Går alltid sine eigne vegar - no har Yuko funne heimen sin

– Overalt kor eg har budd i livet mitt, har eg tenkt at eg må vidare. Men no kjenner eg at eg er heime.

Yuko Shuto sit på kjøkkenet sitt på Halsnøy og reflekterer over kor livet har teke ho. Etter mange «krumspring» har ho slått seg ned på Halsnøy med sambuar og barn, og jobbar som pianolærar i kulturskulen. Mange kvinnheringar får eit glimt av Yuko i førjulstida, ved pianoet på fleire julekonsertar. Ho følgjer kulturskuleelevane, akkompagnerer songarar og kor, og har gjerne eigne innslag som pianist.

Litt ekstrem

– Desember er travel. Sambuaren min må vera mykje aleine med sonen vår, smiler Yuko.

Det skal lite til før smilet til pianolæraren kjem fram, ho framstår som ei utruleg blid og imøtekomande dame. Men ho er også litt av ein tøffing, bestemt og målretta. Det var det som skulle til for å bli ein så god pianist som ho er.

– Eg er kanskje litt ekstrem. Då eg var liten, og starta innøvinga av eit nytt stykke, klarte eg ikkje å stoppa å øva før heile stykket var innøvd. Så då vart det mange timar ved pianoet, ler ho.

Yuko Shuto vaks opp i byen Gumma, to timars køyretur frå Tokyo. Og det var ikkje gitt at det var musikk som skulle bli vegen for ho. Familien var mest oppteken av idrett. Faren var ein kjent judo-utøvar og mora spelte badminton.

– Pappa var også ein sånn ekstrem utøvar. Kvar dag då han var ferdig på judo-trening, sprang han heile vegen heim, og det var 20 kilometer, fortel ho.

Yuko vart også god i judo, sidan ho var disiplinert og fokusert på trening, nett som ved pianoet. Då ho var 16 år, fekk ho velja kva ho ville fokusera på, og då vart det piano.

Ikkje leva på twistposar

Pianisten er svært engasjert når ho snakkar om alt arbeidet som ligg bak det å kunna spela eit instrument. Det er mykje kjedeleg terping og årevis med øving som ligg til grunn, og ein må alltid halda ferdigheitene og fysikken ved like med dagleg øving. Det er ikkje alltid ho møter forståing for det.

– Eg har jo fått spørsmål frå ein elev om kva som er den ordentlege jobben min, ler ho.

Ho fortel også at musikarar kan oppleva å få betalt med konfekt når dei har gjort eit oppdrag.

– Det er litt rart, for om ein elektrikar gjer ein halvtimes jobb i huset ditt, gjev du han ikkje sjokolade som løn. Eg kan ikkje betala husleiga mi med ein twistpose, smiler Yuko.

Yuko set ein stor verdi i det å vera ein trygg lærar for pianoelevane sine. Ho skal ikkje berre læra dei det faglege. Dei skal veksa og utvikla seg, og det å øva og framføra noko på ein scene kan gje dei god meistringskjensle og gjera dei tryggare i mange samanhengar i livet, meiner ho.

God og trygg lærar

– Eg er alltid på lag med eleven. Mange er redde for å spela feil på konsertane. Men litt feil skjer alle, og eg skal vera der for dei og trygga dei med at det går bra. Eg vil vera ein skikkeleg god lærar, for eg veit av erfaring kor forferdeleg det er å ha ein sint og skummel lærar.

Me skal koma tilbake til Yuko sin første, og fryktinngytande, pianolærar. Heldigvis finst det også gode lærarar. Profesjonaliteten i det å vera musikar lærte ho av ein fantastisk professor ho hadde på musikk-konservatoriet i Tokyo. Yuko hadde stor respekt for denne læraren, og ho får stjerner i blikket når ho fortel om Teruko.

– Teruko var streng og ærleg, men ho ville det beste for studentane sine. Eg lærte fort at om eg ikkje hadde øvd inn eit heilt stykke til kvar time, så skulle eg ikkje koma med unnskyldningar. Eg skulle berre ta ansvar og gjera det betre til neste gong. Ho gav meg ei profesjonell haldning til arbeidet.

I tillegg til det piano-faglege, vart Yuko tilrådd å ta pedagogikk. Då ho syntest det vart litt for mykje arbeid, og ville slutta med det pedagogiske for å fokusera på eiga øving, fekk ho klar beskjed frå Teruko:

– Du vert ikkje ein dårlegare pianist av å undervisa!

Ville brenna notane

Yuko gjorde som Teruko sa, og opplevde det tredje året å bli ein av dei beste studentane ved konservatoriet, noko som gav ho fleire moglegheiter som student. Det var også Teruko som føreslo for Yuko å flytta utanlands, spesifikt Noreg, og igjen gjorde Yuko som professoren sa.

