Martha Sofie Varanes Teigen fortel om jobben som Frisklivskoordinator på ein tur til Høgåsen i Omvikdalen.

Hjelper folk med å skapa betre vanar

Frisklivskoordinator i kommunen Martha Sofie Teigen Varanes jobbar tett med menneskje som av ein eller anna grunn ynskjer hjelp til å koma i gang med livsstilsendringar.

– Eg jobbar med førebyggjande arbeid når det gjeld livsstil. Ein stor del av det er å hjelpa folk med å koma i gang med aktivitet, fortel ho.

Varanes har treningsgrupper i fleire bygder. Dei er for det meste ute når dei trenar. Ein gong i månaden arrangerer ho ein lengre tur i lag med eit aktivitetshus i kommunen.

Artikkelen held fram under annonsen.

– Folk tek kontakt med meg og kjem inn på ein samtale der personen set seg eit mål og vi lagar ein plan saman. Det er ofte trening, røyk- og snuskutt, betre søvn og lettare psykiske plagar og rettleiing når det gjeld kosthald, fortel ho og legg til;

– Det er både fysisk aktivitet og mentalt arbeid, dei to heng jo som oftast i lag.

Varanes peiker på at det er gjort mange studiar om korrelasjonen mellom friluftsliv, aktivitet og psykisk helse.

– Ein skal ikkje ha gått særleg langt eller vore ute særleg lenge for at ein kjenner at noko endrar seg, blir litt lettare på eit vis.

Ein treng ikkje gå så langt eller lenge for å få fin utsikt og ei kjensle av meistring. Grenda var med Martha på ein liten tur til Høgåsen i Omvikdalen og fekk sjå ei flott side av Kvinnherad.

Aktivitet gjer meistring

Martha er sjølv ei veldig aktiv dame. I 2014 gjekk ho Noreg på langs saman med søstera Mari, ho har sprunge fleire maratonar og løp, og ho likar generelt godt å vera ute i naturen. To gonger i veka spring ho i lag med andre.

– Det er noko heilt eige med å til dømes springa i terreng. Det gir deg liksom noko ekstra. Og så er det ei vanvitig god meistringskjensle når ein har kome til toppen av eit fjell eller slutten av ein tur. Då kan ein legga seg på sofaen med beina høgt med godt samvit etterpå, ler ho.

Mange av dei som kjem til Frisklivskoordinatoren slit med å koma i gang på eigenhand.

–Dei startar som regel ikkje med kjensla av at tur og aktivitet er gøy, men ein kan sakte men sikkert sjå på dei at kjensla byrjar kome fram. Det er noko av det kjekkaste med jobben min, fortel ho.

Artikkelen held fram under annonsen.

Dørstokkmila

Det er stor variasjon i alder og grunn til å vera med, men felles er at dei treng støtte for å koma i gang med endringane.

– Mange ynskjer eit lite dytt i ryggen for å koma seg i gang med aktivitet. Det er veldig kjekt å kunna samlast på denne måten. Ein tenker ikkje like mykje over at ein MÅ noko når ein trener saman i ei gruppe, fortel Martha og legg til;

– Det er meir meining i turen fordi det er i fellesskap.

Martha har nokre gode råd om du slit med å koma deg over dørstokkmila.

– Berre start ein plass. Ein treng ikkje gå rett ut i ein lang fjelltur. Det er faktisk lettare å gje seg med ei stor endring om ein set for høge mål i starten. Gå fem minutt i ei retning, det blir 10 minuttar til saman. Eller gå til postkassen. Viss ein startar i det små kan ein byggja opp ein vane som held over lengre tid.

Martha hjelper folk med å koma i gang med livsstilsendringar. - Det er ein veldig gjevande jobb, fortel ho.

Kva er frisklivssentralen?

Kommunane er ifølge helse- og omsorgstenestelova pålagt å tilby helsefremjande og førebyggjande tenester til innbyggjarane sine. Frisklivssentralen er ein anbefalt måte å organisera slike tenester på. I 2011 utforma Helsedirektoratet ein rettleiar for kommunale frisklivssentralar.

«Formålet med arbeidet ved Frisklivssentralen er å fremja fysisk og psykisk helse og førebyggja eller avgrensa utviklinga av sjukdom. Frisklivssentralen skal bidra til auka helsefremjande og førebyggjande innsats i helse- og omsorgstenesta», heiter det i rettleiaren.

«Frisklivssentralen i Kvinnherad er eit kommunalt kompetansesenter for fysisk aktivitet, kosthald og endring av levevaner» heiter det i ei brosjyre frå Frisklivssentralen. Her kan vaksne folk koma om ein treng litt hjelp til å endra vaner knytt til røyk og snus, kosthald, søvn eller fysisk aktivitet.

Artikkelen held fram under annonsen.

– Ein treng ikkje vera sjuk eller ha ein diagnose for å vera med, det er for alle dei som treng eit lite dytt i kvardagen, fortel Martha.

Ein kan be fastlegen senda tilvising til Frisklivssentralen, og så tek dei kontakt, eller ein kan ringa direkte og avtala tid.

Tilboda

Nokre av tilboda dei har ved Frisklivssentralen er;

Helsesamtalen: Ein individuell samtale der ein diskuterer situasjonen og lagar ein plan for dei endringane ein ynskjer å oppnå.

Frisklivstrening i gruppe: Frisklivssentralen har treningsgrupper i fleire bygder i Kvinnherad. Fokuset er her å betre både uthald og styrke gjennom trening av heile kroppen.

Søvnkurs: For dei som slit med søvnvanskar. Her går ein gjennom søvnhygiene.

Førebyggjande heimebesøk: Til alle som vert 77 år. Føremålet er at den enkelte skal kunna bu lengst mogleg heime med god livskvalitet.

KIB- og KIDkurs: Kurs i meistring av belastningar og kurs i depresjonsmeistring. Basert på kognitiv terapi og passar for vaksne som slit med auka belastningar, er deprimerte eller som har erfaring med depresjonssymptom.

Artikkelen held fram under annonsen.

Diabeteskurs: For dei som har fått diagnosen diabetes type 2. Her får ein informasjon om generell sjukdomslære, medisinar, psykisk helse og meistring, fothelse, fysisk aktivitet og ernæring.

Gruppetilbod i fysio- og ergoterapitenesta: Forskjellige treningar i gruppe, som styrketrening i varmebasseng, trening for dei med artrose, og Parkinson og Lungekurs.