyleg har vi fått nye data frå ei såkalla LIDAR-skanning, der det vart klart at røysa er noko større enn tidlegare trudd, fortel seniorrågjevar for kulturarv i Vestland Fylkeskommune Solveig Lohne Rongved.

Freda gravrøys frå jernalderen

Ho fortel vidare at Askeladden (riksantikvaren si offisielle database over kulturminne og kulturmiljø, journ.mrk) måtte oppdaterast, og at det då vart mykje lettare å sjå kor i terrenget røysa faktisk låg.

– Den vart liggjande ein del nærare enn det som var trudd, og at den strakk seg litt lenger bakover enn det som var registrert tidlegare.

BKK eig altså ei straummast som står like ved, som er blitt bolta fast i ein av steinane i gravrøysa frå jernalderen.

– Vi informerte om at vi ynskjer at BKK flytter dette bardunfestet. Det er også relevant informasjon for dei i tilfelle dei skal rebardunera eller gjera noko vedlikehald i området, fortel Rongved.

Er i dialog

Gravrøysa er eit arkeologisk minne og er automatisk freda etter kulturminnelova. Dermed finnest det ei sikringssone på 5 meter frå den synlege ytterkanten til kulturminnet for å verna røysa. I kulturminnelova heiter det at det ikkje er tillate å skada, forandra eller utilbørleg skjemme røysa.

– Dette er gjort for ein 20-30 år sidan av gamle Kvinnherad Energi, i rein fåkunne vil eg tru, seier Einar Arefjord i BKK.

Etter at Grenda tok kontakt med kommunikasjonssjef i BKK Kristina Kollerud Austrheim har ballen byrja å rulle.

– Eg har teke meg ein prat med Solveig Rongved i Fylkeskommunen, og no er vi i gong med å sjå på løysningar, fortel Arefjord, og legg til:

– Vi håpar å få til eit feste på andre sida av masta, slik at det ikkje forstyrrar gravrøysa. Dette vil vi gjere så fort vi klarar.

«Røysa vert kalla «Sveinsledhaugen» er 16-17 meter i tverrmål og opptil 2 meter høg sett frå NV. Det ligg 0,1-1,3 meter store steinar/blokkar som delvis er tilgrodde med mose og lav i dagen, særleg i sentrum av røysa. Elles er røysa tilvaksen med grastorv og mose og det veks ein del lauvtre på og ved kantane av ho. Røysa ser ut til å vera noko utkasta i midten. Den merka turstien som fører opp til «Malmangernuten» går over røysa», kan vi lesa om gravrøysa på kulturminnesøk.no.