– Ho såg at eg ikkje er heilt som andre japanarar, eg likar å gå mine eigne vegar, gjerne motstraums. Teruko skrytte av Noreg, at det var bra utdanningsnivå her, og eit fredeleg land med venlege folk. Så etter fire år på musikkonservatoriet i Tokyo, fekk eg ein plass ved Grieg-akademiet i Bergen.

No følgde ein del år med flytting mellom Noreg og Japan. Yuko kjente både på forventningspress og usikkerheit. På eit tidspunkt bestemte ho seg for å slutte med heile piano-spelinga, og gjekk for å brenna opp alle notane sine.

– Som sagt, eg er av og til litt ekstrem, ler ho.

Heldigvis vart ho stoppa av ein medstudent, og ikkje lenge etter kom ho inn på Norges Musikkhøgskole i Oslo. Ho stortreivst i Oslo, med kjekke medstudentar og ein god pianolærar. Likevel var det Lærdal som i fleire år var hennar første norske heim.

Ein virtuøs servitør

– Eg måtte jo tena pengar for å finansiera både studiar og livet som frilansmusikar. Så eg fekk jobb på familiedrivne Lindstrøm Hotel i Lærdal. Der hadde eg fantastiske kollegaer frå heile verda, og Lindstrøm-familien vart min norske familie.

Det var ekstra kjekt å servera hotellgjester om dei peika på pianoet som stod rett ved og kommenterte at det ikkje var nokon som spelte. Servitøren kunne då enkelt setja seg ved pianoet og spela Grieg, til stor begeistring frå gjestene. Men jobben kunne også by på nokon språklege misforståingar.

– Ein gong skulle eg be ein bussjåfør om å parkera 500 meter nedi vegen. «Parker 500 kilometer unna, og kom tilbake til middag», sa eg. Sjefen min ler framleis av dette.

I tre år jobba Yuko sommarhalvåret i Lærdal, og vinterhalvåret i Tokyo der ho var frilans-musikar. Mange i Tokyo forventa at ho skulle koma heim att, og nokon av venene var bekymra for at ho ikkje hadde funne seg ein kjærast enno. Samtidig sat vennegjengen i Oslo og ville at ho skulle flytta dit. Men som vanleg, gjekk Yuko sin eigen veg.

– Eg kjente at eg var så redd for kvar einaste konsert at det vart eit stressmoment i livet. Dei gamle kjenslene av frykt som den første pianolæraren gav meg, tok til å koma tilbake. Det var betre for livet mitt å ikkje jobba som musikar, eg ville heller undervisa.

Aggressiv lærar sette spor

Grenda kan ikkje sitera orda Yuko brukar om sin første pianolærar. Lat oss berre seia at det skjuler seg ein frisk språkbruk bakom eit nokså uskuldig ytre. Som lita jente opplevde ho mange gonger å få kjeft frå den sinte læraren, nokon gonger offentleg framfor mange folk. Til og med då Yuko vann piano-konkurransar, fekk ho kjeft.

– Den læraren gjorde meg livredd, og ho har faktisk sett djupe spor i heile mitt sjølvbilete.

Yuko skuttar seg, før ho understrekar:

– Eg har ein snill sambuar som har hjelpt meg mykje med sjølvtilliten. Men det er svært viktig for meg å vera ein god og trygg lærar for ungane i kulturskulen, nettopp fordi eg opplevde det motsette då eg var liten.

Det blir litt stille, det er tydeleg at dette stikk djupt. Ho unnskyldar seg og flirer avvæpnande, medan ho strekkjer seg etter noko kjøkkenpapir og tørkar tårene som trillar.

Til Kvinnherad

Det var i 2018 at Yuko kom til Kvinnherad og fann heimen sin. Ho vart fort glad i denne kommunen.

– Eg set stor pris på folka i Kvinnherad. Elevane er kjempefine, og foreldra deira er så støttande og rause. Og så er det kjekt å sjå at det er kultur for å gå på konsert her, det er jo fulle hus no på julekonsertane, smiler Yuko.

Ho møtte sambuaren sin Markus Lange på folkehøgskulen, der ho har noko undervisning i japansk. Men dei måtte ha litt hjelp for å bli ilag, det tykte i alle fall nokon sterke krefter rundt dei.

– Då me endeleg vart kjærastar, stod Clive Anderson og Mona Økland og gratulerte kvarandre med å ha fått i stand dette. Då var Markus nokså lei av dei, ler Yuko.

Saman med sambuaren, og sonen Eldor Shoma, gler ho seg til mange gode år i Kvinnherad. Heilt frå ho var liten, har Yuko lurt på om ho eigentleg er så lidenskapleg oppteken av musikk.

– Eg veit ikkje om eg er ein sånn person som lever og andar for musikken og pianoet. Eg elskar å øva, prosessane ein går gjennom, men eg kunne sikkert ha valt noko anna å driva med også. Men pianoet tok meg jo hit, til Kvinnherad. Så eg er uansett glad for det valet, smiler ho.