– Dette vert opplevd som eit overgrep på lokalt sjølvstyre

Ruth Grung (Ap) har sendt eit skriftleg spørsmål til Sveinung Rotevatn (V) etter at Miljødirektoratet gjekk inn og endra Folgefonna nasjonalparkstyre sitt vedtak om nydyrking i Hattebergsdalen.

– Kvinnherad kommune og styret i Folgefonna Nasjonalpark har gjort grundige vurderingar med synfaring for å finna fram til ei forsvarleg løysing for at ein ny generasjon gardbrukarar kan driva eit småskala vestlandsbruk i randsona til nasjonalparken, samtidig som tilkomsten til nasjonalparken vert forbetra. Utan synfaring, kontakt eller dialog med nokon av dei involverte vel Statsforvaltar og Miljødirektoratet å gi avslag for nydyrking. Dette vert opplevd som eit overgrep på lokalt sjølvstyre. Er dette god forvaltningspraksis, skriv Ruth Grung i sitt spørsmål til klima- og miljøminister Sveinung Rotevatn.

 

Fekk løyve

Spørsmålet frå Grung kjem etter at Miljødirektoratet 1. mars fatta vedtak i ei klagesak om nydyrking i Hattebergsdalen i Kvinnherad.

Klagesaka kom etter at Nasjonalparkstyret 24. september i fjor gav Endre Mehl og Målfrid Hatteberg løyve til nydyrking av 37,5 dekar på ein gard dei planlegg å ta over i Hattebergsdalen. I tillegg til nydyrkingsløyvet, fekk dei også løyve til å gjennomføra aktivitet i samband med nydyrkinga. Alt ved å følgja nokon fastsette vilkår.

– Mellom anna krav til overgang til ikkje dyrka areal, sikring av eksisterande sti og krav om dyrkingsplan som skulle sendast til Nasjonalparkstyret for uttale. Løyvet gjeld for ti år frå vedtektsdato, står det å lesa i vedtaket.

 

Statsforvaltaren klaga

Statsforvaltaren i Vestland klaga på dette vedtaket 23. oktober. Dei meiner nemleg at nydyrkinga vil vera i strid med verneformålet og at den vil verka inn på verneverdiane i Hattebergsdalen landskapsvernområde.

«Omgjering av beiteområde til fulldyrka mark i eit slikt omfang er eit stort landbrukstiltak i vestlandsk samanheng, og det vil vera godt synleg i eit relativt smalt og lite dalføre», står det å lesa i grunngjevinga av klagen.

Vestland fylkeskommune, Landbrukskontoret i Kvinnherad og styret Folgefonna Nasjonalpark har sendt inn sine merknadar til klagen. Alle er skjønt einige om at løyvet om nydyrking bør stå, men er også samde om at området for nydyrking som følgje av omsyn til kulturminneverdiane kan avgrensast til eit areal på 20 dekar i staden for 37,5.

– Fylkeskommunen har ikkje innvendingar mot nydyrking av dei nedre delane av det søkte arealet, men peikar på at overgangen mellom dyrka og ikkje dyrka areal vert så glidande som mogleg. Fylkeskommunen har avgrensa tilrådd areal for nydyrking av omsyn til kulturminneverdiane til eit areal på 20 dekar, skriv Vestland fylkeskommune i sin merknad.

 

Trekte løyvet

Nasjonalparkstyret held på sitt vedtak i sine merknadar.

– Styret har lagt vekt på at delar av arealet har vore nytta til slåttemark og er delvis overflaterydda tidlegare. Styret viser og til at tilgrensande areal på andre sida av elva er dyrka opp og nytta som landbruksjord og beite. Styret har vurdert at tiltaket ikkje vil vera i strid med verneføremålet eller påverka verneverdiane fordi tiltaket ikkje vil endra landskapsbiletet vesentleg. Styret meiner på den andre sida at landskapet vil verta endra vesentleg dersom ein ikkje opprettheld aktiv drift på gardsbruk i tilknyting til landskapsvernområdet. Styret opprettheld vedtaket, men kan likevel sjå at omfang og dyrking kan reduserast i tråd med innspel frå Kvinnherad kommune, skriv Nasjonalparkstyret.

Likevel landar Miljødirektoratet på motsett konklusjon.

– Ettersom Miljødirektoratet finn at tiltaket er i strid med verneføremålet og påverkar verneverdiane, kan det ikkje gjevast løyve etter naturmangfaldlova. Dette inneber at Nasjonalparkstyret sitt vedtak vert endre og at Miljødirektoratet gir avslag på søknaden om nydyrking. Miljødirektoratet si handsaming av klagesaka gjeld vedtaket om nydyrking på 37,5 dekar. Dei same synspunkta vil også gjelda nydyrking på eit areal på 20 dekar, skriv dei i sitt vedtak.

 

– Overformynderi

Det får Ruth Grung (Ap) til å reagera.

– Eg har snakka med paret som ynskjer å overta familiebruket, og som no får avslag på framtidsplanane. Det er eit lite vestlandsbruk som har behov for å auka det dyrka arealet frå 20 dekar med 20 nye dekar for å vera drivverdig, skriv Grung og peikar i tillegg på at det er gardsdrift på den andre sida av elva.

– I det grundige arbeidet som er gjort lokalt med styret i nasjonalparken o landbrukskontoret i kommunen, er det utarbeida ein heilskapleg plan der dei ulike omsyn er ivareteke. Det er viktig å ha statlege myndigheiter som tek vare på nasjonale interesser. Det er også forventa at statleg forvaltning brukar sin kompetanse til å gå i dialog, og ikkje opptre som eit overformynderi, skriv Grung avslutningsvis.

Grenda har vore i kontakt med Endre Mehl og Målfrid Hatteberg, som ikkje ynskjer å kommentera saka i avisa.